دلایل موفقیت آمیز نبودن برجام/ آمریکا و انواع و اقسام دبه کردن در پسابرجام
مجید تخت روانچی از مذاکره کنندگان ارشد کشورمان در فرآیند انعقاد برجام، اخیرا طی مصاحبه‌ای اجرای برجام تا اینجای کار را موفقیت آمیز ندانسته است؛ استناد وی برای موفقیت آمیز ندانستن اجرای برجام، مشکلاتی است که در مسیر تبادلات بانکی و مالی ایران و جهان خارج در پسابرجام از سوی آمریکاییها ایجاد شده است.
خبرگزاری میزان - 
گروه سیاسی: بیش از سه ماه از عملیاتی شدن سند برجام می‌گذرد و آنطور که از اظهارات دست‌اندرکاران ایرانی سند مزبور برمی‌آید، روند اجرایی شدن آن چندان مطلوب نیست و طرف آمریکایی کارشکنی‌ها و سنگ اندازی هایی را در این مسیر انجام می‌دهد.
مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای شمالی وزارت امور خارجه و از مذاکره کنندگان ارشد کشورمان در فرآیند انعقاد برجام، اخیرا طی مصاحبه‌ای اجرای برجام تا اینجای کار را موفقیت آمیز ندانسته است؛ استناد تخت روانچی برای موفقیت آمیز ندانستن اجرای برجام، مشکلات و "ان قلت"هایی است که در مسیر تبادلات بانکی و مالی ایران و جهان خارج در پسابرجام از سوی آمریکاییها ایجاد شده است.
پیش‌تر نیز اظهارات مشابهی در این رابطه از سوی برخی دولتمردان مطرح شده بود که برجسته ترین و پرحاشیه ترین آنها، اظهارات "ولی الله سیف" رئیس کل بانک مرکزی در سفر به آمریکا بود.
سیف که در اواسط اردیبهشت به منظور شرکت در اجلاسیه صندوق بین المللی پول به آمریکا سفر کرده بود در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ و همچنین سخنرانی در شورای روابط خارجی آمریکا، صراحتا اعلام کرد«برجام تقریبا هیچ دستاوردی برای اقتصاد ایران نداشته است».
ایران و عدم دستیابی به 100 میلیارد دلار دارایی ضبط شده
سیف در آمریکا این را هم گفت که «ایران سه ماه بعد از اجرای شدن برجام، توان دستیابی به 100 میلیارد دلار دارایی ضبط‌شده‌اش در خارج از کشور را نداشته و برای پرداخت صورت‌حساب‌هایش در مبادلات خارجی به دنبال راهی برای استفاده از دلار است». موردی که گویا خط قرمز آمریکاییها محسوب می‌شود، چراکه گویا پس از این اظهارات سیف، "پل رایان" رئیس مجلس نمایندگان آمریکا و "جاش ارنست" سخنگوی کاخ سفید به آن واکنش نشان دادند و تحقق استفاده ایران از دلار را غیر ممکن دانستند.
همچنین "عباس‌عراقچی" مذاکره کننده ارشد هسته‌ای کشورمان و مسئول ستاد پیگیری اجرای برجام اواسط فروردین ماه در جریان یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی تلویحا اعلام کرد که آمریکاییها در روند اجرای برجام و متعاقب آن در روند رفع تحریم‌ها کارشکنی میکنند و تمایلی به جداسازی و شفاف سازی تحریمهای اولیه و ثانویه ندارند؛ معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، این نکته را هم البته به صورت صریح اعلام کرد که ما می‌دانستیم "در صحنه اجرا با بدعهدی و بدقلقی آمریکاییها مواجه خواهیم شد".
قیود و شروط دست و پا گیر آمریکا برای اروپاییان جهت مراوده با ایران
فارغ از بحث سوئیفت که باز شدن یا مسدود ماندن آن چند روزی به کشمکش محافل سیاسی و رسانه‌ای موافق و مخالف دولت دامن زده بود، نگاهی گذرا به اقوال و اعمال مقامات و مسئولان آمریکایی نشان می‌دهد که آنها اگرچه (به گفته مسئولان دولتی) تاکنون مفاد برجام را زیر پا نگذاشته‌اند اما با سلسله اقدامات خود از جمله تنگ کردن دایره نوع مراوده تجاری سایر کشورها با ایران و اتخاذ تدابیر و تمهیدات تنبیهی برای آنها در صورت عدول از این دایره تنگ، عملا نه در روی کاغذ که در صحنه اجرا، رفع تحریم‌ها را غیرممکن و یا بی‌اثر کرده‌اند.
"کریس بکمیر" معاون هماهنگ کننده تحریمهای ایران در وزارت خارجه آمریکا چندی پیش گفت که «بانک‌های خارجی می‌توانند با ارزهای دیگر (به غیر از دلار) با ایران کار کنند، مشروط بر آنکه طرف ایرانی مشمول تحریمهای آمریکا نباشد»؛ این امر به معنای بالا بودن ریسک سرمایه گذاری و مراوده تجاری با ایران است که طبعا در عادی سازی روابط اقتصادی ایران با جهان خارج(آنطور که دولتمردان وعده داده بودند) خلل ایجاد می‌کند.
حدود و ثغورهای تعیین شده از طرف آمریکا برای شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی که آنها را از مراوده اقتصادی با بانک‌ها و دستگاه های ایرانی که از نظر واشنگتن، حامی تروریسم هستند، بر حذر می دارد، یکی از موانع عمده اجرای مطلوب برجام است.
هراس بانک‌های اروپایی از معامله با ایران به سبب اقدامات تنبیهی آمریکا
بانک‌های اروپایی اعلام کرده اند، محدودیت‌هایی از جمله ممنوعیت استفاده ایران از دلار که حتی به موجب برجام هم رفع نشده است، دست و پای آنها را برای معامله با ایران بسته است؛ مقامات این بانک‌های اروپایی که ارتباط تنگاتنگی با سیستم مالی آمریکا دارند گفته‌اند حاضر نیستند مشقت‌های داد و ستد با ایرانِ محروم از چرخه دلار را تحمل کنند.
حتی جلسه هفته گذشته جان کری با مقامات بانک‌های بزرگ اروپایی در لندن هم نتوانست موجبات اطمینان خاطر آنها را برای معامله و مراوده با ایران فراهم کند؛ پس از این جلسه مقامات بانک‌های بزرگ اروپایی همچون " اچ اس بی سی" انگلیس، "یو بی اس" سوئیس،"استاندارد چارترد" انگلیس و "داچ بانک" آلمان صراحتا اعلام کردند با توجه به شرایط موجود و دایره تنگ و محدود ترسیم شده از جانب آمریکا که عدول از آن تنبیه و تحریم واشنگتن را به همراه دارد، عملا مراوده تجاری با ایران غیرقابل تحقق است.
غصب 2 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران توسط آمریکا
البته هیئت حاکمه آمریکا در کنار سنگ اندازی و کارشکنی در مسیر اجرای مطلوب برجام، از تحریم‌ها و اقدامات ایذایی خود در قبال منافع ملت ایران حتی در پسابرجام نیز دست نکشیده است؛ حکم اخیر دیوان عالی آمریکا مبنی بر پرداخت غرامت به خانواده تفنگداران کشته شده آمریکایی در لبنان، از محل دارایی‌های ایران و غصب 2 میلیارد دلار از اموال کشورمان، بارز ترین نمونه عناد و رویکرد خصمانه آمریکاییها در قبال کشورمان حتی بعد از برجام است.
بازداشت و محاکمه یک ایرانی به نام "احمد شیخ زاده" در آمریکا به اتهام واهی، اعلام جرم علیه هفت ایرانی به اتهام مشارکت در حملات سایبری سال‌های 2011 تا 2013 علیه چند بانک آمریکایی و یک سد در نیویورک و تحریم شرکت هوایی ماهان به دلیل همکاری با سپاه پاسداران برخی از اقدامات ایذایی آمریکا علیه ایران در ماه های اخیر پس از اجرایی شدن برجام است.
تلاش آمریکا برای صدور قطعنامه تحریمی علیه ایران در پسابرجام
یکی از اقدامات آمریکاییها بر علیه جمهوری اسلامی ایران در دوران پسابرجام، تلاش این کشور برای صدور قطعنامه تحریمی در شورای امنیت سازمان ملل پیرامون توانمندی موشکی و دفاعی کشورمان است؛ در اواخر اسفند سال گذشته که رزمایش موشکی اقتدار ولایت توسط نیروهای مسلح کشورمان برگزار شد، آمریکاییها برای کشاندن این موضوع به شورای امنیت تلاش زیادی را مصروف کردند و حتی در این رابطه نامه‌ای را برای دبیرکل سازمان ملل تنظیم کردند.
