مفهوم «آزادی در قرآن» در یک کتاب پاسخ داده شد

به گزارش گروه فرهنگی ، کتاب «آزادی در قرآن» اثر سیدمحمدعلی ایازی با ویراست جدید و در 6 فصل با عنوان‌های «درآمدی بر آزادی در قرآن (کلیات)»، «مبانی آزادی»، «آزادی عقیده»، «آزادی بیان»، «شبهات آزادی (ارتداد)» و «شبهات آزادی (جهاد)» به همت «موسسه نشر و تحقیقات ذکر» منتشر شده است.

 

در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: «بدون شک آنچه در این نوشته دنبال می‌شود، اثبات آزادی است، اما گفتن این سخن وقتی دشواریش آشکار می‌شود که انبوه اشکالات و موارد ضد و نقیض آن‌ را ببینیم و جایگاه هر کدام را در رد و نقد آزادی ساده نیانگاریم. به این جهت پرداختن به مباحث فوق از اهمیت بسزایی برخوردار است و ما را در ترسیم کامل آزادی در فرهنگ قرآنی کمک می‌کند و نگرش کلی و کلان ما را سامان می‌دهد.»

 

در فصل سوم کتاب با عنوان «آزادی عقیده» در صفحه 187 در پاسخ به شبه‌ای درباره «آزادی اندیشه یا نفی اکراه در دین» می‌خوانیم: «لازمه اینکه دین اجباری نیست و مسئولیت انبیا، ارشاد و هدایت است، در آیات فراوانی آمده، بیانگر این نکته است که پیامبران بیش از این مسئولیتی ندارند: «وَقُلِ الْحَقُّ مِن رَبِّكُمْ فَمَن شَاء فَليُؤْمِن وَمَن شَاء فَليَكْفُرْ (کهف:29) و بگو سخن راست و درست از پروردگار شماست، پس هرکه بخواهد ایمان بیاورد و هرکه بخواهد کافر شود.» طبق این آیات، اگر آنان هدایت را نپذیرفتند و ایمان نیاوردند، در دنیا تعقیب و آزار نشوند و تنها عذاب برای آخرت است. دنیا دار انتخاب و امتحان است وگرنه اگر از روی ترس مسلمان شدند و در باطن کافر بودند، ارزشی ندارد و برای جامعه دینی مفید نیست.»

 

نویسنده در صفحه 297 کتاب نیز درباره مبحث «آزادی بیان» آورده است: «بی‌گمان آزادی بیان، مانند بسیاری از ارزش‌ها و حقوق مطلق نیست و مواردی وجود دارد که طبق رهنمود شرع و عقل موجب محدودیت آزادی می‌گردد. در حقیقت این موارد خارج از چارچوب آزادی نیست، بلکه نوعی تحفظ کرامت انسان است، اما اگر در جایی که کرامت و شخصیت انسان را به مخاطره انداخت، دیگر قابل دفاع نیست.»

 

در ادامه مباحث فصل چهارم کتاب درباره «ادله آزادی بیان» از منظر قرآن کریم می‌خوانیم: «فَبَشِّرْ عِبادِ * الَّذينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذينَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ. (زمر: 17 و 18) پس بندگان مرا بشارت ده: همان‌هایی را که به هر سخنی گوش می‌دهند پس بهترین آن‌را پیروی می‌کنند، آنان هستند که خدا هدایتشان کرده و آنان هستند صاحبان خرد. این آیه که مردم را به شنیدن سخنان و متابعت از احسن آن‌ها دعوت می‌کند، در حقیقت از موقعیت سخن‌ها و فرصت گفت‌و‌گو و تبادل افکار و امکان طرح نظریات موافق و مخالف سخن خبر می‌دهد، زیرا در صورتی‌ متابعت احسن میسر است که چندین راه و کلام وجود داشته باشد و استماع همه آن‌ها به وقوع بپیوندد و شنیدن همه آن‌ها ممکن باشد.»

 

چاپ چهارم کتاب «آزادی در قرآن» با ویراست جدید، شمارگان یک‌هزار و 500 نسخه در 592 صفحه، به بهای 24 هزار تومان از سوی «موسسه نشر و تحقیقات ذکر» روانه بازار نشر شده است.