عرضه سیمان در بورس کالا؛ عامل آشفتگی بازار مسکن یا کمک‌کننده به کنترل قیمت‌ها؟

خبرگزاری میزان _ مهرداد بذرپاش، وزیر راه‌وشهرسازی، در روز‌های گذشته اعلام کرده است که یکی از علت‌های گرانی مصالح ساختمانی مانند فولاد و سیمان عرضه این محصولات در بورس کالا بوده و باید این کالا‌ها از بورس خارج شوند. 

بررسی‌ها نشان می‌دهد که این گفته‌ها برای نخستین بار نیست که مطرح می‌شود و در گذشته برخی از مسئولان، این مساله را بیان کرده‌اند، اما به عقیده برخی کارشناسان در تعاریف کارکردی و هویت بورس کالا، بورس تنها بستری برای معاملات است که سعی دارد با سازوکار‌های شفاف عرضه، تقاضا و فضای رقابتی، تخصیص منابع را بهینه کند. 

آن‌ها معتقدند که سیمان سهم ناچیزی در ساخت هر مترمربع مسکن دارد و همچنین تغییر قیمت آن، تاثیر بسیار اندکی در نرخ مسکن خواهد داشت. به گفته حمید فرمانی، رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی صنعت سیمان، قیمت سیمان در ۶ ماه نخست سال نسبت به مدت مشابه سال گذشته و حتی نسبت به سال ۱۴۰۰، نه‌تنها افزایش پیدا نکرده؛ بلکه کاهش نیز پیدا کرده و این موضوع ماحصل حضور در بورس کالا و کنترل‌هایی است که وزارت صمت بر نحوه عرضه‌ها دارد.

قیمت سیمان باید در سازوکار عرضه و تقاضا کشف شود

برخی از کارشناسان اعتقاد دارند نرخ سیمان نباید به‌صورت دستوری تعیین شود، در همین باره کوروش جامعی، رئیس و عضو هیات‌مدیره کارخانه‌های سیمان صوفیان، در گفت‌وگو با میزان اظهار کرد: سیمان از جمله کالا‌هایی است که باید در سازوکار عرضه و تقاضا کشف قیمت شود.

به گفته جامعی، تجربه ۲ سال گذشته عرضه سیمان در بورس کالا نشان داد، سازوکار شفاف و رقابتی در عرضه و تقاضا سیمان هم به نفع تولیدکننده و هم به نفع مصرف‌کننده است.

جامعی با تاکید بر اینکه تاثیر قیمت سیمان در هر متر مربع ساخت مسکن، کمتر از ۲ درصد است، گفت: نرخ سیمان گزینه بسیار تاثیرگذاری نیست و بیش‌تر به نظر می‌رسد طرح این موضوع هیاهو و جنجال رسانه‌ای باشد.

افزایش قیمت سیمان اثری واقعی بر نرخ مسکن ندارد

همچنین فرهاد بیضایی، کارشناس حوزه مسکن، در گفت‌وگو با میزان اظهار کرد: سهم سیمان از قیمت هزینه ساخت مسکن حدود ۴ درصد است و هر افزایشی در این حوزه اگر اتفاق بیفتد اثر واقعی بر قیمت مسکن نخواهد داشت.

وی همچنین افزود: افزایش قیمت سیمان به‌علت ایجاد اختلال در عرضه و تقاضا به وجود می‌آید که این مساله نیز در اثر وضعیت نابسمان تامین انرژی کارخانه‌های تولیدی سیمان است.

بیضایی با اشاره به اینکه حجم وسیعی از تولید سیمان در اختیار شرکت‌های دولتی است، گفت: بزرگترین بازیگر عرضه سیمان دولت است و در این مسیر بورس به ایجاد شفافیت در تعیین قیمت سیمان کمک می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه خروج سیمان از بورس کالا به نفع واسطه‌های این حوزه است، اظهار کرد: در فصل زمستان به علت نوسانات انرژی ممکن است کارخانه‌های سیمان با کاهش عرضه روبه‌رو شوند و کاهش عرضه زمینه فعالیت واسطه‌ها و دلالان را به وجود خواهد آورد.

تغییر محاسبه پروانه‌های ساختمانی؛ عامل گرانی مسکن

بیضایی یکی از عوامل افزایش قیمت مسکن را تغییر محاسبه پروانه‌های ساختمانی دانست و اعلام کرد: در برخی از مناطق هزینه پروانه‌های ساختمانی تا بیش از ۱۰ برابر افزایش پیدا کرده و این موضوع عاملی تاثیرگذارتر بر گرانی مسکن است.

وی با اشاره به اینکه شورای عالی مسکن، وزارت راه‌وشهرسازی و وزارت کشور حتما باید به مساله افزایش هزینه پروانه‌های ساختمانی بپردازند، گفت: این افزایش هزینه‌ها خلاف قانون درآمد‌های پایدار شهرداری است و طبق قانون افزایش هزینه‌ها نباید بیشتر از نرخ تورم تعیین شوند.

به گفته بیضایی، وزارت راه باید عوامل تاثیرگذار واقعی بر قیمت مسکن را مورد بررسی قرار دهد تا بتواند کنترل بازار مسکن را به دست آورد.