همان زمان "جان کری" وزیر خارجه آمریکا در نشست خبری خود در پاریس به رزمایش موشکی ایران واکنش نشان داد و تهدید کرد در صورتی که ایران به آزمایش‌های موشکی ادامه دهد، تحریمهای بیشتری بر این کشور اعمال خواهد شد.
آنچه در سطور فوق، مرقوم شد، منعکس کننده تنها بخشی از رویکرد خصمانه و اقدامات ایذایی آمریکا در قبال ایران حتی در دوران پسا برجام است؛ امری که ذهن ناظران و کنشگران تیزهوش عرصه سیاست و رسانه را معطوف به فرمایشات و بیانات رهبر معظم انقلاب مبنی بر غیرقابل اعتماد بودن آمریکا و ضرورت پرهیز دست اندرکاران از اتخاذ رویکرد خوش خیالی به وعده‌های آمریکا می‌کند.
معظم‌له در مرداد 93 در دیدار مسئولان وزارت خارجه و سفرا و رؤسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور فرمودند:« عده‌ای اینجور وانمود می‌کردند که اگر با آمریکاییها دور میز مذاکره بنشینیم بسیاری از مشکلات حل می‌شود، البته ما می‌دانستیم اینجور نیست؛ در گذشته میان مسئولان ما و مسئولان آمریکا هیچ ارتباطی نبود اما در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و تجربه‌ای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماس‌ها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد بلکه لحن آمریکاییها تندتر و اهانت‌آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه‌ی بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند».
پیش بینی رهبر انقلاب
حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مردم آذربایجان در 29 بهمن سال 93 بیان کردند: «بنده عقیده‌ام این است که اگر حتّی در مسئله‌ی هسته‌ای هم همان‌جور که آنها دیکته میکنند ما پیش برویم و قبول کنیم دیکته‌ی آنها را، باز هم حرکت مخرّب آنها و تحریمهای آنها برداشته نخواهد شد؛ انواع و اقسام مشکلات را باز هم درست میکنند؛ چون با اصل انقلاب مخالفند. البتّه بنده معتقدم ظرفیّت جوانان ما، ظرفیّت بسیار بالایی است.»
گروه سیاسی: بیش از سه ماه از عملیاتی شدن سند برجام می‌گذرد و آنطور که از اظهارات دست‌اندرکاران ایرانی سند مزبور برمی‌آید، روند اجرایی شدن آن چندان مطلوب نیست و طرف آمریکایی کارشکنی‌ها و سنگ اندازی هایی را در این مسیر انجام می‌دهد. مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای شمالی وزارت امور خارجه و از مذاکره کنندگان ارشد کشورمان در فرآیند انعقاد برجام، اخیرا طی مصاحبه‌ای اجرای برجام تا اینجای کار را موفقیت آمیز ندانسته است؛ استناد تخت روانچی برای موفقیت آمیز ندانستن اجرای برجام، مشکلات و "ان قلت"هایی است که در مسیر تبادلات بانکی و مالی ایران و جهان خارج در پسابرجام از سوی آمریکاییها ایجاد شده است.
پیش‌تر نیز اظهارات مشابهی در این رابطه از سوی برخی دولتمردان مطرح شده بود که برجسته ترین و پرحاشیه ترین آنها، اظهارات "ولی الله سیف" رئیس کل بانک مرکزی در سفر به آمریکا بود.
سیف که در اواسط اردیبهشت به منظور شرکت در اجلاسیه صندوق بین المللی پول به آمریکا سفر کرده بود در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ و همچنین سخنرانی در شورای روابط خارجی آمریکا، صراحتا اعلام کرد«برجام تقریبا هیچ دستاوردی برای اقتصاد ایران نداشته است».
