ژست حقوق بشری غرب در جنگ اوکراین؛ خطرات اورانیوم ضعیف شده چیست؟

خبرگزاری میزان - پس از اقدام انگلیس در ارسال مهمات بحث برانگیز برای کمک به اوکراین به منظور عبور از خطوط روسیه، آمریکا نیز اعلام کرده که گلوله‌های ضد تانک اورانیوم ضعیف شده را به اوکراین می‌فرستد.

این گلوله‌های ۱۲۰ میلیمتری برای تسلیح ۳۱ تانک M۱A۱ آبرامز که آمریکا قصد دارد در فصل پاییز به اوکراین تحویل دهد، استفاده خواهد شد.

نگاهی به تسلیحات حاوی اورانیوم ضعیف شده

چنین گلوله‌های زره‌پوشی از سوی آمریکا در طول جنگ سرد برای از بین بردن تانک‌های شوروی سابق، از جمله همان تانک‌های T-۷۲ که اوکراین اکنون در حمله متقابل خود با آن مواجه است، توسعه داده شد.

اورانیوم ضعیف شده محصول جانبی فرآیند غنی‌سازی اورانیوم مورد نیاز برای تولید سلاح‌های هسته‌ای است؛ «ادوارد گایست»، کارشناس و محقق سیاست هسته‌ای موسسه «رند»، می‌گوید: گلوله‌ها برخی از خواص رادیواکتیو را حفظ می‌کنند، اما نمی‌توانند مانند یک سلاح هسته‌ای واکنش هسته‌ای ایجاد کنند.

اورانیوم ضعیف شده محصول فرعی فرآیند ایجاد اورانیوم کمیاب‌تر و غنی‌شده مورد استفاده در سوخت هسته‌ای و سلاح است؛ اگرچه این اورانیوم بسیار ضعیف‌تر از اورانیوم غنی‌شده است و قادر به ایجاد واکنش هسته‌ای نیست، اما بسیار متراکم است؛ کیفیتی که آن را به عنوان یک پرتابه بسیار جذاب می‌کند.

حمایت کاخ سفید

دولت آمریکا از تصمیم خود دفاع کرده و سخنگوی کاخ سفید مدعی شده که این مهمات «هیچ تهدید رادیواکتیو» ایجاد نمی‌کند.

«جان کربی»، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا می‌گوید: اما هیچ تهدید سرطان‌زا یا رادیواکتیو ناشی از گلوله‌های اورانیوم ضعیف شده وجود ندارد.

اما روسیه این اقدام آمریکا را مورد انتقاد قرار داد و سفارت روسیه در واشنگتن این اقدام دولت بایدن را به عنوان «شاخص غیرانسانی بودن» که «اثرات غیرقابل تفکیک» ایجاد خواهد کرد، محکوم کرد.

خطرات اورانیوم ضعیف شده چیست؟

اثرات بهداشتی اورانیوم ضعیف شده موضوع بحث است؛ در حالی که برخی از دانشمندان مهمات اورانیوم ضعیف شده را با بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان مرتبط می‌دانند، مطالعات دیگر چنین خطراتی را رد می‌کنند.

این موضوع در دهه گذشته پس از آن مطرح شد که برخی از محققان اورانیوم ضعیف شده را عامل افزایش نقایص مادرزادی در نزدیکی پایگاه‌های نظامی آمریکا و میدان‌های جنگ در عراق دانستند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، می‌گوید که خطر اصلی سلامتی در خصوص اورانیوم ضعیف شده سمی بودن آن از لحاظ شیمیایی است نه رادیواکتیویته.

موشک‌های دوربرد

اما تسلیحاتی که آمریکا به اوکراین ارسال می‌کند، محدود به مهمات حاوی اروانیوم ضعیف شده نیست.

به گفته مقام‎های آمریکایی، دولت بایدن در آستانه تایید ارسال موشک‌های دوربرد مملو از بمب‌های خوشه‌ای به اوکراین است که به کی‌یف این امکان را می‌دهد تا در عمق سرزمین‌های تحت کنترل روسیه آسیب جدی وارد کند.

در صورت تایید، هر یک از گزینه‌ها برای ارسال سریع به کی‌یف در دسترس خواهد بود؛ اوکراین در حال حاضر به توپخانه ۱۵۵ میلیمتری با حداکثر برد ۱۸ مایل با حمل ۴۸ بمب مجهز است.

با این وجود کاخ سفید از اظهار نظر درباره گزارش اخیر مبنی بر ارسال موشک‌های دوربرد خودداری کرد.

