دیپلمات: توسعه اقتصادی کلید حل بحران مهاجرت در "افغانستان"

به گزارش سرویس بین الملل "سایر داوودزی" نایب کنسول افغانستان در استانبول طی یادداشتی در نشریه دیپلمات به تحلیل ریشه‌ای مشکل مهاجرت در افغانستان پرداخته و پیشنهادهایی را هم برای حل این معضل مطرح کرد.
 
در این یادداشت آمده است: سال 2015 در تاریخ، به عنوان سال مهاجرت دسته جمعی از آسیا و آفریقا به اروپا ثبت خواهد شد.
 
امسال حدود 424 هزار مهاجر به سواحل اروپا رسیده‌اند که در مقایسه با آمار 219 هزار مهاجر در سال 2014 رقم قابل ملاحظه‌ای است.
 
نکته قابل توجه در این مهاجرت انبوه، آمار بالای مرگ و میر انسان‌های بیگناه است که طبق گزارش‌های رسمی نزدیک به 2 هزار و 748 مهاجر فقط امسال هنگام عبور از آب‌های دریای مدیترانه جان خود را از دست داده‌اند.
 
این آمار منتشر شده از سوی مراجع رسمی است و آمار حقیقی بسیار بالاتر است. البته کسب اطلاع و آمار دقیق از این فجایع کار دشواری است.
 
طبق برآوردهای به عمل آمده، 38 درصد از کل 424 هزار مهاجر در سال 2015 به سوری‌ها اختصاص دارد.
 
افغانستان دومین کشور دارای پناهنده در جهان
 
افغانستانی‌ها با 153 هزار مهاجر، در جایگاه دوم ایستاده و 36 درصد از مهاجرانی را که امسال به مرزهای کشورهای اروپایی رسیده‌اند را تشکیل می‌دهند.
 
در تحلیل پدیده مهاجرت در افغانستان می‌توان نتیجه‌گیری کرد که بخش اعظم مهاجران افغان به سمت کشورهای اروپایی را نسل جوان تشکیل می‌دهند.
 
رسانه‌های بین المللی، نبود امنیت در افغانستان را عامل اصلی بروز پدیده مهاجرت افغان‌ها به اروپا ذکر می‌کنند. اما واقعیت جز این است.
 
کشور افغانستان 35 سال است که امنیتش متزلزل شده و ناامنی کشور را فلج کرده است.
 
اوضاع نابه‌سامان اقتصادی؛ انگیزه اصلی افغانستانی‌ها برای مهاجرت
 
اما با نیم نگاهی به سن مهاجران افغانستان به اروپا که عمده آنها را نسل جوان تشکیل می‌دهند می‌توان به این حقیقت پی برد که انگیزه اصلی این مهاجرت، اقتصاد است.
 
به دنبال سرنگون شدن رژیم طالبان در افغانستان (سال 2001) و روی کار آمدن دولت دمکراتیک «حامد کرزی» که با حمایت «ناتو» امکان پذیر شد، افغانستان وارد عصری جدید از توسعه اجتماعی و اقتصادی شد و رشد اقتصادی 2 رقمی را تجربه کرد.
 
این رشد بی‌سابقه اقتصادی مرهون کمک‌های مالی آمریکا بود که تحت برنامه بازسازی افغانستان و با عقد قراردادهای اقتصادی متوجه این کشور شد.
 
با اجرای این برنامه‌ها، بی‌درنگ میلیون‌ها جوان افغانستانی در سراسر کشور برای تحصیل راهی مدرسه و دانشگاه شدند، هزاران جوان دیگر هم با کمک هزینه‌های آمریکا، اتحادیه اروپا و هند، راهی دانشگاه‌هایی در کشورهای بیگانه در سراسر جهان شدند.
 
عقب‌نشینی نیروهای ناتو و هجوم مشکلات اقتصادی
 
اما به محض عقب نشینی نیروهای «ناتو» از خاک افغانستان و فروکش کردن حجم سرمایه گذاری ناتو در این کشور، مشکلات اقتصادی به سمت این کشور هجوم آورد.
 
در عرض یک دهه گذشته دولت افغانستان نتوانست اقتصادی فعال، پویا و متنوع بیافریند.
 
با فروکش کردن سطح کمک‌های خارجی و کاهش قراردادهای سازندگی و پشتیبانی، اقتصاد افغانستان امروز دوران سخت رکود را تجربه می‌کند.
 
بیکاری در سطح کشور شایع است و موجی از بی‌اعتمادی و نومیدی به آینده را در میان نسل جوان تحصیلکرده کشور ایجاد کرده است.
 
این جوانان خود را سرخورده می‌یابند و احساس می‌کنند بیکاری رایج در کشور همه استعداد و توانایی‌های بالقوه آنها را به هرز می‌دهد و بر همین مبنا در آرزوی یافتن یک زندگی بهتر، تصمیم به مهاجرت به اروپا می‌گیرند.
 
سفر دور و دراز و پر مخاطره مهاجران به مرزهای اروپایی عمدتا از خیابان‌های آسفالت نشده و غبار گرفته شهرها و مراکز ولایات آغاز می‌شود.
 
جولان قاچیان انسان در بازار داغ مهاجرت به اروپا
 
اینجاست که مهاجران با قاچاقچیان انسان ملاقات و اولین پول‌ها را بابت این سفر به آنها پرداخت می‌کنند.
 
پرداخت پول معمولا به صورت اقساطی است و اقساط آن در مراحل مختلف سفر پرداخت می‌شود.
 
