این چه مدیریت منابع آبی است که قیمت کود حیوانی سه برابر آب شرب است

احمد علوی ارجاسی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی میزان، با تاکید بر این که بحث خشک شدن دریاچه ارومیه به دلیل خشک سالی های چند سال گذشته، سخنی کذب و دروغی بزرگ است، گفت: چطور می شود دریاچه ارومیه در ایران به طور کامل خشک شود ولی دریاچه وان در فاصله 200 کیلومتری آن هیچ مشکلی از نظر کم آبی و خشکی نداشته باشد.

مدیر سابق حوضه آبریز فلات مرکزی ایران افزود: سو مدیریت سالهای گذشته سیاست های غلط در حوزه آب و کشاورزی، دریاچه ارومیه را به وضعیت کنونی دچار کرده است و بحث خشکسالی  و ربط دادن خشک شدن دریاچه به شرایط اقلیمی، بحثی غیر واقعی است که از سوی برخی از افراد مطرح می شود.

وی با بیان اینکه وضعیت منابع استراتژیک آبی کشور در سفره های زیر زمینی وضعیتی به مراتب بدتر از دریاچه ارومیه دارد، تاکید کرد: دریاچه ارومیه و یا دریاچه های دیگر مانند بختگان، هامون، رودخانه زاینده رود، باتلاق گاوخونی به دلیل جلوی چشم بودن، قابل مشاهده و برای مردم ملموس هستند. ولی  سفره های زیر زمینی کشور متاسفانه از دیدها پنهان است و مردم از عمق فاجعه ای که در این ذخایر ایجاد شده است، بی خبرند.

این کارشناس حوزه آب ادامه داد: متاسفانه در سالهای گذشته با شعار خودکفایی در محصولات کشاورزی چوب حراج به منابع آبی کشور و حتی ذخایر استراتژیک و غیر قابل بازگشت سفره های زیر زمینی زده شد. متاسفانه در تمامی این سالها نه تنها به خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی نرسیدیم و اقلیم ایران با بزرگترین تهدید یعنی خشکسالی و نشست تمامی دشتها روبه رو شده است.

یارانه انرژی منابع آبی ایران را نابود کرد
وی با بیان اینکه ارزان بودن انرژی در ایران کشت هر محصول کشاورزی با هر کیفیتی را به صرفه کرده است، گفت: هم اکنون هر لیتر ‌آب شرب در ایران به قیمت 3 ریال فروخته می شود. در بخش کشاورزی وضعیت به مراتب بدتر بوده و قیمت هر متر مکعب آب در حدود 200تومان است که هر لیتر آن در حدود 2 ریال برای مصرف کننده تمام می شود.

مدیر سابق حوضه آبریز فلات مرکزی ایران تاکید کرد: این چه نوع مدیریت و حفظ منابع طبیعی کشور است که قیمت کود حیوانی به ازای هر کیلو گرم 750 تومان چند برابر قیمت یک لیتر آب شرب است.

وی با بیان اینکه حاتم بخشی در پرداخت یارانه انرژی وضعیت کنونی را ایجاد کرده است، تصریح کرد: اگر قیمت آب به صورت واقعی اعمال شود و یارانه انرژی حذف شود دیگر بخش کشاورزی هر محصولی را با هر کیفیتی تولید نمی کند و این گونه چوب حراج به منابع آبی کشور زده نمی شود.

علوی با بیان اینکه با حذف یارانه ها و رسیدن قیمت‌ها به 90 درصد فوب خلیج فارس قیمت آب در حدود 10 تا 12 هزار تومان برای هر متر مکعب خواهد شد، گفت: در این شرایط باید با توجه به ذخایر آبی کشور و میزان آب موجود در ذخایر برگشت پذیر سفره های زیر زمینی به اقتصادی بودن یا غیر اقتصادی بودن کشت بسیاری از محصولات کشاورزی توجه کنیم.

وی تصریح کرد: بعد از حذف یارانه انرژی و رسیدن قیمتها به 90 درصد فوب خلیج فارس قیمت محصولات کشاورزی و به صرفه بودن آنها برای صادرات مشخص می شود برای مثال تولید پسته با این قیمت برای هر کیلو در حدود 184 هزار تومان هزینه در بر خواهد داشت و آیا تولید این محصول و صادراتش با این قیمت به صرفه است.