این کارشناس حوزه مسکن همچنین درباره اظهارنظر‌های متفاوت از سوی مسئولان درباره مسکن گفت: این مساله نشان می‌دهد که دولت برنامه‌ریزی مشخصی برای مدیریت این بازار ندارد و هر مجموعه متناسب با تصمیمات خود فعالیت می‌کند. 

افزایش قیمت فولاد و سیمان در بورس کالا هفته‌ای ۲بار

اما در مقابل گفته‌های این کارشناسان، ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران، در گفت‌وگو با میزان اظهار کرد: می‌توان گفت از زمانی که سیمان و فولاد در بورس کالا عرضه شد، تقریبا هفته‌ای ۲بار این کالا مخصوصا فولاد افزایش قیمت داشت.

به گفته وی، سرمایه‌گذاران در بورس کالا انتظار دارند به سود‌های بالاتری از سود‌های بانکی دست پیدا کنند و همین علت باعث افزایش قیمت کالا در بورس می‌شود.

رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران با تاکید بر اینکه با عرضه سیمان و فولاد در بازار سرمایه، کنترل این ۲ کالا تنها در اختیار بورس قرار خواهد گرفت، گفت: در این حالت سرمایه‌گذاران تعیین‌کننده قیمت سیمان و فولاد خواهند بود.

رهبر با اشاره به اینکه ساخت هر مترمربع مسکن نیازمند حدود ۵۰ کیلوگرم فولاد است، اظهار کرد: برای ساخت مسکن اگر هر کیلوگرم فولاد تنها ۱۰ هزارتومان افزایش پیدا کند حدود ۵۰۰ هزارتومان بر قیمت ساخت هر مترمربع تاثیرگذار خواهد بود.

وی در ادامه افزود: قرارداد ساخت هر مترمربع نهضت ملی مسکن در ۲ سال گذشته ۲ میلیون و ۷۰۰ هزارتومان بوده که به طور مثال با افزایش ۵۰۰ هزارتومانی فولاد این عدد بسیار افزایش پیدا خواهد کرد.

به گفته رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران، در حال حاضر قرارداد جدید ساخت نهضت ملی مسکن ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار است که با احتساب تعدیلات این عدد به ۱۱ میلیون تومان خواهد رسید.

رهبر با تاکید بر اینکه نرخ فولاد در حال حاضر با ثبات همراه است، گفت: با انتشار اخباری مبنی بر خروج سیمان و فولاد از بورس کالا، قیمت این محصولات ساختمانی در روز‌های گذشته با ثبات همراه بوده‌اند.

افزایش قیمت سیمان موجب گرانی مسکن می‌شود

همچنین اسماعیل کاظمی، رئیس اتحادیه فروشندگان مصالح ساختمانی تهران، در گفت‌وگو با میزان اظهار کرد: افزایش قیمت سیمان و فولاد بر افزایش نرخ مسکن تاثیرگذار است و بر آن اثر سوء دارد.

وی تاکید کرد: هنگامی نظام عرضه کالا در بورس مثمرثمر خواهد بود که عرضه بر تقاضا افزایش پیدا کند تا قیمت‌گذاری متناسبی صورت گیرد.

کاظمی با اشاره به اینکه قیمت سیمان در بورس کالا به بالاترین قیمت در حال عرضه‌شدن است، گفت: این نتیجه سیاست‌های متفاوت از سوی مدیران مختلف است.

رئیس اتحادیه فروشندگان مصالح ساختمانی تهران با اشاره به اینکه کنترل قیمت سیمان با نظام دستوری امکان‌پذیر است، اعلام کرد: اگر دولت می‌خواهد قیمت‌ها را کنترل کند باید عرضه سیمان از بورس کالا خارج شود و دولت خود به نرخ‌گذاری بپردازد.

به گفته وی، تعیین نرخ دستوری نیز نیازمند بررسی فراوان است؛ چرا که این نرخ باید از قیمت عرضه‌شده در بورس پایین‌تر باشد و به مشکل تولید نیز خدشه وارد نکند.

کاظمی با تاکید بر اینکه قیمت سیمان ۲ درصد هزینه ساخت مسکن است، تصریح کرد: افزایش قیمت هر نوع محصول بر سایر سطوح نیز اثرگذار است و نمی‌توان گفت، چون قیمت سیمان تنها ۲ درصد هزینه ساخت است پس تاثیری بر قیمت مسکن ندارد. 

دادوستد ۷۰ درصد سیمان کشور توسط ۲۰ نفر

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، نیز در روز‌های گذشته درباره عرضه سیمان در بورس کالا گفته است که قبل از ورود این کالا به بورس حدود ۷۰ درصد سیمان کشور توسط تقریبا ۲۰ نفر دادوستد می‌شد، حال هر کسی بخواهد به راحتی می‌تواند به هر میزان از بورس کالا سیمان بخرد و انحصاری در این زمینه وجود ندارد.

به گفته وی، سیمان نیم درصد هزینه تمام شده ساخت‌وساز را در بر می‌گیرد و خروج سیمان از بورس به بهانه حل مشکلات مسکن آدرس غلط دادن است؛ چراکه اینکار سیمان را گران‌تر به دست مصرف‌کننده واقعی می‌رساند. تلاش برای خروج محصولات از بورس، به سرمایه‌هراسی منجر می‌شود.

انتهای پیام/