۱۷ شهریور ۵۷، سند آشکار جنایت رژیم پهلوی با چراغ سبز آمریکا / وقتی گلولههای اسرائیلی هم به داد شاه خائن نرسید
17 شهریور ماه یادآور ایثار و از جان گذشتگی شهدایی است که با نثار خون خود، طاغوتیان را رسوا کردند و پیشقراول طلیعه فجر نام گرفتند.
حیله آمریکایی
در چهارم شهریور 1357پس از حادثه سینما رکس آبادان که به کشته شدن بیش از هفتصد نفر انجامید، "جمشید آموزگار" از سمت نخست وزیری استعفا داد و "شریف امامی" با دستور کاخ سفید مأمور تشکیل کابینه در ایران شد؛ آمریکاییها به منظور کاهش خشم و نفرت عمومی مردم ایران از رژیم دست نشانده پهلوی به شریف امامی ماموریت دادند که در ظاهر با فساد لجام گسیخته پهلویها مقابله کند؛ حضرت امام خمینی(ره) با هوشیاری منحصر به فردشان، از حیله و مکر آمریکاییها و رژیم پهلوی آگاه شدند و در ششم شهریور برابر با بیست و سوم رمضان، با ارسال پیامی به ملّت مسلمان ایران، فرمودند:«در این موقع تاریخ ایران، شاه به وسیله کارشناسان خود دست به توطئه خطرناکی زده است و در این پانزده سال و به خصوص ماههای اخیر که دژخیمان شاه با قتل عام های شهرستانها، روی تاریخ را سیاه کردهاند، اکنون دست به نیرنگ شیطانی زده است».
مردم ایران در لبیک به پیام حضرت امام(ره)، تظاهرات خود که به صورت متوالی پس ازشهادت حاج آقا مصطفی خمینی، در شهرهای مختلف کشور آغاز شده بود را ادامه دادند و در این راستا در جریان تظاهرات گسترده مردم شهرهای قم و تهران، عده ای زیادی توسط مزدوران رژیم پهلوی به شهادت رسیدند.
تظاهرات عید فطر
سیزدهم شهریور 1357 مصادف با عید سعید فطر بود؛ در این روز در شهرهای مختلف کشور تظاهرات میلیونی علیه رژیم شاه برگزار شده بود؛ در تهران نیز با تلاش دکتر مفتح، اجتماع عظیم یک میلیونی برای نماز عید فطر در تپه های قیطریه تشکیل یافت.
پس از اتمام نماز، شهید باهنر سخنرانی افشاگرانهای درباره اوضاع کشور ایراد کرد. در ساعت نه صبح، راهپیمایی طولانی نمازگزاران همراه با تصاویر بزرگی از حضرت امام در پیشاپیش جمعیت آغاز شد. در آن روز از طرف جامعه روحانیت، روز پنج شنبه، شانزده شهریور به مناسبت شهدای چند روز پیش خیابان ژاله، تعطیل اعلام شد. تظاهرات عید فطر زمینهای برای اجتماع شانزده شهریور و آن روز نیز مقدمه ای برای حرکت عظیم و ایثارگرانه صبح روز جمعه، هفده شهریور در میدان ژاله گردید.
شهید فضل الله محلاتی پیرامون موفقیت و تاثیر اجتماع میلیونی عید فطر سال 1357، میگوید:«بعد از راهپیمایی عید فطر به این نتیجه رسیدیم که این کار باید با نظم و ترتیبی ادامه یابد، جلسهای گرفتیم و از صبح تا غروب دور هم بودیم و تصمیم گرفتیم که روز پنجشنبه ۱۶ شهریور راهپیمایی کنیم. آیتالله بهشتی نیز در جامعه روحانیت استدلال کرد که بعد از راهپیمایی عید فطر حالا که مردم آمدند نباید در این حرکت مردمی فترت ایجاد شود، لذا از مردم برای راهپیمایی دعوت شد.»
دست چدنی نخست وزیر منفور
شریفامامی كه تصور میکرد با تغییر تاریخ شاهنشاهی به هجری شمسی و بستن چند قمارخانه، مسیر نهضت اسلامی مردم ایران را منحرف خواهد كرد، بلافاصله بعد از راهپیمایی عید فطر متوجه شد كه سخت در اشتباه است؛ به همین جهت با سرعت عكسالعمل نشان داد و اطلاعیه شدیداللحنی را صادر کرد.
دولت شریف امامی برای روز 16 شهریور اطلاعیه ممنوعیت تظاهرات صادر کرد؛ اما مردم انقلابی ایران اسلامی بیتوجه به عتابهای نخست وزیر مزوّر و فرماندهان نظامی قلدرماب، در 16 شهریور به خیابانها آمدند؛ در این روز، مزدوران رژیم پهلوی در چند نقطه تهران با مردم درگیر شدند، اما جمعیت آن قدر زیاد بود كه شریف امامی هم متوجه شد با عدهای مزدور نمیتواند تظاهرات را سرکوب کند.
تصمیم عمال رژیم شاه برای برقراری حکومت نظامی در 17 شهریور
در شب جمعه 17 شهریور، شریف امامی با فرماندهان نظامی جلسه برگزار کرد؛ دراین جلسه که ازهاری رئیس ستاد ارتش، ناصر مقدم رییس ساواک، احمدعلی محققی فرمانده ژاندارمری،صمدیانپور رئیس كل شهربانی،برومند جزی رئیس اداره دوم ارتش، سپهبد خواجهنوری رئیس اداره سوم ارتش و ارتشبد قرهباغی وزیر كشور، حضور داشتند تصمیم به برقرای حکومت نظامی در روز 17 شهریور گرفته شد.
دستگاههای نظامی و امنیتی رژیم پهلوی پس از مشاهده اجتماع میلیونی مردم در روزهای 13 و 16 شهریور، برای روز 17 شهریور حکومت نظامی اعلام کردند و اجتماع بیش از دو نفر را ممنوع دانستند و محمدرضا پهلوی نیز پس از مشورت با سفرای انگلیس و آمریکا، این تصمیم را پذیرفت. همچنین برای سرکوب بیشتر تظاهرکنندگان، برای تهران فرماندار نظامی تعیین شد و اویسی فرمانده نیروی زمینی به این سمت منصوب شد.
در این میان یکی از روحانیون فعال در مبارزه علیه رژیم ستمشاهی، با نام «شیخ یحیی نوری» برای روز 17 شهریور فراخوان تظاهرات داد و مبدا حرکت اعتراض آمیز را میدان ژاله اعلام کرد.