کمترین و بیشترین سرمایه برای ایجاد شغل؛ از ۴۰ میلیون تا ۹ میلیارد تومان

_ روزنامه ایران نوشت: در حال حاضر اغلب کشور‌های مختلف جهان برای رفع معضل بیکاری، به حوزه اشتغال خرد و اشتغال خانگی وارد شده‌اند و آن را در دستور کار خود قرار داده اند. در ایران نیز با توجه به اینکه سرانه اشتغال برای بنگاه‌های بزرگ بالا است و منابع ریالی-دلاری محدودی نیز در حال حاضر در دسترس افراد قرار دارد؛ بنابراین بهترین راه در بازار کار توجه به مشاغل خرد است. اما باید در مشاغل خرد نیز رویه‌هایی را ایجاد کنیم تا از آسیب دیدن آن‌ها جلوگیری شود، زیرا معمولاً صاحبان چنین مشاغلی اطلاع زیادی از بازار ندارند و به علت نوپا بودن با کوچک‌ترین نوسانات اقتصادی از بین می‌روند.

برای جلوگیری از این امر می‌توانیم این مشاغل را به شرکت‌های بزرگ که در صنایع مختلف قرار دارند و عمر شکل‌گیری آن‌ها مدت زمان قابل توجهی است متصل کنیم. در واقع تشکل‌های بالا دستی می‌توانند با یک برنامه ریزی منظم از افرادی که متقاضی ورود به بازار برای ایجاد اشتغال خرد هستند، حمایت کنند. مشاغل خرد و خانگی به علت زودبازده بودن، برگشت سریع سرمایه، نیاز به سرمایه‌گذاری کم، نیاز به نیروی کار با تعداد پایین و قابلیت یادگیری سریع می‌توانند به سرعت وسعت پیدا کنند. همچنین می‌توان با فرهنگ سازی کار در خانه، مشکلات معیشتی و بیکاری را در کشور برطرف کرد.

سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد تومانی برای ایجاد هر شغل در حوزه‌های بالا دستی

محمود کریمی بیرانوند سرپرست معاونت اشتغال و کارآفرینی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در همین راستا گفت: اقتصاد هر کشوری نیازمند مشاغل کم سرمایه بر همانند مشاغل خانگی، کسب و کار‌های کوچک و... است. علاوه بر آن بازار کار همه کشور‌ها به مشاغلی با سرمایه‌گذاری بالا نیز نیاز دارد به طوری که در اقتصاد هیچ کشوری صرفاً مشاغل صنعتی یا صرفاً مشاغل کم سرمایه بر و کم هزینه وجود ندارد؛ بنابراین دولت‌ها روی هر دو حوزه تمرکز می‌کنند معمولاً مشاغلی که مربوط به حوزه‌های زیرساختی و بالادستی می‌شوند سرمایه قابل توجهی را برای راه‌اندازی نیاز دارند. به طور مثال هر شغلی که در حوزه پتروشیمی، پالایشگاه‌های نفت و گاز و... بخواهیم راه‌اندازی کنیم باید به ازای آن حدود سه میلیارد تومان سرمایه‌گذاری صورت گیرد. اما برخی از مشاغل هستند که کم سرمایه بوده و براحتی افراد می‌توانند با کمترین سرمایه در آن حوزه ایجاد شغل کنند به طور مثال اگر فردی مهارت لوله‌کشی آب یا گاز، برق کشی ساختمان، بازاریابی با استفاده از فضای مجازی را آموخته باشد می‌تواند پس از آموختن مهارت با یک ابزار ساده شغل مورد نظر خود را ایجاد کند. علاوه بر آن با توجه به اینکه سرانه ایجاد شغل در حوزه‌های بزرگ و بالادستی مبلغ قابل توجهی است میزان اشتغالزایی در آن‌ها نسبت به ایجاد شغل در مشاغل کم هزینه بسیار کمتر است.

۷۰ میلیون تومان متوسط هزینه ایجاد شغل

کریمی تصریح کرد: در حال حاضر متوسط هزینه ایجاد شغل در کشور حدود ۷۰ میلیون تومان است که در واقع با این مبلغ می‌توان یک شغل در رده متوسط را راه‌اندازی کرد. اما در صنایع سنگین و متوسط گاهاً سرمایه‌گذاری در آن از ۵۰۰ میلیون تومان آغاز و حتی به ۳ میلیارد تومان نیز می‌رسد. علت این امر این است که هزینه ایجاد هر شغل، با توجه به نوع و صنعتی که قصد داریم در آن اشتغال ایجاد کنیم متفاوت است. طبیعتاً هر چه برای راه‌اندازی یک شغل تمرکز بر مهارت و دانش بیشتر باشد هزینه ایجاد آن شغل کاهش می‌یابد. همچنین کم سرمایه بر بودن، سریع‌تر به نقطه هدف رسیدن، به سرعت راه‌اندازی شدن و توسعه آسان شغل از جمله مزایای مشاغل کم سرمایه بر محسوب می‌شود.