ایران و عدم دستیابی به 100 میلیارد دلار دارایی ضبط شده
سیف در آمریکا این را هم گفت که «ایران سه ماه بعد از اجرای شدن برجام، توان دستیابی به 100 میلیارد دلار دارایی ضبط‌شده‌اش در خارج از کشور را نداشته و برای پرداخت صورت‌حساب‌هایش در مبادلات خارجی به دنبال راهی برای استفاده از دلار است». موردی که گویا خط قرمز آمریکاییها محسوب می‌شود، چراکه گویا پس از این اظهارات سیف، "پل رایان" رئیس مجلس نمایندگان آمریکا و "جاش ارنست" سخنگوی کاخ سفید به آن واکنش نشان دادند و تحقق استفاده ایران از دلار را غیر ممکن دانستند.
همچنین "عباس‌عراقچی" مذاکره کننده ارشد هسته‌ای کشورمان و مسئول ستاد پیگیری اجرای برجام اواسط فروردین ماه در جریان یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی تلویحا اعلام کرد که آمریکاییها در روند اجرای برجام و متعاقب آن در روند رفع تحریم‌ها کارشکنی میکنند و تمایلی به جداسازی و شفاف سازی تحریمهای اولیه و ثانویه ندارند؛ معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، این نکته را هم البته به صورت صریح اعلام کرد که ما می‌دانستیم "در صحنه اجرا با بدعهدی و بدقلقی آمریکاییها مواجه خواهیم شد".
قیود و شروط دست و پا گیر آمریکا برای اروپاییان جهت مراوده با ایران
فارغ از بحث سوئیفت که باز شدن یا مسدود ماندن آن چند روزی به کشمکش محافل سیاسی و رسانه‌ای موافق و مخالف دولت دامن زده بود، نگاهی گذرا به اقوال و اعمال مقامات و مسئولان آمریکایی نشان می‌دهد که آنها اگرچه (به گفته مسئولان دولتی) تاکنون مفاد برجام را زیر پا نگذاشته‌اند اما با سلسله اقدامات خود از جمله تنگ کردن دایره نوع مراوده تجاری سایر کشورها با ایران و اتخاذ تدابیر و تمهیدات تنبیهی برای آنها در صورت عدول از این دایره تنگ، عملا نه در روی کاغذ که در صحنه اجرا، رفع تحریم‌ها را غیرممکن و یا بی‌اثر کرده‌اند.
"کریس بکمیر" معاون هماهنگ کننده تحریمهای ایران در وزارت خارجه آمریکا چندی پیش گفت که «بانک‌های خارجی می‌توانند با ارزهای دیگر (به غیر از دلار) با ایران کار کنند، مشروط بر آنکه طرف ایرانی مشمول تحریمهای آمریکا نباشد»؛ این امر به معنای بالا بودن ریسک سرمایه گذاری و مراوده تجاری با ایران است که طبعا در عادی سازی روابط اقتصادی ایران با جهان خارج(آنطور که دولتمردان وعده داده بودند) خلل ایجاد می‌کند.
حدود و ثغورهای تعیین شده از طرف آمریکا برای شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی که آنها را از مراوده اقتصادی با بانک‌ها و دستگاه های ایرانی که از نظر واشنگتن، حامی تروریسم هستند، بر حذر می دارد، یکی از موانع عمده اجرای مطلوب برجام است.
هراس بانک‌های اروپایی از معامله با ایران به سبب اقدامات تنبیهی آمریکا
بانک‌های اروپایی اعلام کرده اند، محدودیت‌هایی از جمله ممنوعیت استفاده ایران از دلار که حتی به موجب برجام هم رفع نشده است، دست و پای آنها را برای معامله با ایران بسته است؛ مقامات این بانک‌های اروپایی که ارتباط تنگاتنگی با سیستم مالی آمریکا دارند گفته‌اند حاضر نیستند مشقت‌های داد و ستد با ایرانِ محروم از چرخه دلار را تحمل کنند.
حتی جلسه هفته گذشته جان کری با مقامات بانک‌های بزرگ اروپایی در لندن هم نتوانست موجبات اطمینان خاطر آنها را برای معامله و مراوده با ایران فراهم کند؛ پس از این جلسه مقامات بانک‌های بزرگ اروپایی همچون " اچ اس بی سی" انگلیس، "یو بی اس" سوئیس،"استاندارد چارترد" انگلیس و "داچ بانک" آلمان صراحتا اعلام کردند با توجه به شرایط موجود و دایره تنگ و محدود ترسیم شده از جانب آمریکا که عدول از آن تنبیه و تحریم واشنگتن را به همراه دارد، عملا مراوده تجاری با ایران غیرقابل تحقق است.
