گوش شنوایی فریاد "مهاجرین افغانستانی" در ترکیه را نمیشوند
واقعیت تلخ این است که حتی وقتی قرار است دولت ترکیه، اتحادیه اروپا یا سازمان ملل به آوارگان جنگزده رسیدگی کند، کمترین مزایا از میان اتباع کشورهای مختلف نصیب افغانستانیها میشود.
خبرگزاری میزان -
به گزارش سرویس بین الملل واقعیت تلخ این است که حتی وقتی قرار است دولت ترکیه، اتحادیه اروپا یا سازمان ملل به آوارگان جنگزده رسیدگی کند، کمترین مزایا از میان اتباع کشورهای مختلف نصیب افغانستانیها میشود.
مصاحبه نمیکنم. این تنها جملهای بود که مهاجر افغانستانی در ترکیه به خبرنگار رویترز گفته است چرا که در چند سال اخیر از مصاحبه با خبرگزاریها و آژانس مهاجرت سازمان ملل منع شدهاند.
این مصاحبه میتوانست اولین قدم برای بهرسمیتشناختن حضور دهها هزار افغانستانی مهاجر در ترکیه و رسیدگی به مشکلات آنان باشد.
از تابستان، مهاجران و مهاجرت به یکی از پرکاردبردترین واژهها در رسانههای جهان تبدیل شده و جدا از رسانهها، بسیاری از سیاستمداران را نیز در خاورمیانه و اروپا به خود مشغول داشته است. با این همه شاید کمتر سخنی از مهاجران افغانستانی شنیده باشید، کسانی که حدود یکچهارم از سیل کنونی مهاجران به اروپا را تشکیل میدهند و عمدتاً از سواحل اروپا و از طریق دریای اژه، عزم یونان میکنند.
پایگاه «شبکه همبستگی با مهاجران» اعلام کرده حدود 35% از مهاجران غیرسوری در ترکیه را افغانستانیها تشکیل میدهند اما حتی پس از تصویب قانون حمایت از مهاجران در ترکیه، همچنان عمده بار رسیدگی به افغانستانیها بر دوش سمنهای بینالمللی (INGO ها) است.
افغانستانیها نه شانس زیادی برای به دستآوردن شغل و یا حمایت سیاسی در ترکیه دارند و نه میتوانند امید زیادی به اسکان در اروپا داشته باشند.
انتهای داستان آوارگی آنها از کوههای هندوکش تا کوهستان آلپ، در دیدرس هیچکس نیست.
گزارشی از وضعیت مهاجران افغان در ترکیه و اروپا
اتحادیه اروپا روز دوشنبه و در آستانه برگزاری نشست اضطراری خود، اعلام کرد 3 میلیارد یورو معادل با 3.3 میلیارد دلار به ترکیه پرداخت شده تا برنامه مؤثری را برای جلوگیری از خروج آوارگان به سمت اروپا به اجرا گذارد.
مشرق با انتشار این گزارش نوشت: قرار است باز هم کمکهای مالی ادامه یابد زیرا برآوردها نشان میدهد هنوز حدود 2.7 میلیون نفر از مهاجران سوری در راه اروپا هستند.
اما نکته اینجاست که تمرکز اصلی اتحادیه نیز بر همین افراد است. این را «کتی پیری» گزارشگر اتحادیه اروپا در ترکیه گفته و اضافه کرده که «اصلاً حرفی در مورد افغانستانیها در جلسات زده نشده است.
مشکل این نیست که مراکز درمانی و خدماتی که اروپاییان در ترکیه تأسیس کردهاند، از پذیرفتن افغانستانیها خودداری میکنند چرا که دو سال پیش قانونی در این زمینه به تصویب رسید.
دغدغه اصلی این است که حتی در همین مرحله نیز فکری به حال زبان متفاوت آنها با عربی که دری و پشتو است، نشده است. پس از این اولین مشکلی که خود را نشان میدهد، اشتغال است.
ترکیه تازه در ژانویه سال جاری قانونی را برای حل مشکل اشتغال مهاجران تصویب کرد، اما هنوز عملی نشده و تا به حال نمایشی برای جلب تعریفات اتحادیه اروپا بوده است.