تولید محصولات کشاورزی با منابع تجدید ناپذیر آبی بی‌عقلی است
علوی با اشاره به منابع تجدید پذیر سفره های زیر زمینی و لزوم تکیه بر این منابع در تولید محصولات کشاورزی گفت: محصولات کشاورزی باید با این منابع آبی تولید و صادر شود و آن هم با قیمت واقعی و حذف یارانه ها اگر نه تولید محصول کشاورزی با منابع استراتژیک و غیر قابل بازگشت زیر زمینی با هیچ قیمت و هزینه ای عقلانی و منطقی نیست.

وی ادامه داد: در تمامی سالهای گذشته بدون واقعی کردن قیمت آب و حذف یارانه ها کشاورزی توسعه یافته است که متاسفانه بخش عظیمی از این توسعه با استفاده و برداشت از منابع و ذخایر استراتژیک و غیر قابل بازگشت آبی کشور بوده است. نتیجه این اقدام اکنون خشک شدن قریب الوقوع تمامی دشت های ایران و نشست زمین است.

قیمت 12 هزار تومانی شیرین کردن و انتقال یک متر مکعب آب دریا
مدیر سابق حوضه آبریز فلات مرکزی ایران گفت: برای ملموس شدن قیمت واقعی آب می توان هزینه  شیرین کردن آب دریا در جنوب و یا شمال کشور و انتقال آن به فلات مرکزی ایران را در نظر گرفت. فعالیتی که در تمامی کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس مرسوم است در آن هنگام قیمت واقعی آب که همان 10 تا 12 هز رتومان است به خوبی نشان می‌دهد که کشت چه محصولی کشاورزی و یا ایجاد چه نوع صنعتی برای کشور صرفه و توجیه اقتصادی دارد.

وی با بیان اینکه صدور بسیاری از محصولات کشاورزی ما با قیمت واقعی آب توجیه اقصادی ندارد، افزود: با صادرات بسیاری از محصولات کشاورزی و حتی کالاهای صنعتی عملا ما یارانه انرژی را به مردم کشورهای دیگر نیز پرداخت می کنیم. برای نمونه وقتی محصول کشاورزی که با قیمت واقعی آب در حدود 180 هزار تومان است را به قیمت 10 دلار یعنی برای هر کیلو 30 هزار تومان صادر می کنیم یارانه به خریداران این محصول در تمامی دنیا ارائه دادیم.

علوی با بیان اینکه در سالهای گذشته اگر در تولید محصولات کشاورزی خودکفا نبودیم ولی خود اتکا بودیم، اظهار داشت: هم اکنون با وضعیت پیش آمده و نابودی بخش اعظمی از منابع استراتژیک و غیر قابل بازگشت کشور اگر برای مثال 10سال دیگر با تحریم محصولات غذایی و کشاورزی دشمنان روبه رو شویم چگونه می توانیم بخش اعظم نیاز داخلی را تامین کنیم.

وی تاکید کرد: تا قبل از شرایط کنونی کشور در تامین بسیاری از محصولات کشاورزی خوداتکا بود یعنی در شرایط سخت می‌توانست بخش قابل توجهی از نیاز داخل در محصولات کشاورزی را تامین کند ولی در شرایط کنونی و در 10 سال آینده وضعیت کاملا فرق کرده و ما حتی توان خوداتکایی نیز نداریم.

علوی با بیان اینکه باید برای نجات منابع آب، یارانه های انرژی را هر چه سریعتر حذف کنیم گفت: در کجای دنیا برای کشت بادام و یا هلو آب را به نقطه‌ای در ارتفاع 400 متر بالاتر پمپاژ کرده و انتقال می دهند، آیا اگر قیمت انرژی واقعی بود و یارانه ای نداشت کشت این نوع محصولات در چنین وضعیتی به صرفه و اقتصادی بود؟

مدیر سابق حوضه آبریز فلات مرکزی ایران در پایان تاکید کرد: تقریبا تا 15 سال آینده بسیاری از دشت های ایران مانند دشت رفسنجان، دشت کوربال فارس و بسیاری دیگر از دشت های کشور کاملا از بین رفته و خشک می شوند آیا مسئولانی که در تمامی این سالها به دنبال توسعه کشاورزی به هر قیمتی بودند برای 15 سال بعد فکری کردند.