کاهش تراز تجاری کشاورزی کشور در ۳ سال گذشته/ در تولید گندم به خودکفایی می‌رسیم

به گزارش گروه سیاسی ، محمود حجتی در نشست علنی امروز (دوشنبه، 24 خرداد) مجلس شورای اسلامی در خصوص وضعیت بخش کشاورزی و کارهای صورت گرفته در راستای اقتصاد مقاومتی در وزارتخانه جهاد کشاورزی گفت: ابتدا باید مقایسه‌ای بین وضعیت بخش کشاورزی و چگونگی وضعیت کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته در این راستا صورت می‌گیرد.

وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: برای افزایش تولید در بخش کشاورزی باید منابع پایه حفظ شود و به افزایش بهره‌وری توجه شود. غلات که از اساسی‌ترین نیازهای بشر است از موضوعاتی است که در رشد تولید بخش کشاورزی باید به آن بیشتر توجه شود. براساس پیش بینی فائو، تولید غلات از دو هزار و شصت و هشت میلیون تن نهایتا به سه هزار و نه میلیون تن برسد.

حجتی افزود: کشورهای در حال توسعه در خصوص تولید علیرغم افزایش روز به روز وابسته‌تر می‌شوند اما کشورهای توسعه یافته بازارهای جهانی خود را حفظ خواهند کرد و در این راستا ضریب خودکفایی در کشورهای در حال توسعه در سال 2001، رقم 91 درصد است و در سال 2030 پیش بینی 87 درصدی و در سال 2050 پیش بینی ضریب خودکفایی 86 درصدی شده است یعنی وابستگی در کشورهای توسعه یافته روز به روز کاهش می‌یابد.

وی گفت: در کشورهای صنعتی، تولید بیش از نیاز است و بازارهای جهانی را در اختیار دارد و علیرغم اینکه این کشورها نیز با مسائل زیست محیطی و از دست دادن خاک کشاورزی روبه‌رو هستند اما امنیت غذایی را حفظ می‌کنند.

حجتی ادامه داد: در خصوص تولید شیر و لبنیات نیز وضعیت به همین ترتیب است و وابستگی کشورهای در حال توسعه به مواد لبنی روز به روز افزایش می‌یابد اما در کشورهای صنعتی وضعیت بالعکس است و نکته این است که پشتیبانی‌ها و حمایت‌ها از بخش کشاورزی انجام می‌شود.

وی در خصوص موضوع سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی گفت: به دلیل اینکه تولید در بخش کشاورزی با مشکلاتی مانند سرمازدگی، سیل، خشکسالی و آفات روبه‌رو است، بنابراین باید حمایت‌ها و پشتیبانی‌های بیشتری صورت گیرد، همچنان که در کشورهای توسعه یافته یک میلیارد دلار یارانه به این بخش اختصاص داده می‌شود البته میزان آن در کشورهای مختلف متفاوت است به طور مثال در کشورهای اتحادیه اروپا 40 میلیارد دلار یارانه به تولیدکننده‌های غلات و سایر محصولات پرداخت می‌شود و مجلس سنای آمریکا تصویب کرد در یک دوره 10 ساله یارانه بخش کشاورزی هزار میلیارد تومان باشد.

وی افزود: در خصوص تعیین تعرفه ها نیز باید حمایت‌های لازم به عمل آید به طور مثال در خصوص محصولی مانند پسته تعرفه‌ها در اروپا 182، در آمریکا 250، در ترکیه 225، در کره جنوبی 87 و ایران 75 است. همچنین قیمت برنج تولید شده در ژاپن 10 برابر در سطح بین‌الملل است و این حمایت‌ها برای حفظ بازار است. این موضوعات به این دلیل گفته می‌شود چون گاهی شنیده می‌شود که قیمت گندم که 2 ریال بیشتر می‌شود، بعضی‌ها می‌گویند باید واردات انجام داد.

وزیر جهاد کشاورزی افزود: با توجه به سیاست‌های بالادستی و اقتصاد مقاومتی باید تولید پایدار در بخش کشاورزی افزایش یابد به دلیل اینکه تولید پایدار مهم است.

حجتی گفت: برای تولید پایدار باید منابع پایه‌ای مانند آب و خاک حفظ شود.

حجتی افزود: با این نگاه در بخش کشاورزی، بهره‌وری را افزایش خواهیم داد؛ ضمن آنکه طرح‌هایی در این زمینه آماده شده که درخصوص پرداختن به چگونگی مصارف از منابع پایه و افزایش بهره‌وری و دانش‌بنیان کردن و اقتصادی کردن تولید است. در واقع برای اینکه زیرساخت‌ها و بهره‌وری بالایی در تولید داشته باشیم، این طرح‌ها در راستای اقتصاد مقاومتی در دستور قرار گرفته است.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به طرح‌های مذکور گفت: نخستین طرح ساخت شبکه آبیاری و زهکشی است که این طرح برای دو میلیون هکتار از شبکه‌ها اجرا شده اما هنوز در برخی از بخش‌ها و به‌خصوص آبیاری مزرعه دچار مشکل هستیم، درالیکه این طرح برای افزایش راندمان و سرمایه‌گذاری‌ها در کشور ضروری است.

وی توسعه سامانه‌های نوین آبیاری را یکی دیگر از طرح‌های این وزارتخانه دانست و افزود: این طرح در افق 10 ساله برنامه‌ریزی شده و در واقع این امکان را دارد که در 4 میلیون هکتار از اراضی اجرا شود، اما برای سال 95 در حدود 250 هکتار در نظر گرفته شده که البته اعتبارات لازم نیز برای این امر پیش‌بینی شده است.

این عضو کابینه دولت یازدهم، تسطیح و نوسازی اراضی که سبب افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف آب می‌شود را از دیگر طرح‌ها دانست و گفت: عملیات خاک‌ورزی، توسعه مکانیزاسیون که با پشتیبانی بانک کشاورزی و خط اعتباری در نظر گرفته شده از سال 92 اجرایی شد، از دیگر طرح‌هایی هستند که در سال‌های اخیر محدودیت‌هایی برای اجرای آنها نیز وجود ندارد.

حجتی تصریح کرد: گسترش تولید بذور و نهال مقاوم، توسعه کشت‌های نشائی، توسعه گلخانه‌ها و توسعه فعالیت‌های آبخیزداری را نیز از طرح‌های در دستور وزارتخانه است. همچنین این طرح‌ها در کاهش مصرف آب و کاهش زمان تولید تاثیر بسیاری دارد.

وی درخصوص طرح توسعه گلخانه‌ها گفت: این طرح مصرف آب را حداقل 10 درصد کاهش می‌دهد. منابعی نیز که از صندوق توسعه ملی برای تسهیلات به این وزارتخانه داده می‌شود، در این راستا استفاده شده، چرا که در کاهش مصرف آب تاثیر بسیاری دارد.

وزیر جهاد کشاورزی، طرح توسعه فعالیت‌های آبخیزداری را یکی از طرح‌های اقتصاد مقاومتی با آثار بالای زیست محیطی دانست و گفت: این طرح برای 11 میلیون هکتار در افق 10 ساله برنامه‌ریزی شده است. خوشبختانه با این طرح به ازای هر هکتار توسعه، فعالیت‌های آبخیزداری نزدیک به 500 میلیون مترمکعب آب صرفه‌جویی می‌شود. همچنین آثار زیست محیطی برای جلوگیری از فرسایش خاک و پوشش گیاهی دارد.

حجتی فعالیت‌هایی که در راستای طرح‌های مذکور در این وزارتخانه انجام گرفته است را یادآور شد و گفت: نخست احداث شبکه‌های آبیاری و زهکشی است که از 40 هزار هکتار در سال 92 با رشد 12.5 درصد به 85 هزار هکتار در سال 94 افزایش یافته است. همچنین اجرای سامانه‌های نوین آبیاری از 46 هزار هکتار در سال 92 به 125 هزار هکتار در سال 94 رسیده است.

