لزوم استفاده از سیستم های اطلاعاتی براساس الگوهای جهانی در بازار سرمایه ایران

به گزارش ، دکتر حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران در دومین کنفرانس ملی سیستم های اطلاعاتی که صبح روز سه شنبه در دانشکده مدیریت تهران برگزار شد ، با بیان مطلب فوق گفت: پیشرفت در حوزه فنآوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی به عنوان یکی از مباحث مهم ارتباطات، همواره مورد تاکید کارشناسان بوده و با سرعت در حال جایگزین شدن تجارت سنتی است به طوریکه بسیاری از کشورها بهره‌مندی از آن را سرلوحه استراتژی های بازرگانی خود قرار داده‌اند.

مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه به بحث مهاجرت سیستم های اطلاعاتی مالی در حوزه بازار سرمایه اشاره کرد و افزود: بهبود و توسعه سیستم های اطلاعاتی به خصوص در بورس ها و بازار سرمایه بحث مهمی است که این امر در حوزه بازار سرمایه با جدیت دنبال می شود.

دکتر حامد سلطانی نژاد به بروز رسانی سیستم های معاملاتی در بازارهای مالی جهانی اشاره کرد و افزود: به طور کلی در بازارهای سرمایه و بازارهای مالی دنیا نگرشی که به سیستم های اطلاعاتی وجود دارد کمک گرفتن از سیستم های اطلاعاتی جدید است.

وی افزود: نمونه قابل بحث در این زمینه سیستم های حسابداری هستند که کار حساب و کتاب را از سیتم های کاغذی تبدیل به سیستم های غیر کاغذی کرده است. نسل بعدی سیستم های اطلاعاتی یا نگرشی که روی سیستم های اطلاعاتی وجود دارد، نگرش زیر ساختی بوده است که مثال بارز این نگرش، بازار سرمایه است.

سلطانی نژاد اظهار داشت: در سال های گذشته بورس ها شاهد معاملات به شکلی سنتی یا حراج حضوری بوده اند اما امروزه وضعیتی را شاهد هستیم که عموما معامله گران دیگر همدیگر را ملاقات نمی کنند، بلکه سیستم های IT به نحوی واسطه قرار گرفته است که معامله گران بر اساس یک زیر ساخت مبتنی بر سیستم های اطلاعاتی معاملاتشان را انجام می دهند و حتی ممکن است معامله گران در اقصی نقاط دنیا باشند.

به گفته مدیر عامل بورس کالای ایران، آنلاین تریدینگ و یا انجام معاملات به صورت برخط در ایران از سال 89 شروع شد و در حوزه بورس اوراق بهادار حدود 70 تا 80 درصد معاملات به صورت آنلاین یا بر خط انجام می شود. وی افزود: در بورس کالا نیز همین اتفاق را شاهد هستیم، به طوریکه در معاملات آتی سکه که نوعی از بازارهای مالی است، روزانه بالغ بر 20 هزار تراکنش صورت می گیرد که این حجم حدود 60 تا 70 درصد معاملات آتی را در برمی گیرد. بنابراین این نگرش زیر ساختی مبتنی بر سیستم های فناروی اطلاعات و همچنان در حال تکامل است و اکنون به سمتی در حرکت هستیم که نگرش ما به سیستم های اطلاعاتی در واقع سیستم ارزش افزوده است.

وی افزود: ارزش افزوده در این قالب که خود شرکت ها اطلاعات را به مشتریان ارائه می کنند در قالب سیستم های اطلاعاتی صورت می گیرد، به نحوی که در بازارهای مالی دنیا سیستم های معاملاتی به سمتی پیش رفتند که بیزنس مدل ( Business Model ) و بر اساس سیستم اطلاعاتی تعریف می شوند.

سلطانی نژاد در ادامه به سیستم بلاک چین (Blockchain ) اشاره کرد و افزود: بلاک چین یک نوع  سیستم پولی است که مرجع آن لزوما بانک مرکزی نیست. به عبارت دیگر اعتبار پول کم کم از حوزه بانک مرکزی خارجی شده و کم کم به سمت سیستم های اطلاعاتی حرکت می کند، تا جایی که خود سیستم های اطلاعاتی تولید پول می کند.

مدیرعامل بورس کالای ایران توضیح داد: البته در این صورت دیگر مباحث پولشویی مفاهیم و کاربرد خود را دارد از دست می دهد. شما زمانی می توانید با پولشویی مبارزه کنید که این پول در سیستم بانکی در حال گردش باشد اما وقتی حجم پول در سیستم اطلاعاتی گردش دارد، دیگر ما کنترل و احاطه ای بر آن نداریم.

وی اظهار داشت: ما در حال حاظر در ایران و بازار سرمایه نیز شاهد استفاده از الگوهای جهانی هستیم، ما زمانی می توانیم بگوییم که یک سیستم آی تی بالغ و کاملی در اختیار داریم که چند فاکتور مهم را برای آن در نظر بگیریم یعنی در حقیقت کل سرویس و ابزاری که مورد نیاز ما است را از آن دریافت کنیم.

به گفته سلطانی نژاد، در کشور ما در بعضی بخش هایی از سرویس های مالی، توسط سیستم های اطلاعاتی پوشش داده می شود، اما بعضی از بخش های دیگر با نقاط ضعفی روبه رو هستیم که  انتظار می رود این ضعف ها اصلاح و پوشش داده شود. بنابراین نیازهای روز بازارها بعضا به طور کامل توسط سرویس های آی تی پیش بینی نمی شوند در صورتیکه سیستم های اطلاعاتی باید به گونه ای طراحی و راه اندازی شوند که قابل توسعه و ارائه دهنده خدمات بیشتر از ظرفیت فعلی باشند. 

مدیرعامل بورس کالای ایران به بروز رسانی ابزارهای مالی و سیستم های اطلاعاتی در بورس کالا اشاره کرد و افزود:  طی سال های اخیر در بورس کالا سیستم مبادلات آتی سکه طلا طراحی و راه اندازی شد، اما پس از اجرای برجام این نیاز ایجاد شده است که بر روی این سیستم امکان مبادلات قراردادهای مشتقه ارز نیز طراحی شود. به این ترتیب این سیستم از ابتدا به گونه ای طراحی شده است که ما بتوانیم آن را به راحتی توسعه دهیم و برای ارز هم از آن استفاده کنیم.

با این تفاسیر اگر این سیستم با برنامه ریزی و اصول طراحی نشده بود نمی توانستیم آن را توسعه دهیم و به نیاز های روز پاسخ دهیم.

سلطانی نژاد در پایان افزود: در کشورهای در حال توسعه، ابزارهای حوزه تجارت به شیوه کاملی نیستند و معمولا نیازمند به ابزارها و نرم افزارهای متناسب با نیازهای جدید هستند. در این بین عدم پیشرفت و بروز رسانی نرم افزارها می تواند زیان های مالی بسیار شدیدی را به وجود آورد، بنابراین بهتر است با مدیریت صحیح در بخش فناوری اطلاعات و استفاده از دانش های به روز، سیستم های ارتباطی جهانی راه برای دست یابی به ابزارهای جدید مالی فراهم  کنیم.