جزئیات مراحل اجرای نهضت ملی مسکن از ابتدا تا کنون

_ روزنامه ایران نوشت: با تعیین‌تکلیف نهایی زمین‌های شناسایی شده برای نهضت ملی مسکن، زمین برای ساخت ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی تأمین شده است.

تأمین مسکن مورد نیاز کشور به‌منظور ایجاد تعادل در بازار مسکن، بهبود شرایط دسترسی خانوار به مسکن و همچنین اجرای قانون جهش تولید مسکن و ساخت سالانه یک میلیون مسکن در کشور شروع شده است. آمار رسمی، تعداد خانوار کشور را ۲۶ میلیون شامل، ۲۰ میلیون خانوار شهری و ۶ میلیون خانوار روستایی نشان می‌دهد که حدود ۸ میلیون خانوار فاقد مسکن هستند. در برنامه نهضت ملی مسکن ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در نظر گرفته شده است که ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد شهری و ۸۰۰ هزار واحد روستایی است. تعداد متقاضیان ثبت نامی برای دریافت مسکن نهضت ملی در مجموع بیش از ۵ میلیون نفر است.

عرضه زمین رایگان

در برنامه نهضت ملی مسکن، تأمین زمین از طرف دولت، مهمترین شاخص این برنامه برای کاهش هزینه تمام شده قیمت مسکن است. مبنای تأمین زمین در نهضت ملی مسکن، ارائه زمین‌های مازادی است که در اختیار دستگاه‌های مختلف قرار گرفته است. درخصوص تأمین زمین مسکن‌های نهضت ملی، محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی از تأمین قطعی حدود ۹۸۰ هزار واحد زمین با کاربری مسکونی طی ۶ ماه گذشته برای ساخت نهضت ملی مسکن خبر داد. محمودزاده گفت: یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد زمین هم شناسایی شده که باید تعیین کاربری یا الحاق به محدوده و یا بررسی فنی در سطح شورا‌های برنامه‌ریزی استان‌ها و شورای عالی معماری و شهرسازی شود.

بر‌اساس قانون نهضت ملی مسکن، زمین‌هایی که برای این طرح ارائه می‌شود علاوه بر تأیید در شورا‌های استانی، باید به تأیید شورای عالی معماری و شهرسازی نیز برسد. دولت اعلام کرده است که در نهضت ملی مسکن، جانمایی و ساخت مسکن در نقاطی باید باشد که موجب سکونت‌پذیری شود. یعنی فقط صرف آماده کردن زمین برای ساخت مسکن مطرح نیست بلکه زمین باید از نظر امنیت ساخت‌و‌ساز، تأمین آب، مسائل زیست محیطی و از جنبه‌های دیگر نیز مورد تأیید متولیان بخش ساخت و ساز قرار گیرد.

بر همین اساس، معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره با تأمین زمین برای بیش از ۲ میلیون مسکن، خاطرنشان کرد: در صورت تعیین تکلیف نهایی، زمین برای ساخت ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی تأمین شده است. به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی از ۴ میلیون واحدی که قرار است طی ۴ سال ساخته شود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد شهری و ۸۰۰ هزار واحد روستایی است. به‌منظور تأمین زمین در نهضت ملی مسکن، ایجاد بانک اطلاعات زمین جهت ثبت اطلاعات زمین‌های تأمین و شناسایی شده در تمامی شهر‌های کشور ایجاد شده است. بر این اساس زمین برای بیش از دو میلیون مسکن نهضت ملی آماده شده که باید به تأیید نهایی شورای‌عالی معماری و شهرسازی برسد.

پیگیری تأمین مابقی اراضی مورد نیاز طرح از طریق ایجاد ۶۲ شهرک یا شهر جدید، الحاق زمین به محدوده شهرها، تغییر کاربری اراضی مستعد و استفاده از اراضی مازاد دستگاه‌های دولتی و... خواهد بود. در مناطقی که اراضی دولتی در حریم و محدوده شهر‌ها محدود است و اراضی کافی برای اجرای طرح نهضت وجود ندارد، بر اساس تصمیم دولت از ظرفیت ایجاد شهرک استفاده خواهد شد. بدین منظور در خارج از حریم شهرها، شهرک‌های مسکونی ایجاد می‌شوند تا مشکلات مسکن آن شهر‌ها از این طریق حل شود. موضوع مهم دیگر که قانون جهش تولید مسکن بر آن تأکید دارد تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز در زمین‌های تأمین شده همزمان با دوره احداث واحد‌های مسکونی است. به همین دلیل زمین‌هایی که برای نهضت ملی در نظر گرفته می‌شوند باید قابلیت تأمین و احداث زیرساخت‌ها را داشته باشند.