ارسال جنجالی بمب‌های خوشه‌ای

پیش از این آمریکا اعلام کرد که بمب‌های خوشه‌ای را به اوکراین ارسال خواهد کرد؛ در حالی که آمریکا این مهمات را به اوکراین فرستاد، اما فعالان حقوق بشری همچنان به دنبال تقویت معاهده‌ای هستند که آن‌ها را ممنوع می‌کند.

تصمیم برای ارسال بمب‌های خوشه‌ای با جنجال بسیاری همراه شد و سابقه فاجعه بار آمریکا در استفاده از این بمب‌ها از جمله در کشور‌هایی مانند لائوس و ویتنام موجب بالا گرفتن موج گسترده انتقادات شد.

با این وجود آمریکا بدون توجه به انتقادات، تصمیم خود را برای ارسال این مهمات نهایی کرد.

گروه‌های مدافع در ائتلاف مهمات خوشه‌ای آخرین گزارش سالانه خود را به تازگی منتشر کردند؛ این اقدام پیش از نشست ۱۱۲ کشوری صورت گرفته که به کنوانسیون مربوط به بمب‌های خوشه‌ای ملحق شده یا آن را تصویب کرده‌اند؛ این کنوانسیون مواد منفجره خوشه‌ای را ممنوع می‌کند و خواستار پاکسازی مناطقی است که این مهمات در آن‌ها وجود دارد.

غیرنظامیان عمده قربانیان مهمات خوشه‌ای هستند؛ غیرنظامیان ۹۵ درصد از تلفات مهمات خوشه‌ای را تشکیل می‌دهند که در سال گذشته به ثبت رسیده است و علاوه بر این ۷۱ درصد از تلفات ناشی از انفجار بمب‌های خوشه‌ای در سال گذشته را کودکان تشکیل دادند.

آمریکا و بازی استاندارد‌های دوگانه

در دهمین کنفرانس بررسی معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، جو بایدن، بار دیگر بر عزم کشورش مبنی بر «محافظت مسئولانه» زرادخانه هسته‌ای جهان و تعهد این کشور به «هدف نهایی جهانی بدون سلاح هسته‌ای» تاکید کرد.

او همچنین از کشور‌های دیگر، خواست تا «در برابر تعامل اساسی در زمینه کنترل تسلیحات و عدم اشاعه هسته‌ای مقاومت نکنند».

سخنان بایدن ممکن است در نگاه اول منطقی به نظر برسد، اما برای یافتن تناقضات بین آنچه آمریکا می‌گوید و آنچه انجام می‌دهد، و همچنین زمانی که این موضوع در کشور‌های مختلف صدق می‌کند، نیاز به بررسی زیادی نیست.

به عبارت دیگر، معیار واشنگتن صرفا در مورد «خلع سلاح» نیست، بلکه این است که آیا خلع سلاح «با ما یا علیه ما» است؛ اگر آمریکا در مورد تبدیل شدن به یک عضو مسئول در رژیم بین‎المللی منع اشاعه جدی است، ابتدا باید بازی استاندارد‌های دوگانه را متوقف کند.

آمریکا همچنان در حال ارتقاء کلاهک‌های موجود خود است و در همین حال در حال توسعه سلاح‌های هسته‌ای نسل بعدی است.

بر اساس بولتن دانشمندان اتمی، آمریکا دارای ۵ هزار و ۵۵۰ کلاهک جنگی است که از این تعداد ۳ هزار و ۸۰۰ مورد از سوی پنتاگون نگهداری می‌شود.

در خارج، آمریکا هرگز از استفاده از منع اشاعه به عنوان ابزار ژئوپلیتیکی برای حفظ برتری خود دست نمی‌کشد؛ برای مثال، در سراسر اقیانوس اطلس، آمریکا با متحدان خود در ناتو «اشتراک هسته‌ای» دارد و این محصول معمولی دوران جنگ سرد است.

شفافیت و ضرورت «اشتراک هسته‌ای» از سوی بسیاری از کشور‌ها در طول سال‌ها مورد سوال قرار گرفته است؛ کنفرانس‌های NPT (منع اشاعه هسته‌ای) خواستار «کاهش نقش سلاح‌های هسته‌ای در سیاست‌های امنیتی» شده‌اند، اما آمریکا و ناتو هرگز تعداد دقیق کلاهک‌های هسته‌ای آمریکا در اروپا را فاش نمی‌کنند.

انتهای پیام/