خروج از کشور از مرزهای مشترک و پر خطر افغانستان با ایران در ولایت «نیمروز» شروع می‌شود و بعد از ورود به ایران به دنبال چند روز پیاده‌روی در این کشور به مرزهای ترکیه می‌رسد.
 
در استانبول، قاچاقچیان معمولا مهاجران را در خانه‌های امن زیر زمینی پنهان می‌کنند تا با گذشت چند روز و در زمان مقتضی، سفر به اروپا از راه‌های خشکی و دریایی آغاز شود.
 
برخی هم با سفر زمینی توسط کامیون و قطار از ترکیه راهی یونان و یا بلغارستان می‌شوند.
 
مقصد نهایی اغلب مهاجران به اروپا، کشور مجارستان و یا سایر کشورهای در حوزه «شنگن» در اتحادیه اروپاست.
 
کل مخارج سفر از افغانستان به اروپا نزدیک به 6 هزار دلار است.
 
بدیهی است که برای تامین این هزینه هنگفت، افغانستانی‌ها ناگزیر به فروش ملک و املاک و خانه و سایر اموالشان می‌شوند تا پول لازم برای پرداخت به دلالان انسان را داشته باشند.
 
افغانستانی‌های سرخورده میلی به بازگشت به وطن ندارند
 
واضح است که این افغانستانی ها دیگر مایملکی در وطن ندارند و هنگامی هم که در اروپا بازداشت می‌شوند به هیچ وجه میلی به بازگشت به کشور خود ندارند چون پشت سرخود در وطن، چیزی برای خود باقی نگذارده‌اند.
 
در مواردی بی‌شمار، قاچاقچیان انسان افغانستانی‌های مهاجر را فریب می‌دهند و از آنها کلاهبرداری می‌کنند و به دروغ تصویر یک زندگی متعالی در اروپا را برایشان مجسم می‌کنند و به آنها یک سفر سهل و راحت به اروپا را تضمین می‌دهند.
 
اگر مردم افغانستان  از مشکلات و خطرات مهاجرت به اروپا آگاه باشند، به طور یقین شمار کثیری از آنها از این سفر منصرف می‌شوند.
 
اما از طرفی مهاجران هنگامی که به دنبال یک سفر پر مخاطره پایشان به اروپا می‌رسد دیگر میلی به بازگشت به وطن ندارند، چون متعلقات مادی خود در کشور را از بین برده‌اند.
 
تنها راه حل پایدار برای حل بحران مهاجرت در افغانستان، منحصراً توسعه اقتصادی کشور است که کمک اقتصادی کشورهای خارجی و نه کمک نظامی را می‌طلبد.
 
اشتغال مناسب مانع مهاجرت جوانان به اروپا
 
نسل جوان تحصیلکرده افغانستان نیازمند اشتغال است. اگر اقتصاد افغانستان شاهد رشدی حقیقی باشد و فرصت‌هایی تازه برای اشتغال در کشور ایجاد شود، امکان ندارد جوانان افغان خطر سفر پر مخاطره مهاجرت به اروپا را به جان بخرند.
 
اروپا بهتر است در راه مقابله با پدیده مهاجرت افغانستانی‌ها، وارد عمل شده و در خود کشور افغانستان، مشکل را به صورت ریشه‌ای حل و فصل کند نه آنکه منتظر بماند افغان‌ها به اروپا بیایند و آنگاه برای آنها هزینه کند.
 
راه حل کوتاه مدت این است که دولت‌های اروپایی با ساخت فیلم‌هایی مستند و تبلیغاتی از سفر پر مخاطره افغانستانی‌ها به اروپا، در باب این موضوع برای مردم افغانستان اطلاع رسانی و حقایق را برایشان بازگو کند.
 
راه فوری دیگر برای حل بحران مهاجرت افغان‌ها، منهدم ساختن شبکه زنجیره‌ای قاچاقچیان انسان است.
 
این قاچاقچیان انسان در فرار از قانون خبره شده‌اند و تمام راه‌های فرار از قوانین کشورهایی را که در مسیر سفر به اروپا قرار دارند، آموخته‌اند.
 
این دلالان انسان به جرم به خطر انداختن جان انسان‌های بیگانه مستحق تعقیب قانونی و مجازات‌اند.
 
این قاچاقچیان به راحتی توسط مسئولان اطلاعاتی و قضایی کشورها با همکاری جامعه بین‌الملل قابل شناسایی هستند.
 
پلیس بین‌الملل «اینترپل» هم امکان آن را دارد که در زمینه بازداشت و استرداد این مجرمان بین‌المللی نقشی سازنده ایفا کند.
 
بحران مهاجران، چالش آزار دهنده سال 2015 است
 
اما این چالش عظیم راه حل‌هایی بس آسان و کم‌هزینه دارد. در گام نخست، تنها با یک اطلاع رسانی و بیان حقایق مستند، می‌توان ذهن جوانان افغانستان را نسبت به مشکلات فراروی آنها در مهاجرت بیدار کرد.
 
در درازمدت، توسعه اقتصادی و طرح‌هایی جامع برای ایجاد اشتغال در کشور یقیناً بسیاری از مهاجران افغانستانی را از فکر مهاجرت برحذر خواهد داشت.
 
بر اتحادیه اروپا واجب است پدیده مهاجرت مردم افغانستان را داخل همین کشور که سر منشاء مشکل است، ریشه کن کند.
 
حل و فصل مشکل به هنگام حضور مهاجران در اروپا، بسیار دیر است.
 
/