اصول تغذیه در ماه رمضان را بیاموزید؟
کوروش جعفریان اظهار کرد: به طور کلی شیوه تغذیه ماه رمضان با دیگر ماهها تفاوت چندانی ندارد و فقط برخی نکات ریز و مهم است که روزه داران باید در هنگام افطار و سحر به آن توجه کنند. چرا که روزه میتواند در کنترل بسیاری از بیماریها مانند کبد چرب موثر باشد. همچنین در بسیاری از مطالعات ثابت شده است که با قطع کردن رژیم غذایی، بیمار توانستهاست بعد از دو تا سه روز عوارض بیماری را به حداقل برساند.
وی گفت: منافع روزه داری تنها سلامت جسم را در برنمیگیرد، بلکه باعث میشود از نظر روحی و ذهنی هم بدن را آماده کنیم تا برای عدم انجام بسیاری از کارها توانمند شویم. همچنین آرامش فردی و ارتباط انسان با خدا بیشتر میشود و افراد میتوانند جمله «من میتوانم» را در ماه رمضان اجرایی و محقق کنند.
معاون آموزشی دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران بر این باور است: اگر ما بتوانیم خود کارآمدی را در خود تقویت کنیم نه تنها برای خودمان مفید است، بلکه از این طریق میتوانیم یکی از ضعفهای بزرگ موجود در جامعه را از بین ببریم و در نهایت بسیاری از مشکلات کشور را برطرف کنیم.
نباید فلسفه روزهداری را فراموش کرد
وی با تاکید بر اینکه نباید فلسفه روزهداری را فراموش کرد، گفت: ارزش معنوی روزهداری به هیچ عنوان قابل قیاس با فواید مادی آن نیست. چرا که در ماه مبارک رمضان افراد یاد میگیرند، چگونه تمرین تقویت روح داشته باشند تا بتوانند به خودسازی و شناختن توانمندیهای خود دست یابند. به همین دلیل در درجه اول یاد خدا، بندگان وی و خالص بودن روزه داری را نباید در این ماه فراموش کرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه، تغذیه را از موضوعات مهم در ماه رمضان برای روزه داران دانست و تاکید کرد: برخلاف تصور همگان، در ماه رمضان نیازی به دریافت غذای بیشتری نسبت به ایام دیگر نیست و تنها زمان دریافت مواد غذایی تغییر کرده است.
جعفریان در مورد وعدههای غذایی در ماه مبارک رمضان افزود: بیشتر کردن تعداد وعدههای غذایی در زمان سحر و افطار بستگی به فرد دارد و با توجه به توانایی بدن و سیستم گوارش، فرد میتواند وعدههای غذایی خود را در ماه رمضان تغییر دهد. اما به طور نرمال هرچه تعداد وعدههای غذایی در زمان سحری و افطار بیشتر و حجم آن کمتر شود، برای سلامتی بدن مفیدتر است و فرد میتواند تا پایان ماه مبارک رمضان بدون هیچ مشکلی روزه بگیرد.
وعدههای غذایی در ماه رمضان حذف نشود
این فوق تخصص تغذیه در خصوص حذف سحری یا خوردن تنها یک وعده غذا در ایام رمضان گفت: به هیچ عنوان حذف سحری توصیه نمیشود، چراکه بدن در فازی قرار میگیرد که اشتهای بدن با نخوردن سحری به مرور سرکوب و تمایل خوردن در بدن کم میشود و ذخایر بدن از بین خواهد رفت. همچنین به این نکته باید توجه کرد که بدن انسان برای تامین نیازهای خود از منابع مختلفی از جمله ذخایر گلیکوژن، ذخایر چربی و حتی بافت عضلانی استفاده میکند.
وی ادامه داد: توصیه میشود در زمان سحر مواد غذایی مصرف شده ذخایر انرژی و مواد مغذی بدن را تامین کند. در زمان افطار یک وعده غذایی سبک، ولرم و شیرین مانند سوپ، آش، دمنوش و حتی چایی و خرما مصرف شود و بعد از چند دقیقه مصرف یک وعده غذایی که حجم آن تا حدودی بیشتر است، برای بدن بسیار مفید خواهد بود. همچنین وعده شام باید همانند وعده شام در ماههای دیگر باشد.
مصرف زیاد آب تاثیری در رفع تشنگی روزه دار ندارد
این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان این مطلب که خطر کم آبی در ماه رمضان بیشتر از کم خوری و گرسنگی است، تصریح کرد: بسیاری از افراد تصور میکنند که اگر آب به مقدار زیادی مصرف کنند در طول روز تشنه نمیشوند، در صورتی که این تفکر کاملاً اشتباه است. میوه و سبزیجات میتوانند به دلیل پتاسیمی که دارند آب بدن را ذخیره و از تشنگی جلوگیری کنند. چراکه آب خوردن زیاد نه تنها کمکی به تأمین آب بدن فرد و رفع عطش در وی نمیکند بلکه مصرف آب، تکرر ادرار را بیشتر کند و کیفیت خواب فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
توصیههای غذایی در ماه رمضان
جعفریان مصرف ماهی در ماه رمضان را بسیار مفید دانست و گفت: خوردن نانهای سبوس دار، برنج قهوهای که قند آنها به آهستگی آزاد میشود، آجیل و مغزها نه تنها میتواند کربوهیدرات، انرژی و آب بدن را ذخیره کند، بلکه برای جلوگیری از گرسنگی در طول روز مؤثر است.
همچنین حذف نان سفید، آبمیوه و شیرینی به دلیل قند بالایی که دارد و باعث تشنگی میشود در وعده سحری و افطاری برای روزه داران مفید است.
روزه داری برای گروههای حساس
این فوق تخصص تغذیه با اشاره به اینکه روزه داری برای گروههای حساس نظیر بیماران باید با نظر پزشک معالج صورت گیرد، افزود: بیشتر بیمارانی که در ماه رمضان به مشکل بر میخورند به دلیل ملاحظه نکردن خود آنها است. چراکه بیماران دیابتی و افرادی که سنگ کلیه دارند بدون اطلاع پزشک روزه میگیرند و به بدن خود آسیب میرسانند. به همین دلیل روزه داری خودسرانه برای بیماران کلیوی، بیماران دیابتی، بیماران روحی روانی و بیمارانی که سیستم گوارشی ضعیف دارند ضرر دارد.
طبق اعلام روابط عمومی جهاد دانشگاهی، معاون آموزشی دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایان اظهار کرد: کودکان، روزه اولیها و نوجوانان که در سن رشد هستند، بیماران و گروههای حساس برای روزه داری باید دقت بیشتری در رژیمهای غذایی خود داشته باشند. همچنین افراد مسن به دلیل اینکه در ماه رمضان کمتر احساس تشنگی میکنند ممکن است بدنشان دچار کم آبی شود و احتمال اینکه در معرض خطر کم آبی بدن قرار بگیرند وجود دارد که باید با رژیم غذایی درست این کم آبی جبران شود.