موضع قانون در برابر چهارشنبه سوری

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، چهارشنبه سوری یا همان جشن آتش از کهن ترین و با سابقه ترین جشن های ایرانیان محسوب می گردد. این جشن که جشن نبرد با تاریکی نیز نامیده می شود جشنی ملی و مردمی است که طلایه دار نوروز نیز می باشد.

برخی افراد در این جشن خوشحالی خود را به گونه‌ای ابراز می‌کنند که علاوه بر ورود آسیب و خسارت به مردم و خود موجب ورود خدشه به اصل وجودی این جشن ملی نیز شده است. این افراد نوعاً با استفاده از وسایل محترقه و آتش زای خطرناک نام این جشن را از چهارشنبه سوری به چهارشنبه سوزی تغییر داده اند. اما آنان باید بدانند که قانون با آنان به شدت برخورد خواهد کرد و برای این دست اخلال گران مجازات های سنگینی همچون قصاص و یا حتی اعدام را نیز درنظر گرفته است.

به عبارتی دیگر به نوعی پرتاب ترقه و ایجاد آلودگی صوتی حتی اگر به قصد ضرب و جرح و کشتن دیگری نباشد چون نوعاً کشنده محسوب می شود و به نوعی قصد عمدی بودن آن عمل از آن احراز شده، چنانچه موجب مرگ کسی گردد قتل عمد محسوب می شود.

به عبارتی دیگر مطابق قانون هر جرمی متشکل از 3 رکن قانونی، مادی و روانی(معنوی) است. برای بیان رکن قانونی ترقه بازی و انفجار بمب دست ساز می توان به مواد ذیل استناد نمود:

ماده 290 به بعد قانون مجازات اسلامی

ماده 499 قانون مجازات اسلامی

ماده 687 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی

رکن مادی آن صرفاً عمل پرتاب ترقه به صورت عمدی است و رکن روانی آن به دلیل نوعاً کشنده بودن از عمل مادی احراز شده و اگر بر اثر آن قتلی صورت بگیرد قتل مزبور قتل عمد محسوب می شود.

در واقع ایجاد آلودگی صوتی عملی است که عرف آن را عملی می داند که می تواند منتهی به مرگ افراد شود و چون پرتاب ترقه عمداً صورت می گیرد و نتیجه حاصله عرفاً روشن است قانون گذار قصد نتیجه را نیز از عمل پرتاب کننده احراز می کند و عمل را قتل عمد و مجازات قصاص را بر آن اعمال می کند حال آنکه ترقه حتی اگر موجب صدای مختصری شود و به نوعی عرفاً و نوعاً کشنده محسوب نشود و در این بین فردی به علت همان صدای مختصر جان خود را از دست دهد به دلیل آنکه از این عمل نوعاً استنباط ضرب و جرح می شود قانون گذار قصد ضرب و جرح ِ عمدی را از فعل پرتاب کننده احراز کرده و مجازات قتل شبه عمد را بر آن اعمال می کند که علاوه بر پرداخت دیه به زندان نیز محکوم می شود.

در واقع از رکن مادی این عمل رکن روانی و سوءنیت خاص نیز به دلیل نوعاً کشنده بودن عمل ارتکابی احراز می شود. در عمل انفجار ترقه نیز به دلیل احتمال و پیش بینی وقوع جرم و آسیب و مرگ رکن روانی عمدی بودن و قصد نتیجه داشتن نیز همانطور که ذکر شد احراز شده، قتل عمد محسوب می شود.

لذا حتی اگر عمل ارتکابی موجب ضرب و جرح و یا کشته شدن فردی هم نشود و مثلاً موجب ایجاد حریق یا آسیبی به اموال دولتی یا اموال سایر شهروندان شود می تواند تحت عناوین اخلال در نظم و مزاحمت و خرابکاری جرم محسوب شده و مرتکب به مجازات مربوطه آن در ماده 687 قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد.

پس از جرم انگاری موارد مختلف خرابکاری، ایجاد حریق در اماکن عمومی را به مجازات 3 تا 10 سال حبس محکوم کرده است. این در حالی است که علاوه بر آنچه درباره مسئولیت کیفری این دست اشخاص گفته شد، آنان دارای مسئولیت مدنی نیز بوده و ضامن کلیه خسارات معنوی و مادی خواهند بود که بر اثر عمل ارتکابی به اموال عمومی و اموال سایر شهروندان وارد کرده اند.

در نهایت امید است تا با توجه به قانون، آداب و سنن تاریخی مان بتوانیم سنن قدیمی را آنچنان که هست پاس بداریم تا دیگر شاهد مرگ فرزندان ایران به خاطر مواد محترقه نباشیم.

یاسر میرزا جعفری نویسنده و حقوقدان