غصب 2 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران توسط آمریکا
البته هیئت حاکمه آمریکا در کنار سنگ اندازی و کارشکنی در مسیر اجرای مطلوب برجام، از تحریم‌ها و اقدامات ایذایی خود در قبال منافع ملت ایران حتی در پسابرجام نیز دست نکشیده است؛ حکم اخیر دیوان عالی آمریکا مبنی بر پرداخت غرامت به خانواده تفنگداران کشته شده آمریکایی در لبنان، از محل دارایی‌های ایران و غصب 2 میلیارد دلار از اموال کشورمان، بارز ترین نمونه عناد و رویکرد خصمانه آمریکاییها در قبال کشورمان حتی بعد از برجام است.
بازداشت و محاکمه یک ایرانی به نام "احمد شیخ زاده" در آمریکا به اتهام واهی، اعلام جرم علیه هفت ایرانی به اتهام مشارکت در حملات سایبری سال‌های 2011 تا 2013 علیه چند بانک آمریکایی و یک سد در نیویورک و تحریم شرکت هوایی ماهان به دلیل همکاری با سپاه پاسداران برخی از اقدامات ایذایی آمریکا علیه ایران در ماه های اخیر پس از اجرایی شدن برجام است.
تلاش آمریکا برای صدور قطعنامه تحریمی علیه ایران در پسابرجام
یکی از اقدامات آمریکاییها بر علیه جمهوری اسلامی ایران در دوران پسابرجام، تلاش این کشور برای صدور قطعنامه تحریمی در شورای امنیت سازمان ملل پیرامون توانمندی موشکی و دفاعی کشورمان است؛ در اواخر اسفند سال گذشته که رزمایش موشکی اقتدار ولایت توسط نیروهای مسلح کشورمان برگزار شد، آمریکاییها برای کشاندن این موضوع به شورای امنیت تلاش زیادی را مصروف کردند و حتی در این رابطه نامه‌ای را برای دبیرکل سازمان ملل تنظیم کردند.
همان زمان "جان کری" وزیر خارجه آمریکا در نشست خبری خود در پاریس به رزمایش موشکی ایران واکنش نشان داد و تهدید کرد در صورتی که ایران به آزمایش‌های موشکی ادامه دهد، تحریمهای بیشتری بر این کشور اعمال خواهد شد.
آنچه در سطور فوق، مرقوم شد، منعکس کننده تنها بخشی از رویکرد خصمانه و اقدامات ایذایی آمریکا در قبال ایران حتی در دوران پسا برجام است؛ امری که ذهن ناظران و کنشگران تیزهوش عرصه سیاست و رسانه را معطوف به فرمایشات و بیانات رهبر معظم انقلاب مبنی بر غیرقابل اعتماد بودن آمریکا و ضرورت پرهیز دست اندرکاران از اتخاذ رویکرد خوش خیالی به وعده‌های آمریکا می‌کند.
معظم‌له در مرداد 93 در دیدار مسئولان وزارت خارجه و سفرا و رؤسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور فرمودند:« عده‌ای اینجور وانمود می‌کردند که اگر با آمریکاییها دور میز مذاکره بنشینیم بسیاری از مشکلات حل می‌شود، البته ما می‌دانستیم اینجور نیست؛ در گذشته میان مسئولان ما و مسئولان آمریکا هیچ ارتباطی نبود اما در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و تجربه‌ای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماس‌ها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد بلکه لحن آمریکاییها تندتر و اهانت‌آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه‌ی بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند».
پیش بینی رهبر انقلاب
حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مردم آذربایجان در 29 بهمن سال 93 بیان کردند: «بنده عقیده‌ام این است که اگر حتّی در مسئله‌ی هسته‌ای هم همان‌جور که آنها دیکته میکنند ما پیش برویم و قبول کنیم دیکته‌ی آنها را، باز هم حرکت مخرّب آنها و تحریمهای آنها برداشته نخواهد شد؛ انواع و اقسام مشکلات را باز هم درست میکنند؛ چون با اصل انقلاب مخالفند. البتّه بنده معتقدم ظرفیّت جوانان ما، ظرفیّت بسیار بالایی است.»
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *