گام‌های تازه برای حمایت از دانش‌بنیان‌ها
_ روزنامه همشهری نوشت: شرکت‌های دانش‌بنیان امسال از حمایت‌های ویژه‌ای برخوردار خواهند شد. اگرچه بعضی از این حمایت‌ها در سال‌های پیش هم صورت می‌گرفت، اما خبر خوب این است که شرکت‌های دانش‌بنیان نوع ۲ هم تحت شرایطی می‌توانند مانند شرکت‌های نوع یک از معافیت‌های مالیاتی برخوردار شوند. همچنین یک حمایت ویژه دیگر هم درنظر گرفته شده که شرکت‌هایی که محصولاتی دارند که در لبه تکنولوژی (cutting edge) قرار دارند، هرآنچه نیاز داشته باشند در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد تا صادرات خود را به رقم‌های چند‌صد میلیون دلار برسانند.
مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان انواع مختلفی از حمایت‌ها و خدمات را به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌دهد که مهم‌ترین آن‌ها در این گزارش آمده است. یکی از این حمایت‌ها در موضوع صادرات است که مسئول امور گمرکی و بازرگانی خارجی شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری اظهار می‌کند تا جایی که توان داریم در این موضوع به شرکت‌ها کمک می‌کنیم. او می‌گوید علاوه بر کشورهایی، چون عراق، ترکیه، پاکستان، افغانستان، حوزه قفقاز و روسیه، بعضی شرکت‌های ما به‌طور گسترده به کشور‌های اروپایی و آمریکای جنوبی دارو و تجهیزات پزشکی صادر می‌کنند.
وام صندوق نوآوری و شکوفایی
محسن امامی، مسئول امور گمرکی و بازرگانی خارجی شرکت‌های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری با اشاره به اینکه پس از تأیید شرکت و تعیین نوع آن، کار ما برای حمایت از این شرکت‌ها آغاز می‌شود، یکی از این حمایت‌ها را معرفی شرکت به صندوق نوآوری و شکوفایی برای استفاده از وام عنوان می‌کند. امامی با تأکید بر اینکه ما سقفی برای وام نگذاشته‌ایم، در عین حال میزان وام به شرکت‌ها را وابسته به این می‌داند که چگونه آن‌ها خود را اثبات می‌کنند. به‌گفته او، به‌عنوان مثال، طی سال‌های گذشته شرکت‌هایی داشته‌ایم که از صفر شروع کرده‌اند، اما اکنون به‌عنوان شرکت‌های بزرگ تولید دارو شناخته می‌شوند و حتی شرکتی در حال فعالیت است که به روسیه و آلمان هم دارو صادر می‌کند. طبیعی است که توانمندی یک شرکت در میزان دریافت وام تأثیر‌گذار است.
معافیت مالیاتی
دبیر کارگروه ویژه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و قوه قضاییه همچنین حمایت دیگر را معافیت مالیاتی می‌داند که شرکت‌ها تا ۱۵ سال می‌توانند از این معافیت استفاده کنند. امامی با اشاره به اینکه تصمیم گرفته‌ایم که معافیت مالیاتی را با عنوان اعتبار مالیاتی (tax credit) در اختیار شرکت‌ها قرار دهیم، توضیح می‌دهد: «درواقع به آن اندازه‌ای که یک شرکت تحقیق و توسعه (R&D) دارد، معافیت مالیاتی می‌گیرد. به‌عنوان مثال، اگر شرکتی قرار است یک میلیارد تومان مالیات دهد، اگر یک میلیارد تومان تحقیق و توسعه داشته باشد، به همان میزان (یک میلیارد) از مالیات معاف می‌شود.»
معافیت‌های گمرکی
معافیت‌های گمرکی هم یکی دیگر از حمایت‌های مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان است. مسئول امور گمرکی و بازرگانی خارجی شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری در این مورد به این موضوع اشاره می‌کند که ممکن است یک ماده اولیه در کشور تولید نشود و به‌خاطر مقرون‌به‌صرفه نبودن لزومی هم به تولید فناوری آن در داخل نداریم؛ بنابراین لازم است که این مواداولیه وارد شود. همچنین اگر یک شرکت در راستای فعالیت دانش‌بنیانی خود اقدام به واردات ماشین‌آلات و تجهیزات آزمایشگاهی کند یا کالایی را برای مهندسی معکوس وارد کند، از پرداخت حقوق ورودی معاف است.
شرکت‌های معاف از مالیات
امامی در پاسخ به این پرسش که معافیت مالیاتی و گمرکی شامل چه شرکت‌هایی می‌شود، می‌گوید: «معافیت گمرکی برای همه انواع شرکت‌های دانش‌بنیان درنظر گرفته شده و معافیت مالیاتی که فقط برای شرکت‌های نوع یک بود، با روندی که امسال در پیش گرفته‌ایم برای شرکت‌های نوع ۲ هم درنظر گرفته می‌شود. او درباره علت معافیت مالیاتی شرکت‌های نوع ۲ می‌گوید: «اگر شرکت‌های نوع ۲ هم تحقیق و توسعه (R&D) داشته باشند، همان tax credit برای آن‌ها هم درنظر گرفته می‌شود.» او با اشاره به اینکه این موضوع درواقع نوعی تشویق برای شرکت‌های نوع ۲ است، خبر می‌دهد که «این تصمیم در حال نهایی‌شدن است و به این ترتیب tax credit را هم به نوع یک و هم به نوع ۲ می‌دهیم.»
تعامل با دستگاه‌ها برای کمک به شرکت‌ها
دبیر کارگروه ویژه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و قوه قضاییه همچنین از تعامل با بانک مرکزی و سازمان صمت خبر می‌دهد و می‌گوید: «شرکت‌ها را برای تأیید ثبت سفارش به سازمان صمت معرفی می‌کنیم، چراکه یک شرکت نوپا که تاکنون سابقه ثبت سفارش نداشته، به‌راحتی نمی‌تواند به‌عنوان مثال برای ماده اولیه دارو یا خازن اقدام کند.»
امامی در مورد موضوعات ارزی هم از معرفی شرکت‌ها به بانک مرکزی و کمک به آن‌ها برای واردات خبر می‌دهد و درعین حال به وب‌سرویس‌هایی که بین این مرکز و سازمان صمت، گمرک، بانک مرکزی و سازمان توسعه و دیگر سازمان‌ها برای کمک به شرکت‌ها در همه زمینه‌ها وجود دارد، اشاره می‌کند.
تسهیلات VIP
مسئول امور گمرکی و بازرگانی خارجی شرکت‌های دانش‌بنیان همچنین از یک خدمت ویژه (VIP) جدید در سال جدید به شرکت‌هایی که بتوانند قابلیت‌های خود را اثبات کنند، خبر می‌دهد. امامی می‌گوید: «درواقع، شرکتی عنوان می‌کند که در سال حدودا ۵ تا ۱۰ میلیون دلار صادرات دارد. ما به این شرکت اعلام می‌کنیم که با توجه به توان فنی شرکت، هرآنچه نیاز دارد، ازجمله ماشین‌آلات خط تولید یا تجهیزات آزمایشگاهی در اختیار آن قرار می‌دهیم تا بتواند سقف صادرات خود را به‌عنوان مثال به ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار برساند.» امامی با اشاره به اینکه ما به‌تازگی (پیش از عید) وارد این حوزه شده ایم و در فاز اول تعدادی از شرکت‌ها را انتخاب کرده‌ایم، می‌گوید: «ما به شرکت‌هایی که توانایی بالایی در صادرات داشته باشند، این خدمات VIP را ارائه می‌کنیم. البته تعداد این شرکت‌ها نمی‌تواند بیش از ۲۰۰ تا ۳۰۰ شرکت باشد، چراکه لازمه آن بازار بسیار گسترده برای این شرکت‌هاست.»
تسهیلات سربازی
دبیر کارگروه ویژه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و قوه قضاییه همچنین به موضوع سربازی کارکنان شرکت‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «اگرچه اطلاعات من در این زمینه کامل نیست، اما فکر می‌کنم اگر کسی بخواهد امریه بگیرد تا در دستگاه‌های دولتی فعالیت کند، احتمالا باید مدرک ارشد یا دکتری داشته باشد و اگر مدرک کارشناسی داشته باشد و در یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان ۶ ماه سابقه پرداخت بیمه داشته باشد، می‌تواند در همان شرکت مشغول به‌کار شود. البته ظرفیت‌هایی هم تعیین شده است.»
مشکل هم وجود دارد
امامی با این حال، به ایجاد برخی مشکلات و سنگ‌اندازی‌ها هم اشاره و تأکید می‌کند که این سنگ‌اندازی‌ها لزوما از طرف دستگاه‌ها نبوده است. او این موارد را نادر می‌داند و به مثالی هم در این مورد اشاره می‌کند که مربوط به ورود یک دستگاه به کشور بود. اگرچه فروشنده این دستگاه انگلستان بوده، اما تولید آن در جای دیگری اتفاق افتاده که طبق قانون اجازه ورود به آن داده نشده است.