اسلام‌هراسی؛ اپیدمی نقض حقوق بشر به وسعت عرصه بین‌المللی
مبارزه با اسلام‌هراسی به‌عنوان چالشی که کشورهای غربی نقش مهمی در فراگیر و مرگ‌بار شدن آن داشته‌اند، اکنون به یک ضرورت بین‌المللی تبدیل شده است.
خبرگزاری میزان – اسلام‌هراسی یا ترس ساختگی از اسلام پدیده‌ای است که در سال‌های اخیر به شکلی ویژه مسلمانان را در سراسر جهان و به‌‌‌‌‌‌صورت خاص در کشورهای غربی به شدت هدف قرار داده و زندگی آن‌ها را با تهدید‌های جدی مواجه می‌کند.
اصلی‌ترین موج این پدیده از سوی آمریکا در پی حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ ایجاد شد؛ موجی که در نهایت از سوی کشورهای اروپایی تقویت شده و اکنون زندگی میلیون‌ها مسلمان را در سراسر جهان با چالش‌ها و مخاطرات جدی مواجه کرده است و آن‌ها را در برابر اقدام‌های دولتی مانند آنچه در میانمار علیه روهینگیایی‌ها در جریان است و اقدام‌های فردی مانند حوادث مرگ‌باری که زندگی مسلمان را در اروپا و آمریکا تهدید می‌کند، آسیب‌پذیر می‌سازد.
شدت و وسعت این پدیده که اکنون از آن به‌عنوان یک اپیدمی در وسعت بین‌المللی یاد می‌شود، به حدی است که سازمان ملل در سال ۲۰۲۲ اقدام به تعیین روزی برای مبارزه با اسلام‌هراسی کرد.
اسلام‌هراسی چیست؟
اسلام‌هراسی ترس، تعصب و نفرت نسبت به مسلمانان است که با تهدید، آزار و اذیت، سوءرفتار، تحریک و ارعاب مسلمانان، چه در دنیای آنلاین و چه آفلاین، منجر به تحریک، خصومت و عدم مدارا می‌شود و با انگیزه خصومت نهادی، سیاسی و مذهبی که به نژادپرستی ساختاری و فرهنگی می‌رسد، نماد‌ها و نشانه‌های مسلمان بودن را هدف قرار می‌دهد.
در حالی که برخی از کارشناسان اسلام‌هراسی نوعی نژادپرستی نیز می‌دانند، برخی از کارشناسان مفهوم جنایت‌های نفرتمحور علیه مسلمانان را به اسلام‌هراسی ترجیح می‌دهند.
اسلام‌هراسی، مانند همه انواع تبعیض، ریشه در جهل و ترس، کلیشه‌ها، اطلاعات غلط و غیرانسانی‌سازی دارد و در همین بستر رشد می‌کند؛ علاوه بر این، اسلام‌هراسی خود را در اعمال خشونت‌آمیز آشکار، مانند تیراندازی در کرایست چرچ و همچنین در اشکال ظریف پیش‌داوری و تبعیض که در جوامع مختلف به‌ویژه در کشورهای غربی نفوذ یافته، نشان می‌دهد.
اسلام‌هراسی از سیاست‌ها و اقدام‌های تبعیض‌آمیز گرفته تا اعمال روزمره خرده‌پرخاشگرانه، فضایی از خصومت و طرد را تداوم می‌بخشد، اصول اساسی برابری و عدالت را تضعیف می‌کند.
موج فزاینده اسلام‌هراسی در کشورهای غربی
در سال‌های اخیر اسلام‌هراسی به یکی از مهم‌ترین موضوع‌هایی تبدیل شده است که می‌تواند صلح جهانی را تهدید کند؛ اسلام‌هراسی، تبعیض علیه مسلمانان، مانند نژادپرستی و بیگانه‌هراسی و به معنای ترس ساختگی است که هدفش قرار دادن اسلام در مقابل ادیان و تمدن‌های دیگر است.
کشورهای غربی به‌ویژه مدعیان حقوق بشر در سال‌های اخیر با اتخاذ رویکرد‌ها و سیاست‌های ضد اسلامی خود موج‌های اسلام‌هراسی و جنایت‌های نفرتمحور علیه مسلمانان را تشدید کرده‌اند.
برداشت نادرست از اسلام که ناشی از تبلیغات رسانه‌ای غربی است، گروه‌های راست افراطی غرب را تحت تاثیر قرار می‌دهد و همین امر باعث آسیب به مسلمانان، ایجاد حس خصومت علیه آن‌ها و تهدید و تحقیر مسلمانان به‌ویژه در جوامع اروپایی می‌شود.
این روند فزاینده علیه مسلمانان در کشورهای غربی از تجاوزات خرد تا تهدید‌های بزرگ را در بر می‌گیرد و بیشتر این سخنان نفرت‌انگیز در بستر‌های رسانه‌های اجتماعی رخ می‌دهد؛ در بسیاری از موارد، حملات اسلام‌هراسانه و نفرت‌پراکنی علیه مسلمانان گزارش نمی‌شود و کشورهای غربی نیز این موضوع را به درستی گزارش نمی‌کنند.
موضع دبیرکل سازمان ملل در موضوع اسلام‌هراسی
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل بار‌ها رویکرد‌های اسلام‌هراسانه و جنایت‌های نفرت محور علیه مسلمانان را محکوم کرده و هشدار داده است که تداوم این روند می‌تواند پیامد‌هایی را برای پیروان دیگر ادیان نیز در پی داشته باشد.
وی در پیام خود به مناسبت روز جهانی مبارزه با اسلام‌هراسی در سال ۲۰۲۴ هشدار داد که مسلمانان با تبعیض نهادی، موانع، نقض حقوق بشر و خدشه‌دار شدن حیثیت خود مواجه هستند؛ لفاظی‌های تفرقه‌افکنانه و ارائه اطلاعات نادرست به جوامع مسلمان برچسب می‌زند و نفرت پراکنی‌های آنلاین به خشونت واقعی دامن می‌زند.
دبیرکل سازمان ملل با فراخواندن جامعه جهانی به اتخاذ موضعی قوی در برابر هر گونه تعصب، از سران جهانی و مردم جهان خواست تا ضمن محکوم کردن گفتمان‌های تحریک‌آمیز از آزادی‌های مذهبی حمایت و احترام و درک متقابل را ترویج کنند.
روز جهانی مبارزه با اسلام‌هراسی
مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۲۲ قطعنامه‌ای را با حمایت ۶۰ کشور عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC) تصویب کرد که ۱۵ مارس (۲۵ اسفند) را به‌عنوان روز جهانی مبارزه با اسلام‌هراسی نامگذاری کرد؛ این تصمیم نقطه عطفی در مبارزه با اسلام‌هراسی در سطح بین‌المللی است.
قطعنامه یاد شده هرگونه اظهارات تنفر‌آمیز و خشن علیه مسلمانان را محکوم می‌کند و خواستار تقویت تلاش‌های بین‌المللی برای ارتقای مدارا، تحمل و صلح شده است؛ این قطعنامه از سازمان ملل و دیگر سازمان‌های بین المللی می‌خواهد که به‌طور موثر در مورد مقابله با اسلام‌هراسی آگاهی‌بخشی کنند و این روز را گرامی بدارند.
این اقدام مجمع عمومی سازمان ملل در پی آن صورت گرفت که این نهاد با دریافت گزارشی درباره اسلام‌هراسی به این نتیجه رسید که اسلام‌هراسی بین‌المللی به وسعت یک اپیدمی رسیده است.
دلیل تعیین روز ۱۵ مارس به‌عنوان روز جهانی مبارزه با اسلام‌هراسی، رویداد غم‌انگیز مسجد کرایست چرچ است؛ روزی که ۵۱ فرد بی‌گناه در نماز جمعه قربانی اسلام‌هراسی شدند.
کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی نخستین بار در سال ۲۰۲۱ این روز را گرامی داشتند و متعاقبا برای به رسمیت شناختن این روز در سازمان ملل تلاش کردند؛ این روز به مسلمانان و همه مردم جهان این واقعیت را یادآوری می‌کند که اسلام‌هراسی نه یک نگرانی دور از واقعیت و زمان، بلکه تهدیدی آشکار برای افراد و جوامع سراسر جهان است و جهان باید مسئولیت جمعی خود را در برابر این تهدید انجام دهد.
مبارزه موثر با اسلام‌هراسی چگونه باید انجام شود؟
برای مبارزه موثر با اسلام‌هراسی، ابتدا باید آن را به‌عنوان آنچه وجود دارد، بشناسیم: نقض حقوق بشر و تهدیدی برای انسجام و صلح اجتماعی؛ اسلام‌هراسی نه‌تنها حمله به افراد و جوامع است، بلکه حمله‌ای به ارزش‌های کثرت‌گرایی، تنوع و تساهل است که در قلب انسانیت مشترک نهفته است.
به این ترتیب، پرداختن به اسلام‌هراسی نیازمند رویکردی جامع و چندوجهی است که شامل اقدام‌های حقوقی، اجتماعی و آموزشی با هدف به چالش کشیدن کلیشه‌ها، ترویج تفاهم و تقویت گفت‌وگو است.
برای شروع، آموزش‌وپرورش نقش مهمی در مبارزه با اسلام‌هراسی دارد.
علاوه بر این، ابتکاراتی که به‌طور فعال گفت‌وگو و همکاری بین ادیان را تقویت می‌کند، نقش اساسی در پرورش جوامع فراگیرتر و هماهنگ‌تر ایفا می‌کند؛ از طریق گفت‌وگو‌های تسهیل شده، پروژه‌های مشترک و مبادلات فرهنگی، شرکت‌کنندگان این فرصت را دارند که کلیشه‌ها را به چالش بکشند، تصورات غلط را از بین ببرند و ارتباطات واقعی براساس ارزش‌ها و آرزو‌های مشترک ایجاد کنند.
قوانین و اقدام‌های سیاسی نیز ابزار‌های اساسی در مبارزه با اسلام‌هراسی هستند.
در عین حال، مبارزه با اسلام‌هراسی مستلزم اقدام جمعی در سطح مردم است؛ اساسا، مبارزه با اسلام‌هراسی همچنین مستلزم پرداختن به نابرابری‌های ساختاری و بی‌عدالتی‌های سیستمی است که تبعیض و به حاشیه رانده شدن را تداوم می‌بخشد.
با افزایش آگاهی عمومی و همکاری با دولت‌ها و سازمان‌ها و سازوکارهای بین‌المللی نه‌تنها می‌توان این پدیده زشت را کاهش داد، بلکه می‌توان خدشه‌های وارد شده بر چهره اسلام و مسلمانان را در کشورهای غربی بهبود بخشیده و اسلام‌هراسی را نابود کرد.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *