سامانه‌های پایش و راهبری؛ نقطه آغاز تحول در مدیریت و خدمات صنعت آب و فاضلاب

به گزارش ، حمیدرضا تشیعی معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب ، با اشاره به برنامه‌های شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور برای توسعه سامانه‌های پایش و راهبری و کنترل از راه دور تاسیسات اظهار داشت: گستردگی ناموزون بسیاری از شهرها و به‌ویژه کلان‌شهرها به جهت تنوع عناصر تاسیسات آب و فاضلاب و ضرورت ارتباط کیفی و کمی عناصر سامانه‌ها، آنها را دارای پیچیدگی‌ها تأثیرگذار کرده است.

او ادامه داد: تعداد و تنوع فرایندهای اجرایی در سامانه‌ها و منابع غیرمتعارف تاسیسات آب مثل آب شیرین‌کن‌ها همچنین فرآیندهای متنوع در تصفیه‌خانه‌ها و تعداد مشترکین و نوع خدمات مورد تقاضا که روز به روز درحال افزایش است و گسترش بخش شهری با بیش از 14 میلیون مشترک و انتظارهای این مشترکین به خاطر سطح بهداشت، سلامت و رفاه در جامعه که در حال رشد است، از عوامل مؤثر در رشد روز افزون پیچیدگی‌های امروزه صنعت آب و فاضلاب هستند.

تشیعی تصریح کرد: کیفیت و نحوه مشارکت مشترکین و همچنین رضایت‌مندی آن‌ها تأثیر مستقیم در میزان پیچیدگی‌های صنعت دارند، لذا ضروریست توانمندی عوامل بهره‌برداری برای بهبود کیفیت و کمیت خدمات در خط مقدم ارائه خدمات که همان بهره‌برداری است، افزایش یابد.

او دیگر عامل پیچیده شدن خدمات بهره‌برداری را وضعیت کیفیت منابع آب در ایران نام برد و گفت: توجه به روند خشکسالی و تأثیر آن بر کیفیت و لزوم رعایت استانداردها و محدودیت‌های منابع مالی موجود، این پیچیدگی‌ها دوچندان می‌نماید.

تشیعی ادامه داد: چالش بزرگ صنعت آب و فاضلاب که در انجمن بین‌المللی آب نیز به‌طور شاخص طرح شده مدیریت بهینه تقاضای آب، پول، انرژی و زمان در ارائه خدمات آب و فاضلاب است، به منظور حل این مسائل دیدگاه ابزاری ما ایجاد مراکز راهبری و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز است که ما در مراکز راهبری، پایش سامانه را به صورت مداوم، دقیق و مستمر انجام می‌دهیم.
او مجموعه راهبری را شامل چرخه تصمیم‌سازی و بهره‌گیری در مورد اقدام‌های لازم، فرمان لازم به عوامل اجرایی و تجهیزات، کنترل و اجرای فرامین و بازخورد عملکردها عنوان کرد و ادامه داد: راهبری به شدت نیازمند فناوری اطلاعات و ارتباطات و توانمندی عوامل انسانی است تا بتوانیم ارائه خدمات خود را انجام دهیم و برای پایداری ارائه خدمات در کلان شهرها به شدت به آن نیاز داریم.

معاون نظارت بر بهره‌برداری آب و فاضلاب کشور ادامه داد: به هر حال مراکز پایش و راهبری عبارت جدیدی است که اخیراً نام‌گذاری شده و در این مراکز انجام وظایف مانند پایش، فهم وضعیت، اتخاذ تصمیم، اجرا و بازخورد مورد انتظار است.

او تصریح کرد: برای ارائه خدمات پایدار، استمرار در بهبود فعالیت‌های توسعه‌ای و مهندسی ارزش را نیز باید انجام دهیم؛ بهبود فعالیت‌های آموزشی برای توانمند کردن منابع انسانی و در نهایت بهبود فعالیت‌های عملکردی مراکز پایش و راهبری، تنها راه حل فنی و سازمانی در دهه سوم فعالیت‌های صنعت آب و فاضلاب است.

تشیعی با بیان اینکه با استفاده از سامانه پایش و راهبری، دریافت داده ها به صورت مستمر انجام می‌گیرد، ادامه داد: با توجه به اینکه در کلانشهرها جمعیت بسیار زیادی را در تعطیلات یا فصول مختلف داریم و باید سناریوها را مستمر بر اساس آن ترسیم نماییم و در نهایت به وسیله تکمیل داده‌های موجود تصمیم سازی و اقدامات کنترلی به موقع برای کسانی که در این مرکز مستقر هستند را فراهم نماییم که در پایان اقدام‌های بهره‌برداری در قالب فرمان و یا کنترل به اپراتورها که بخش اعظم نیروهای ما در خط مقدم هستند، صادر می‌شود.

معاون نظارت بر بهره‌برداری آب و فاضلاب کشور یادآور شد: انجمن بین المللی آب روی استقرار شبکه هوشمند در تأسیسات آب و فاضلاب به طور ویژه تاکید دارد این امر حساسیت ایجاد مراکز مذکور را دو چندان می‌کند در این راستا شرکت‌های آب و فاضلاب علی رغم محدودیت‌های مالی و چالش‌های موجود توفیقات خوبی را در این زمینه به‌دست آورده‌اند.
وی ادامه داد: بعد از 14 سال خشکسالی و با داشتن بیش از 500 شهر در معرض تنش آبی و حجم اپیدمی‌هایی که از شرق و غرب کشور ما را در فصل گرما تهدید می‌کند، توانسته‌ایم خدمات خود را به خوبی ارائه کنیم.

تشیعی با بیان اینکه در آستانه تحول در شیوه مدیریت سامانه‌های آب و فاضلاب و ارائه خدمات در کلان شهرها، این سامانه‌ها ابزاری در اعمال مدیریت تقاضا نیز خواهد بود، ادامه داد: در حال حاضر با پیگیری‌های معاونت بهره‌برداری آب و فاضلاب کشور 177 شهر مجهز به این سامانه‌ها هستند و 445 شهر نیز در حال انجام مطالعات پیاده‌سازی سامانه‌های تله‌متری و کنترل از راه دور هستند. هر چند در سال‌های اخیر حرکت رو به جلویی در پیاده‌سازی سامانه‌های مذکور داشته‌ایم و توفیقات خوبی در این زمینه به‌دست آورده‌ایم، لیکن بایستی به این حرکت رو به جلو سرعت بیشتری دهیم.

معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب در پایان با ابراز امیدواری از نتایج اولین همایش تله‌متری که هفته گذشته در کرج برگزار شد، بر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و تبصره 3 و ظرفیت‌های محلی در توسعه این سامانه‌ها تاکید کرد و اجرای طرح عملیات یا مسترپلان ابلاغی از سوی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور برای استانداردسازی و نگاه جامع و واحد در طرح‌های جدید را خواستار شد.

تشیعی یادآور شد: پیشنهادهای لازم در این خصوص در برنامه ششم توسعه ارائه شده و اقتصاد مقاومتی با توسعه این سامانه قابل تحقق است و ضروری است شرکت‌ها از تجارب مفید همدیگر در این نشست تخصصی استفاده نمایند.