عمده افغانستانیها کارگرهای غیرقانونی شده و به میوهچینی و مانند آن مشغولند.
بسیاری از افغانستانیها در مسیر سفر پرمخاطره به اروپا جان میدهند
پیری ادامه میدهد که «اصلاً آمدیم و مشکل سوریه را حل کردیم. هنوز بسیاری از مهاجران غیرسوری در ترکیه خواهند بود که در آنجا به حقوق اولیه خود دسترسی ندارند». ظاهراً اغلب افغانستانیها به حقوق خود مطلع نیستند و کسی نیز به فکر مطلعکردن آنها نیست.
برنور ایسن روانشناس شاغل در سازمان IMECE که وسایل ضروری مانند پوشاک میان مهاجران نجاتیافته از دریا توزیع میکند، تنها راه جلوگیری از تلفات سفرهای مخاطرهآمیز افغانستانیها را بهترکردن وضعیت آنان در ترکیه میداند و اینکه برای آنها وضعیت وخیم مهاجران در اروپا توضیح داده شود.
او میگوید در تلاش برای اقناع اتحادیه اروپا برای تغییر سیاستهای آن است.
پولات کیزیلداگ که یک مدیر برنامه در ASAM (سازمان ثبت احوال پناهجویان در ترکیه) است، اذعان میکند که به آنها گفته شده از پذیرش افغانستانیها خودداری کنند.
سلین اونال، سخنگوی آژانس مهاجرت سازمان ملل میگوید در کل سال 2015 میلادی تنها 500 افغانستانی مورد مصاحبه قرار گرفتهاند (که از این تعداد نیز برخی از آنها دیپورت شدهاند) در حالی که آمار ورود آنها در همان دوره زمانی نشان میدهد بیش از 63000 افغانستانی یعنی 4 برابر سال 2014 میلادی وارد ترکیه شدهاند.
دلیلی که عموماً مطرح میشود، این است که ترکیه اولین کشوری نیست که آنها به عنوان مهاجر وارد آن شدهاند. پس باید در مقصد قبلی که برای بیشتر آنها ایران است ثبت نام شوند.
از آن سو برخی گروههای حقوق بشری مدعیاند دولت ایران بسیاری از افغانستانیها را دیپورت میکند، بدون اینکه اجازه دهد به عنوان پناهجو ثبتنام شوند.
مهاجران افغانستانی نه راهِ پیش دارند، نه راهِ پس و نه میتوانند با این وضعیت در ترکیه بمانند.
حکیمه رضایی که کمتر از 40 سال سن دارد، در میان مهاجران افغانستانی در نزدیکی آنکارا زندگی میکند.
او سال پیش، چهار فرزندش را روانه اروپا کرده اما حالا به هر دری میزند، کسی او را به فرزندانش نمیرساند. حکیمه اتاق کوچک خود را با زغال گرم میکند.
سمنهای بینالمللی (INGO ها) به بسیاری از مهاجران سوری کارت اعتباری موقت برای گذران زندگی دادهاند، اما کسی به داد افغانستانیها از جمله حکیمه نرسیده است. او عکس فرزندانش را نشان میدهد و میگوید «هر روز گریه میکنم».
وضعیت اسکان افغانستانیها در ترکیه مناسب نیست
شاید کسی بپرسد با این احوالات چرا افغانستانیها شهر و دیار خود را رها میکنند و دسته دسته به کشورهای دیگر مهاجرت میکنند؟ اما هر کس چنین بپرسد، حتماً تجربهای از جنگ داخلی ندارد.
در همین سال 2015 میلادی، حدود 11 هزار افغانستانی در کشور خود کشته یا مجروح شدند، بسیاری از مسئولان دولتی به اختلاس متهم هستند و فرصتهای شغلی روزبهروز کمیابتر میشود.
نیروهای حافظ صلح سازمان ملل از سال 2014 میلادی تعدادی از مناطق را خالی کردهاند و طالبان و حتی داعش در حال پیشروی هستند. دستکم یکسوم مملکت افغانستانیها در اختیار این گروههای تندرو یا در معرض تهدیدهای روزانه آنها است.
ناجبالله که با چهار فرزندش از کابل تا سواحل اژه در ترکیه را پیموده است، حالا مانند بسیاری از هموطنانش عازم یونان است.
