توطئه صلح دیتون برای سوریه

به گزارش گروه بین الملل فروپاشی بلوک شرق در اروپا و از بین رفتن ایدئولوژی کمونیستی تجزیه کشورهای بزرگی از حمله یوگسلاوی را رقم زد. تجزیه این جمهوری قدرتمند کمونیستی در اروپا با اختلافات شدیدی روبرو شد که منجر به جنگ میان اقوام ساکن در این کشور شد.

مسلمانان در یوگسلاوی سابق در شرایط بسیار نامناسبی قرار داشتند و زمانی که بحث استقلال مطرح شد، آنها هم همچون دیگر اقوام یوگسلاوی بر اساس استانی که در آن سکونت داشتند، خواهان استقلال شدند. دشمنی دیرینه صرب های یوگسلاوی با مسلمانان این کشور باعث شد تا صرب ها به طمع سهم بیشتر از سرزمین یوگسلاوی به بوسنی و هرزگوین حمله کنند و از سال 1992 تا 1995 میلادی به جنگ با مردم مسلمان بوسنی بپردازند، جنایات وحشتناکی را مرتکب شوند و از این جمهوری مسلمان نشین ویرانه ای باقی بگذارند.

اقدام صرب ها علیه مردم مسلمان بوسنی هرزگوین یک نسل کشی آشکار و سهمگین بود که در تاریخ ننگین اروپا باقی خواهد ماند و از یاد نخواهد رفت. 4 سال جنگ در این منطقه اروپایی، مقامات این قاره سبز را وادار نکرد که به کمک مردم بوسنی بروند و آن ها را از دست جنایتکاران صرب نجات دهند. 4 سال دست روی دست گذاشتند.

صرب ها تا آنجا که توانستند به نسل کشی خود ادامه دادند و مسلمانان را قتل عام کردند و بوسنی را هم به ویرانه ای تبدیل کردند که سال ها زمان می خواست تا دوباره ساخته شود و میلیاردها دلار پول برای بازسازی این جمهوری نیاز بود.

جنگ خانمانسوز بوسنی گرچه پس از 4 سال و با دخالت آمریکا و ناتو پایان یافت اما اختلافات در این منطقه همچنان باقی ماند. منطقه بوسنی هرزگوین به دو منطقه خودمختار جمهوری صرب و فدراسیون بوسنیایی و کروات تقسیم شد. بازنده این جنگ 4 ساله مسلمانانی بودند که حقشان خورده شد.

دراین جنگ 4 ساله بیش از 100 هزار نفر کشته شدند؛ اکثر این کشته ها را  مسلمان بوسنی تشکیل می دادند.

اما چه توافقی باعث شد تا این شرایط ناعادلانه به مردم بوسنی تحمیل شود.

این توافق در 21 نوامبر سال 1995 در شهر دیتون آمریکا بین ارتدوکس‌های بوسنیایی، مسلمانان و کاتولیک‌های کروات به امضا رسید. این توافق به همین طرح دیتون هم مشهور شد.

اکنون این طرح به عنوان الگویی برای پایان جنگ در سوریه از سوی کارشناسان و مقامات غربی مطرح می شود.

پادی اشدون، سیاستمدار انگلیسی و ناظر توافق دیتون در این باره گفته است: توافق دیتون نمونه موفق یک توافق بین المللی است و بسیاری به آن به عنوان یک الگو در مساله سوریه به عنوان کشوری از هم گسیخته نگاه می‌کنند.

كريستوفر آر. هيل دستيار سابق وزير امور خارجه امريكا در امور شرق آسيا، سفير سابق ايالات متحده در عراق، كره جنوبي، مقدونيه و لهستان و يكي از فرستاده هاي ويژه امريكا به كوزوو و از مذاكره كنندگان پیمان صلح دیتون و مذاكره كننده ارشد آمریکا با كره شمالي از سال 2005 تا 2009 بوده است. وي در حال حاضر در دانشگاه دنور مشغول تدريس است.

او در یادداشت تحلیلی خود در همین زمینه نوشته است؛این ماه بیستمین سالگرد امضای توافق دیتون است که به جنگ بوسنی پایان داد. گامی مهم که از یک فرآیند دو مرحله ای به وجود آمد و به درگیری وحشتناکی که در آن شهروندان مورد هدف قرار داشتند، پایان داد. اول، ایجاد یک «گروه تماس» بین المللی که بر روی یک چارچوب برای صلح توافق کند. سپس طرف هایی که به طور مستقیم درگیر جنگ هستند بر سر چارچوب ها به توافق می رسند. این ها حرف هایی بر روی کاغذ نیست و کار می کند. به جای جریحه دار شدن غرور عده ای، آنهایی که در این درگیری که موجب کشته شدن یا زخمی شدن صدها هزار نفر از مردم بی گناه و بی خانمان شدن میلیون ها نفر شده است، دخیل هستند، باید برای پایان یافتن آن تصمیم بگیرند. شاید در آن صورت همگان بتوانند توجهشان را برای نابودی داعش متمرکز کنند.

مسیر حرکت رسانه های غربی با همراهی تحلیلگران و کارشناسان آنها به سمتی پیش می رود که چنین طرحی را در سوریه پیاده کنند. توافق دیتون گرچه پایان جنگ را برای اروپا به ارمغان آورد اما این توافق در شرایطی به مسلمانان تحمیل شد که از گرسنگی می مردند.

سفیر سابق ایران در بوسنی هرزگوین در همین زمینه گفته بود؛ از ابتدای بحران بوسنی تا قرارداد دیتون طرحهای زیادی مطرح شد از جمله طرح لیسبون، طرح ونس و اوئن، قرارداد واشنگتن و چند طرح دیگر که قرارداد صلح دیتون کاملترین آنهاست. همه قراردادهای پیش از دیتون بر اساس تقسیم بوسنی و اختصاص بخش کوچکی از آن به مسلمانان نوشته شده، با این حال تنها در قرارداد دیتون که امروز انتقادهای فراوانی به آن می شود، یکپارچگی بوسنی را مورد تاکید قرار داده است.
 
دکتر آسایش خاطرنشان کرد: در زمان امضای قرارداد دیتون در سال 1993، مسلمانان از همه طرف محاصره بودند، در آن مقطع دیگر مسلمانان از گرسنگی می مردند و مسئله اصلی آنان جنگ نبود، وضع به گونه ای شده بود که عده ای از مسلمانان کرواسی با استخدام زنانی از بلاروس با ظاهر نامناسب، می کوشیدند آرد و مواد غذایی را از میان حلقه محاصره صربها به مسلمانان بوسنی برسانند. در همین زمان بود که قرارداد دیتون با میانجیگری «ریچارد هالبروک» مشاور وقت وزیر خارجه آمریکا مطرح شد. در این زمان بوسنی عملا تقسیم شده بود و هالبروک و دوستانش برای راضی کردن صربها به ترک مخاصمه و گرفتن امتیازهای بیشتر برای مسلمانان، اقداماتی را انجام دادند.

وی در عین حال به توافق سران اقوام بوسنی در مورد کنار گذاشتن اختلافات برای پایان دادن به جنگ اشاره کرده و تاکید کرد:  اصولا صلحی که در بوسنی واقع شد، با صلحی که به عنوان مثال پس از پایان جنگ جهانی دوم واقع شد، متفاوت است، در آنجا متفقین ابتدا مناطق اشغال شده توسط آلمان را آزاد کرده و سپس بر سر میز مذاکره نشستند، اما در مورد بوسنی مذاکرات صلح در بحبوهه جنگ و درست زمانی آغاز شد که سرزمینهای مسلمانان در دست صربها بود و معاهده صلح نیز با همین شرایط منتهی با تغییری بسیار اندک در این مواضع به امضا رسید، به همین دلیل بخشهای زیادی از سرزمینهای مسلمانان هرگز به آنان بازگردانده نشد و پس از جنگ نیز بدلیل لزوم جلوگیری از بروز مجدد اختلافات، مورد پیگیری قرار نگرفت.

صلح دیتون اگر بخواهد در سوریه کاربرد داشته باشد، وضعیتی بدتر از بوسنی در انتظار سوریه خواهد بود. بنای غربی ها برای اجرای الگوی دیتون برای سوریه اگر بر اساس تقسیماتی باشد که در بالکان ایجاد کردند، در منطقه غرب آسیا که مسلمان نشین وقلب جهان اسلام است، چگونه می تواند اهداف مسلمانان و جهان اسلام را تأمین کند؟

طرح صلح دیتون برای سوریه، نه برای دلسوزی به حال مردم مظلوم این کشور بلکه برای تجزیه آن در جهت تأمین هر چه بیشتر امنیت برای رژیم صهیونیستی پیاده خواهد شد.

اما موانعی بر سر راه اجرای این طرح وجود دارد که نمی گذارد چنین سناریوهایی علیه سوریه پیاده شود.

نخست دولت و مردم سوریه که اکنون 5 سال است با مقاومت خود مقابل تروریست های تکفیری از اجرای اهداف آمریکا، غرب و اعراب جلوگیری کرده اند. در کنار این مقاومت حمایت ها و کمک های جمهوری اسلامی ایران توانسته است نه تنها این روند را کند نماید بلکه از گسترش تروریست های تکفیری هم جلوگیری کند. ورود روسیه در حمایت از دولت و ملت سوریه در کنار ایران، باعث شد تا توازن نظامی هم در سوریه و غرب آسیا تغییر کند.

ورود مسکو و انجام عملیات هوایی و موشکی علیه تروریست های تکفیری در سوریه اکنون پیشرفت ها و پیروزی های مهمی را در سوریه رقم زده که باعث نگرانی شدید کشورهای غربی - عربی شده است.

طرح هایی مانند دیتون که در بحران بوسنی در بالکان اروپا پیاده شد، اکنون سوریه را هدف قرار داده است. سوریه ای که با دخالت های مستقیم کشورهای غربی و عربی دشمن این کشور که در واقع دشمنی با جبهه مقاومت اسلامی است بحران سختی را تحمل می کند،این بحران با دخالت کشورهای غربی و عربی و طرح هایی که در بر گیرنده اهداف آنها است، حل نمی شود.