مشکل تأمین زمین از سایر دستگاه‌ها

علاوه بر تأمین زمین دولتی، موضوع توافق با مالکان بخش خصوصی، مردم و یا نهاد‌های دارای زمین نیز برای ساخت مسکن در طرح نهضت ملی مطرح است. بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و سایر مالکان، اراضی‌ای را در محدوده و حریم شهر‌ها تحت مالکیت دارند و تمایل دارند تا زمین را برای ساخت مسکن عرضه کنند در این موارد به حمایت‌های دولت اراضی به محدوده شهر الحاق می‌شود. موضوع مهم در نهضت ملی مسکن، تأمین زمین از اراضی مازاد دستگاه‌های دولتی است. اما دستگاه‌های دولتی آنطور که معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار داشته است، در تأمین زمین نهضت ملی مسکن همکاری نکرده‌اند. در این خصوص محمودزاده گفت: اراضی تأمین شده نهضت ملی مسکن، زمین‌های وزارت راه و شهرسازی است و تاکنون از سایر دستگاه‌ها زمینی تأمین نشده است. معاون وزیر راه و شهر‌سازی درباره اینکه چه موانعی موجب امتناع سازمان‌ها از واگذاری زمین‌های خود به وزارت راه و شهرسازی برای شهرک‌سازی شده است، گفت: دو قانون موازی وجود دارد، قانون نخست جهش تولید مسکن است که بر آزادسازی زمین برای ساخت مسکن تأکید دارد، دیگری قانونی است که در بودجه سالانه تحت عنوان مولدسازی آمده است که به دستگاه‌ها اجازه می‌دهد اراضی در اختیار خود را برای تأمین اعتبار بفروشند و برای همین دستگاه‌ها زمین‌ها را خرج کسری اعتبارات خود می‌کنند. بنابراطلاعات مربوط به تأمین زمین در نهضت ملی مسکن، به دلیل عدم همکاری سایر دستگاه‌ها تاکنون حدود ۴ درصد اراضی به وزارت راه و شهرسازی تحویل شده است و اسناد آن در اختیار سازمان ملی زمین و مسکن است.

بر اساس قانون مولدسازی اموال دولتی، دستگاه‌های اجرایی مکلفند نسبت به شناسایی اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول و حقوق مالی مازاد دولت برای مولدسازی و فروش اقدام کنند. به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، دستگاه‌های دولتی، با استناد به این قانون، می‌گویند اراضی مازاد آن‌ها جزو اموالی است که دستگاه‌ها با فروش آن می‌خواهند منابع یا کسری بودجه خود را تأمین کنند. با توجه به اهمیت ساخت‌و‌ساز و عرضه مسکن به بازار، به نظر می‌رسد دولت باید واگذاری زمین جهت ساخت مسکن را اولویت اقدام دستگاه‌ها قرار دهد. اگر متولیان بخش دولتی از عرضه زمین‌های دراختیار خود ممانعت کنند، ساخت مسکن بویژه تأمین مسکن اقشار ضعیف جامعه، با مشکل جدی مواجه می‌شود. به اعتقاد کارشناسان بخش مسکن، دولت باید با طرح‌های تشویقی یا تنبیهی دستگاه‌ها را به واگذاری زمین برای ساخت مسکن ملزم کند. برای مثال هر دستگاه به ازای واگذاری زمین، تعدادی از واحد‌های ساخته شده را برای تأمین مسکن کارکنان خود تحویل بگیرد.

تأمین مصالح ساختمانی

علاوه بر تأمین زمین رایگان، تأمین مصالح با قیمت کمتر برنامه حمایتی دیگری در طرح نهضت ملی مسکن است تا هزینه ساخت این مسکن‌ها کنترل شود. برآورد مکانی و زمانی میزان مصالح موردنیاز برای احداث ۴ میلیون واحد مسکونی و انجام اقدامات لازم توسط وزارت صمت برای تأمین این مصالح توسط متولیان ساخت نهضت ملی مسکن در دست اجراست.

تأمین خدمات

ارائه خدمات ارزان قیمت، برنامه دیگری برای کاهش هزینه تمام شده مسکن نهضت ملی است. در این راستا اعمال تخفیف ۵۰ درصدی در هزینه و تسهیل و تسریع در صدور پروانه‌های ساختمانی در برنامه‌های حمایتی ساخت مسکن اجرا می‌شود.

همچنین تفاهم وزارت راه و شهرسازی با سازمان نظام مهندسی کشور جهت اعمال سیاست‌های تشویقی برای مهندسین داوطلب به ارائه خدمات فنی و مهندسی در برنامه‌های حمایتی تولید مسکن و تولید مسکن توسط شهرداری‌های کشور فراهم شده است.

اجرای برنامه‌های جامانده

همزمان با اجرای نهضت ملی مسکن، دولت طرح‌های مسکن به جا مانده از قبل را نیز به پیش می‌برد. تکمیل ۲۴۰ هزار مسکن مهر باقیمانده و حدود یک میلیون مسکن برنامه اقدام ملی، از جمله طرح‌هایی است که همزمان با ساخت ۴ میلیون مسکن نهضت ملی اجرا می‌شود. تعداد واحد‌های برنامه‌ریزی شده برای ساخت در طرح اقدام ملی مسکن ۱ میلیون و ۷۰ هزار واحد است که عملیات اجرایی ۵۶۵ هزار واحد شروع شده است. از این تعداد بیشترین میزان مربوط به شرکت عمران شهر‌های جدید با ۱۳۵ هزار واحد و کمترین مربوط به وزارت جهاد کشاورزی با دو هزار واحد است.

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.