وی گله دارد که «میخواهم اینجا در ترکیه بمانم اما هیچ کس از ما حمایت نمیکند. خیلی برای ما هزینه دارد». به سلامت ناجبالله! سفرت پرمخاطره است اما به هر حال اینجا کسی به داد تو و فرزندانت نمیرسد.
/
مصاحبه نمیکنم. این تنها جملهای بود که مهاجر افغانستانی در ترکیه به خبرنگار رویترز گفته است چرا که در چند سال اخیر از مصاحبه با خبرگزاریها و آژانس مهاجرت سازمان ملل منع شدهاند.
این مصاحبه میتوانست اولین قدم برای بهرسمیتشناختن حضور دهها هزار افغانستانی مهاجر در ترکیه و رسیدگی به مشکلات آنان باشد.
از تابستان، مهاجران و مهاجرت به یکی از پرکاردبردترین واژهها در رسانههای جهان تبدیل شده و جدا از رسانهها، بسیاری از سیاستمداران را نیز در خاورمیانه و اروپا به خود مشغول داشته است. با این همه شاید کمتر سخنی از مهاجران افغانستانی شنیده باشید، کسانی که حدود یکچهارم از سیل کنونی مهاجران به اروپا را تشکیل میدهند و عمدتاً از سواحل اروپا و از طریق دریای اژه، عزم یونان میکنند.
پایگاه «شبکه همبستگی با مهاجران» اعلام کرده حدود 35% از مهاجران غیرسوری در ترکیه را افغانستانیها تشکیل میدهند اما حتی پس از تصویب قانون حمایت از مهاجران در ترکیه، همچنان عمده بار رسیدگی به افغانستانیها بر دوش سمنهای بینالمللی (INGO ها) است.
افغانستانیها نه شانس زیادی برای به دستآوردن شغل و یا حمایت سیاسی در ترکیه دارند و نه میتوانند امید زیادی به اسکان در اروپا داشته باشند.
انتهای داستان آوارگی آنها از کوههای هندوکش تا کوهستان آلپ، در دیدرس هیچکس نیست.
گزارشی از وضعیت مهاجران افغان در ترکیه و اروپا
اتحادیه اروپا روز دوشنبه و در آستانه برگزاری نشست اضطراری خود، اعلام کرد 3 میلیارد یورو معادل با 3.3 میلیارد دلار به ترکیه پرداخت شده تا برنامه مؤثری را برای جلوگیری از خروج آوارگان به سمت اروپا به اجرا گذارد.
مشرق با انتشار این گزارش نوشت: قرار است باز هم کمکهای مالی ادامه یابد زیرا برآوردها نشان میدهد هنوز حدود 2.7 میلیون نفر از مهاجران سوری در راه اروپا هستند.
اما نکته اینجاست که تمرکز اصلی اتحادیه نیز بر همین افراد است. این را «کتی پیری» گزارشگر اتحادیه اروپا در ترکیه گفته و اضافه کرده که «اصلاً حرفی در مورد افغانستانیها در جلسات زده نشده است.
مشکل این نیست که مراکز درمانی و خدماتی که اروپاییان در ترکیه تأسیس کردهاند، از پذیرفتن افغانستانیها خودداری میکنند چرا که دو سال پیش قانونی در این زمینه به تصویب رسید.
دغدغه اصلی این است که حتی در همین مرحله نیز فکری به حال زبان متفاوت آنها با عربی که دری و پشتو است، نشده است. پس از این اولین مشکلی که خود را نشان میدهد، اشتغال است.
ترکیه تازه در ژانویه سال جاری قانونی را برای حل مشکل اشتغال مهاجران تصویب کرد، اما هنوز عملی نشده و تا به حال نمایشی برای جلب تعریفات اتحادیه اروپا بوده است.
عمده افغانستانیها کارگرهای غیرقانونی شده و به میوهچینی و مانند آن مشغولند.
بسیاری از افغانستانیها در مسیر سفر پرمخاطره به اروپا جان میدهند
پیری ادامه میدهد که «اصلاً آمدیم و مشکل سوریه را حل کردیم. هنوز بسیاری از مهاجران غیرسوری در ترکیه خواهند بود که در آنجا به حقوق اولیه خود دسترسی ندارند». ظاهراً اغلب افغانستانیها به حقوق خود مطلع نیستند و کسی نیز به فکر مطلعکردن آنها نیست.
برنور ایسن روانشناس شاغل در سازمان IMECE که وسایل ضروری مانند پوشاک میان مهاجران نجاتیافته از دریا توزیع میکند، تنها راه جلوگیری از تلفات سفرهای مخاطرهآمیز افغانستانیها را بهترکردن وضعیت آنان در ترکیه میداند و اینکه برای آنها وضعیت وخیم مهاجران در اروپا توضیح داده شود.
او میگوید در تلاش برای اقناع اتحادیه اروپا برای تغییر سیاستهای آن است.
پولات کیزیلداگ که یک مدیر برنامه در ASAM (سازمان ثبت احوال پناهجویان در ترکیه) است، اذعان میکند که به آنها گفته شده از پذیرش افغانستانیها خودداری کنند.
سلین اونال، سخنگوی آژانس مهاجرت سازمان ملل میگوید در کل سال 2015 میلادی تنها 500 افغانستانی مورد مصاحبه قرار گرفتهاند (که از این تعداد نیز برخی از آنها دیپورت شدهاند) در حالی که آمار ورود آنها در همان دوره زمانی نشان میدهد بیش از 63000 افغانستانی یعنی 4 برابر سال 2014 میلادی وارد ترکیه شدهاند.
دلیلی که عموماً مطرح میشود، این است که ترکیه اولین کشوری نیست که آنها به عنوان مهاجر وارد آن شدهاند. پس باید در مقصد قبلی که برای بیشتر آنها ایران است ثبت نام شوند.
از آن سو برخی گروههای حقوق بشری مدعیاند دولت ایران بسیاری از افغانستانیها را دیپورت میکند، بدون اینکه اجازه دهد به عنوان پناهجو ثبتنام شوند.
مهاجران افغانستانی نه راهِ پیش دارند، نه راهِ پس و نه میتوانند با این وضعیت در ترکیه بمانند.
حکیمه رضایی که کمتر از 40 سال سن دارد، در میان مهاجران افغانستانی در نزدیکی آنکارا زندگی میکند.
او سال پیش، چهار فرزندش را روانه اروپا کرده اما حالا به هر دری میزند، کسی او را به فرزندانش نمیرساند. حکیمه اتاق کوچک خود را با زغال گرم میکند.
سمنهای بینالمللی (INGO ها) به بسیاری از مهاجران سوری کارت اعتباری موقت برای گذران زندگی دادهاند، اما کسی به داد افغانستانیها از جمله حکیمه نرسیده است. او عکس فرزندانش را نشان میدهد و میگوید «هر روز گریه میکنم».
وضعیت اسکان افغانستانیها در ترکیه مناسب نیست
شاید کسی بپرسد با این احوالات چرا افغانستانیها شهر و دیار خود را رها میکنند و دسته دسته به کشورهای دیگر مهاجرت میکنند؟ اما هر کس چنین بپرسد، حتماً تجربهای از جنگ داخلی ندارد.
در همین سال 2015 میلادی، حدود 11 هزار افغانستانی در کشور خود کشته یا مجروح شدند، بسیاری از مسئولان دولتی به اختلاس متهم هستند و فرصتهای شغلی روزبهروز کمیابتر میشود.
نیروهای حافظ صلح سازمان ملل از سال 2014 میلادی تعدادی از مناطق را خالی کردهاند و طالبان و حتی داعش در حال پیشروی هستند. دستکم یکسوم مملکت افغانستانیها در اختیار این گروههای تندرو یا در معرض تهدیدهای روزانه آنها است.
ناجبالله که با چهار فرزندش از کابل تا سواحل اژه در ترکیه را پیموده است، حالا مانند بسیاری از هموطنانش عازم یونان است.
وی گله دارد که «میخواهم اینجا در ترکیه بمانم اما هیچ کس از ما حمایت نمیکند. خیلی برای ما هزینه دارد». به سلامت ناجبالله! سفرت پرمخاطره است اما به هر حال اینجا کسی به داد تو و فرزندانت نمیرسد.
/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *