نبود نظارت بر دستمزد و قرارداد بازیگران معضل همیشگی سینمای کشور

- دستمزد بازیگران سینما و تئاتر همواره یکی از مسائل مهم در میان اهالی هنر بوده است، مسئله‌ای که در سالیان گذشته همواره با حواشی خاصی روبرو بوده است، از گلایه بسیاری از بازیگران پیشکسوت پیرامون دستمزدهای پایین تا دستمزدهای میلیاردی تعداد محدودی از بازیگران از جمله اخباری بوده که همیشه در صدر اخبار قرار گرفته است. 

شاید اگر از مخاطبان عام سینما بپرسیم همواره از دستمزدهای نجومی بازیگران سینما حرف بزنند اما در واقع این سراب تا چه حد واقعی است، آیا قراردادهای میلیونی و میلیاردی بازیگران سینما واقعی است و یا موضوع مهمتر اینکه نقش دلالان در این قراردادها و دستمزدها تا چه میزان است؟.

در میان تمامی این حواشی یکی از مهمترین مشکلاتی که بازیگران و عوامل سینما با آن روبرو بوده اند نبود یک قرارداد مشخص سینمایی است، قراردادی که قابلیت پیگیری داشته و بتواند در صورت عدم تعهد تهیه کنندگان و اسپانسرها برای اهالی هنر بازگشت مالی داشته باشد. 

همچنین نبود نهادی برای تعیین دستمزد بازیگران براساس کیفیت، سابقه و میزان عملکرد آنها همیشه مشکل ساز بوده است، به طوری که شاید برخی از بازیگران و گاها نابازیگران نوظهور همچون اینفلوئنسرهای اینستاگرام دستمزدی بسیار از بیشتر از بازیگران باسابقه سینماگران بگیرند. اتفاقی که طی سالهای گذشته با گلایه اکثریت بازیگران پیشکسوت روبرو شده است. 

تا چندین سال پیش بازیگران به خصوص در تئاتر با قراردادهای تیپ روبرو بودند، این نوع از قرارداد اعلام می کرد که بازیگران براساس رزومه و کارنامه کاری باید حداقل چه دستمزدی دریافت نمایند اما طی سالهای گذشته این نوع از قرارداد کنار گذاشته شده است، از سویی با حضور پرتعداد بازیگران چهره و برخی سلبریتی‌ها و دریافت دستمزدهای گزاف بار دیگر اهالی قدیمی تئاتر بودند که ضرر اصلی را متحمل شدند. 

در سینما هم وضعیت به همین گونه بوده است، با رشد اقتصادی سینما و فروش میلیاردی آثار و همچنین ترجیح گیشه بر کیفیت آثار سینمایی تنها عده خاصی از بازیگران که روابط بهتری داشتند توانستند در بدنه سینما به دریافت دستمزدهای میلیونی و میلیاردی دست پیدا کنند ولی اکثریت بازیگران با هزینه های ناچیز که گاها پرداخت هم نمیشد از سر ناچاری در پروژه ها حضور می یافتند. 

از موضوع میزان دستمزد بازیگران که بگذریم موضوع مهمتر این است که این هنرمندان تا چه می توانند به قراردادهای خود اتکا کنند، اینکه به فرض مثال اگر قراردادی بسته می شود اگر از سوی تهیه کننده بدقولی صورت می گیرد تا چه می توان طلب بازیگران و یا عوامل پشت صحنه را دریافت کرد. 

طی گفت‌و‌گو های متعدد بازیگران و عوامل سینما مشخص است که قراردادها صرفا جنبه تزیینی داشته و همواره در پرداخت قسط آخر که باید بعد از پروژه تسویه شود مشکلات فراوانی روبروی هنرمندان وجود داشته است، نبود نهادی مشخص که قابلیت اجرایی داشته و بتواند حق بازیگران را بگیرد همیشه موضوع بحث بوده است. 

از طرفی خانه سینما قدرت کافی برای روبرو شدن با بخش اقتصادی و سرمایه داران را نداشته و همواره این مشکلات به ضرر طرف دوم که هنرمندان بوده اند ختم شده است، این عاملی است که نشان می‌دهد سینمای امروز بیش از هر وقت دیگری نیازمند یک نهاد اجرایی و حقوقی در خصوص رسیدگی به قراردادهای عوامل است، نهادی که قدرت اجرایی داشته و بتواند طلب این عوامل را وصول نماید. 

نهادی که بتواند به عنوان یک میانجی عمل کرده و علاوه بر تسهیل امور قراردادی، دلگرمی تازه‌ای برای اهالی سینما به همراه بیاورد.