همه چیز درباره طرح گداخت هسته‌ای/ موافقان: با این طرح به منبع لایزال انرژی دست پیدا می‌کنیم/مخالفان: این طرح بهانه‌ای برای فرار از غنی سازی است

گروه سیاسی: اوایل تیرماه سال جاری، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در رأس هیأتی برای بازدید از پروژه‌ی گداخت هسته‌ای موسوم به "ایتر" به فرانسه سفر کرد؛ در این سفر 5 روزه که به  دعوت رسمی "برنارد بیگوت" مسئول طرح جهانی گداخت هسته‌ای (ایتر) صورت گرفته بود، توانایی‌های کشورمان به ویژه توانایی دانشمندان ایرانی برای مشارکت در این طرح بررسی شد.


پیش‌تر نیز در اوایل خردادماه ،عباس عراقچی رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام گفته بود: "فرانسه از ما دعوت کرده که در پروژه گداخت‌های هسته‌ای با آنها همکاری داشته باشیم".


پروژه‌ گداخت هسته‌ای ایران یکی از پروژه‌های محوری انرژی اتمی محسوب می‌شود؛ اواخر سال 1389 بود که سازمان انرژی اتمی اعلام کرد "ايران به پنج كشور دارنده فناوری دستگاه گداخت هسته‌ای در جهان پيوسته است".

با سفرهیئت عالی رتبه سازمان انرژی اتمی کشورمان به فرانسه و با توجه به شرایطی که پس از توافق هسته‌ای بوجود آمده است، به نظر می‌رسد فعالیت ایران در پیشبرد پروژه گداخت هسته‌ای شتاب بیشتری خواهد گرفت.طبق گفته صالحی، "تاکنون ۸۰ نیروی متخصص برجسته در این زمینه تربیت شده‌ است".


آنطور که رسانه‌ها گزارش داده‌اند، پروژه گداخت هسته‌ای یا همان "ایتر" با همکاری 34 کشور که ایران هم به آن‌ها پیوسته است، در جنوب فرانسه در حوالی شهر "نیس" پیگیری می‌شود؛ این پروژه  یکی از بزرگ‌ترین همکاری‌های علمی بر روی سیاره زمین محسوب می‌شود و هدفش تولید برق ارزان و سالم از طریق انرژی خورشیدی با بکارگیری نوع جدیدی از راکتورهای هسته‌ای است.

پروژه گداخت هسته‌ای از 10 سال قبل با مشارکت اروپا، آمریکا، چین، هند، ژاپن، روسیه و کره جنوبی کلید زده شده است؛ طبق برنامه ریزی‌های انجام شده قرار است تا سال 2030 برای نخستین بار انرژی گداخت به صورت آزمایشی به میزان پانصد مگاوات برق تولید کند و تا سال 2040 نخستین راکتور مدل پانصد مگاواتی به بهره‌برداری برسد.


با توسعه این نوع رآکتور امکان دست یافتن بشر به منابع پایان‌ناپذیر انرژی که منبع اصلی آن هیدروژن موجود در آب‌های کره زمین است، امکان‌پذیر و تولید نیروگاه‌های گداخت 2 هزار مگاواتی عملیاتی خواهد شد.

آنطور که کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان گفته است، "آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به همراه اتحادیه اروپا جلساتی را با بخش گداخت هسته‌ای ایران داشتند و با همین هدف بازدیدهایی در ایران صورت گرفته بود و گزارش‌هایی تهیه و بر روی ظرفیت‌های ایران به ویژه در بخش نیروی انسانی تاکید ویژه‌ای کردند و به همین دلیل پیشنهاد همکاری با ایران را در این بخش ارائه کردند".


در داخل کشور نیز از مدت‌ها قبل اقدامات موثری برای پیشبرد پروژه گداخت در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای سازمان انرژی اتمی انجام گرفته است؛ صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی سال گذشته طی مصاحبه‌ای با بیان اینکه گداخت هسته‌ای یکی ازپروژه‌های محوری سازمان انرژی اتمی است، گفت: "معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان قول داده‌اند تا جایی که امکان دارد این طرح را مورد حمایت مالی قرار دهند".

برنارد بیگوت: ایران هنوز برای مشارکت در این پروژه تصمیم نگرفته است

اما در حالیکه مسئولان سازمان انرژی اتمی کشورمان پس از سفر به فرانسه از قطعیت مشارکت در پروژه گداخت هسته‌ای سخن می‌گفتند و حتی علی اکبر صالحی از ورود به جزئیات این پروژه هم خبر داده بود، «برنارد بیگوت» رئیس این پروژه جهانی طی مصاحبه‌ای اعلام کرد، "ایران هنوز برای مشارکت در این پروژه تصمیم نگرفته است".

اگرچه اظهارات رئیس پروژه جهانی گداخت هسته‌ای با واکنشی از سوی مسئولان کشورمان همراه نبوده است، اما به نظر می‌رسد، آنطور که مسئولان سازمان انرژی اتمی وعده داده‌اند و با توجه به قرادادی که در این زمینه میان ایران و فرانسه در اوایل ماه جاری میلادی منعقد شده است، پیوستن ایران به پروژه جهانی گداخت هسته‌ای قطعیت یافته است.

گداخت بهانه‌ای برای فرار از غنی‌سازی!

البته در داخل نیز عده‌ای از متخصصان امر انتقاداتی را نسبت به پیوستن ایران به پروژه گداخت هسته‌ای مطرح کرده‌اند؛ از جمله اینکه رئیس سابق سازمان انرژی اتمی طی مصاحبه‌ای طرح گداخت را بهانه‌ای برای فرار از غنی سازی دانسته است و با طرح سوالی تصریح کرده است که "گداخت را به صورت یک کار لوکس می خواهیم نگاه کنیم یا یک کار جدی؟ یعنی واقعا مسئله  کشور گداخت است یا فعلا می‌خواهیم از راکتور فرار کنیم و در جامعه بگوییم ما دنبال انرژی پاک‌تری به نام گداخت هستیم یعنی زمان بخریم بعد صورت مسئله راکتور و گداخت را پاک کنیم".