افزایش کمی و کیفی محصولات با اشتغال خانگی

حمید حاجی عبدالوهاب معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی سابق عنوان کرد: در کشور‌هایی که مشکلات مربوط به اشتغال خود را برطرف کرده‌اند رویه‌ای را در نظر گرفته‌اند که براساس آن در مرحله اول به افراد آموزش‌های لازم توسط برند یا شرکتی که قصد ایجاد مشاغل خرد یا خانگی را دارد ارائه می‌شود و پس از آن افراد مشغول به کار خواهند شد. در این روند معمولاً افراد به مونتاژکاری، طراحی و از این جنس فعالیت‌ها مشغول می‌شوند.

در واقع در این روش محصولات از نظر کمی و کیفی در رتبه قابل توجهی قرار می‌گیرند، زیرا این تولیدات خانگی تحت نظارت دقیق شرکت‌ها صورت می‌گیرد. برخی از مشاغل در کشور نیازمند توسعه هستند، زیرا مشتریان این بازار‌ها معمولاً کاهش پیدا نمی‌کنند همانند پوشاک و مواد غذایی، اما برای توسعه این اشتغال‌ها نیازی به ایجاد کارگاه یا اختصاص فضایی برای اشتغال نیست و براحتی در منازل می‌توان آن‌ها را انجام داد که همین امر موجب می‌شود هزینه تمام شده محصولات و تولیدات آن‌ها کاهش داشته باشد. در ایران طرحی با نام راهبری شغلی اجرایی شد که تحت نظارت کمیته امداد بوده و در این طرح با افرادی که در چنین مشاغلی مشغول به کار شده‌اند قراردادی منعقد می‌شود تا با رعایت حق و حقوق شاغلین آن‌ها به فعالیت خود ادامه دهند. اگر سایر دستگاه‌ها نیز از این طرح و مدل به عنوان الگو استفاده کنند ایجاد اشتغال خرد و خانگی دستخوش رونق شده و برخی از مشکلات مربوط به بازار کار برطرف خواهد شد.

کاهش هدررفت تسهیلات با ایجاد اشتغال خرد

وی افزود: با وجود اینکه قانون مشاغل خانگی توسط مجلس تصویب شده، اما هنوز این روش از اشتغال در کشور رونق چندانی نداشته است. علت آن نیز نظارت‌های ضعیفی است که دولت‌ها در این حوزه انجام داده‌اند، زیرا اغلب افراد فعال در این بازار کار با مشکلات متعددی همچون عدم پرداخت دستمزد، دستمزد پایین و ... مواجه هستند. از سوی دیگر معمولاً در این حیطه کاری علاوه بر ضعف نظارتی دستگاه‌های اجرایی با دخالت‌های آن‌ها نیز مواجه هستیم به طور مثال در حوزه پوشاک و در بخش‌های ایده، مدل، طراحی و ... دستگاه نه تنها نظارتی انجام نمی‌دهند بلکه پشتیبانی نیز از فعالان این حوزه از سوی دستگاه‌ها انجام نمی‌شود.

همچنین در راستای فرایند نظارت، هدایت و پشتیبانی در هر وزارتخانه‌ای باید یک دفتر کارآفرینی با وظایف مشخص شکل‌گیری شود تا چنین مشاغلی توسعه پیدا کنند. گفتنی است؛ اشتغالزایی در این عرصه موجب کاهش هدررفت منابع و تسهیلاتی که دولت به کسب و کار‌ها پرداخت می‌کند می‌شود. همچنین بازدهی تولیدات از نظر کمی و کیفی نیز افزایش یافته که با صادرات و واردات می‌تواند موجب تولید ثروت در کشور شود. در خصوص کارگاه‌های کوچک دولت شهرک‌های صنعتی را موظف کرده تا از آن‌ها حمایت کنند، اما تا کنون همکاری چندانی نکرده‌اند که علت آن نیز عدم نظارت دقیق و درست است.