این عضو کابینه دولت یازدهم، عملیات آبخیزداری را از دیگر فعالیت‌های وزارتخانه خود دانست و گفت: در طول سال‌های اخیر عملیات آبخیزداری از 391 هزار هکتار به 560 هزار هکتار در سال 94 رسیده است. البته در این خصوص ظرفیت و قابلیت تا یک میلیون هکتار وجود دارد و امیدواریم به این مهم نیز دست یابیم.

حجتی با اشاره به اجرای طرح‌هایی که بودجه آن از صندوق توسعه ملی تامین شده است، تصریح کرد: اجرای عملیات در دشت‌های استان خوزستان و ایلام در سطح 550 هزار هکتار کشور را تبدیل به یک کشاورزی مدرن و با بهره‌برداری بالا می‌کند.

وی افزود: عملیات رودخانه‌های مرزی و تامین و انتقال آب و احداث شبکه‌های آبیاری در سیستان و بلوچستان از دیگر طرح های اجرا شده با بودجه صندوق توسعه ملی بوده است.

وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه تنوع اقلیم در کشور مزیت‌های بخش کشاورزی را افزایش داده است، ادامه داد: ایران در تولید گیاهان دارویی وضعیت منحصر به فردی دارد، همچنین در محصولات باغی جزء 10 کشور متنوع دنیا است.

وی با اشاره به اینکه در یک برنامه میان مدت تراز تجاری کشاورزی به صفر می‌رسد، اظهار کرد: در 3 سال گذشته رشد چشمگیری در کاهش تراز تجاری کشاورزی داشته‌ایم که در سال 94 تراز تجاری به 3.43- رسیده است و تلاش می‌شود در پایان برنامه ششم در سال 99 تراز تجاری به صفر برسد.

حجتی با بیان اینکه کاهش واردات و افزایش صادرات هدف وزارت جهاد کشاورزی است، افزود: نرخ رشد بخش کشاورزی علیرغم نرخ رشد کشور که در سال‌های اخیر پیشرفتی نداشته مثبت بوده است و با همت بهره‌برداران و کشاورزان براساس گزارش مرکز آمار نرخ رشد کشاورزی برابر با 5.4 درصد بوده است و متوسط نرخ رشد در برنامه ششم توسعه 5 درصد پیش بینی شده است.

وی ادامه داد: تولیدات کشاورزی در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به تولیدات شکر کشور بیان کرد: سیاست‌های تجاری در تولید شکر کشور مشکلی است که کشاورزان از آن رنج می‌برند. در سال‌های برنامه سوم توسعه کشور (81 تا 84) تولید شکر بر واردات آن پیشی می‌گرفت اما در سال 85 فاجعه‌ای در تولید شکر کشور شکل می‌گیرد و 2 میلیون و 100 تن شکر وارد کشور می‌شود.

وی با بیان اینکه تاثیر 2 میلیون و 500 هزار تن شکر تا سال 93، تولید شکر را از واردات آن کمتر می‌کند، افزود: واردات شکر در سال 88 تولید شکر را به نصف می‌رساند و بازار را اشباع کرده و با یارانه صادراتی شکر وارد کشور می‌شود.

حجتی ادامه داد: با تنظیم سیاست‌های تجاری در یک الی دو سال اخیر واردات شکر کاهش یافته و در سال 94 به 521 هزار تن رسیده است. همچنین تولید شکر در کشور به یک میلیون و 510 هزار تن افزایش یافته است.

وی با بیان اینکه در تولید شکر براساس سیاست‌های اقتصاد مقاومتی عمل می‌کنیم، عنوان کرد: با کشت شکر در مناطق گرمسیری در دوره میان مدت یا کوتاه‌مدت دیگر نیازی به واردات شکر نیست.

وزیر جهاد کشاورزی همچنین در خصوص خرید تضمینی گندم تصریح کرد: در سال 94، هشت میلیون و 500 هزار تن خرید تضمینی گندم صورت گرفته که در سال 95 پیش بینی می‌شود علیرغم تمامی مشکلات مالی در خرید گندم این رقم به 10 میلیون تن افزایش یابد.

وی افزود: در تولید گندم در سال‌های آینده به مرحله خودکفایی می‌رسیم و مجددا به عنوان یک کشور صادرکننده مطرح خواهیم شد.