باید‌ها و نباید‌های خانه تکانی
_ مهر نوشت: فرض کنید دارید از کوچه‌ای رد می‌شوید. اگر یک خانم یا آقایی را ببینید که نیمی از تنش از پنجره طبقه چهارم یا پنجم ساختمانی بیرون آمده و دستمالی هم در دست دارد، چه فکری می‌کنید؟ آیا او قصد خودکشی دارد؟! خیر! او فقط قصد خانه‌تکانی دارد! در ایام نزدیک به نوروز اغلب خانه‌های ایرانی به طرز عجیبی تکانده می‌شوند. حتی در بعضی اوقات دیده شده است که خانه مذکور نیازی به این تکان شدید ندارد، اما خانم خانه به دلیل حساسیت‌های ذهنی باید این مراسم را انجام دهد. اصلاً انگار بدون «خانه تکانی» عید نمی‌شو. قالیشویی‌هایی که از بهمن ماه رونقی در کار می‌بینند و شرایط را برای پیک کاری خود فراهم می‌کنند، در روز‌های مذکور بیشتر در خیابان و بین ماشین‌ها دیده می‌شوند. خانه‌هایی که کف‌شان مفروش نیست و پنجره‌هایی که پرده ندارند و خلاصه «نظمی» که همیشه دیده می‌شود و در این ایام، دیگر در خانه‌ها نیست.
در این گزارش قصد داریم چند نکته درباره بهتر به انجام رساندن خانه تکانی را با هم مرور کنیم.
مرور خانه تکانی در ۵ دقیقه
- باید بدانیم که در شروع کار، لیست نوع کار‌ها را به دو قسمت تقسیم کنیم. آشپزخانه (به‌عنوان قلب خانه) و باقی مکان‌ها.
- موارد شستنی را برای مرحله اول بگذارید. پرده، لباس، روبالشی و… باید شسته و خشک و در صورت نیاز اتو شود.
- وسایل شوینده و ابزار مورد نیاز برای این کار را آماده کنید.
اتاق خواب
- کف اتاق را خلوت کنید. لباس‌های کثیف را در سبد مخصوص و لباس‌های تمیز را بیرون از اتاق و زباله‌ها و خرده ریز‌های کف را جمع کرده و محیط را خلوت کنید.
- موکت و فرش را جمع کرده، در صورت نیاز به قالی‌شویی، اقدام کنید.
- تمیز کردن و گردگیری اتاق خواب را از سقف شروع کنید. سپس دیوار‌ها و در و پنجره و در نهایت بعد از وسایلی مثل تخت و میز و… به کف می‌رسیم. کف را ابتدا جارو و سپس طی کشیده و وسایل را سر جای مورد نظر بچینید.
- کمد‌ها و میز و میز را مرتب و خلوت کنید.
- پرده را نصب کنید و در نهایت فرش را پهن کنید.
سرویس‌های بهداشتی
- تمام سطوح حمام و سرویس بهداشتی را با برس مخصوص بشویید و تمیز کنید.
- سطوح داخلی و خارجی توالت فرنگی را با مواد مناسب بشویید.
- شیشه‌ها و آینه‌ها را تمیز کنید.
- همه وسایل درون حمام را بشویید و در آخر کف حمام را نیز بشویید و جرم گیری کنید.
آشپزخانه
- در آشپزخانه هم گردگیری و تمیز کردن را باید از سقف شروع کنیم.
- در ابتدا سراغ یخچال بروید. مواد تاریخ گذشته و بی استفاده را دور بریزید و باقی مواد غذایی را از یخچال بیرون بیاورید و بعد از شستن طبقات و دستمال کشیدن داخل آن، مواد غذایی را مرتب بچینید. سعی کنید به فریزر نظم دهید. کشوی گوشت را از کشوی سبزیجات و کشوی مواد دیگر جدا کنید.
- در کابینت‌ها دقت کنید که حتماً ظروفی هست که باید شسته و تمیز شوند. آن‌ها را اول دربیاورید و در سینک ظرفشویی قرار دهید و بعد از آن سراغ کابینت‌های مواد غذایی بروید. حبوبات و ادویه‌جات حتی‌الامکان در شیشه قرار داده شود و از نگهداری هر نوع جعبه و نایلون در کابینت‌ها دوری کنید. در این میان برای تصفیه دارو‌ها و خلوت‌تر شدن آن‌ها هم وقت بگذارید.
- برای پاک کردن لک، اثرات دست، جوهر و ماژیک هرگز از موادی، چون وایتکس، آستون و الکل صنعتی مستقیماً استفاده نکنید. زیرا این مواد می‌تواند به سطح روکش دار mdf آسیب برساند. برای استفاده از این مواد بهتر است آن‌ها را با آب رقیق کرده و مورد استفاده قرار دهید. برای تمیز کردن کابینت‌های فلزی استفاده از پودر‌های ماشین لباسشویی و اسپری‌های پاک کننده چند منظوره به خوبی می‌توانند لکه‌ها و چربی‌ها را از بین ببرند.
- برای تمیز کردن اجاق گاز در شیشه خالی اسپری، مخلوطی از یک پیمانه نمک، یک پیمانه جوش شیرین و یک پیمانه آب تهیه کنید و در قسمت‌های داخل فر خاموش بپاشید و بگذارید بماند تا کم کم کثیفی داخل آن جدا شود. سپس با پارچه مرطوب داخل فر را دستمال بکشید. در صورتی که احساس می‌کنید کثیفی‌ها کاملاً از بین نرفته است مقدار جوش شیرین را اضافه کنید.
- در شستشوی سینک ظرفشویی با مخلوطی از مقادیر مساوی نمک پودر و جوش شیرین خمیری تهیه کنید. سپس با خمیر به‌دست آمده و یک دستمال نرم، سینک ظرفشویی را تمیز و براق کنید.
خستگی کمتر و رضایت بیشتر
در ادامه اصولی را می‌خوانید که برای چارچوب دادن ذهن هر شخص قبل از انجام کار مفید است، اما نکاتی مهم‌تر را باید دانست تا هم‌زمان با بالا بردن کیفیت کار، خستگی کمتر و رضایت بیشتر حاصل شود.
۱- سعی کنید یک ماه قبل‌تر از عید کار را شروع کنید و همه نظافت و کار‌های مهم را به شب قبل سال تحویل موکول نکنید. کار باید با نشاط بدون عجله و فشار انجام شود. تقریباً روزی یک ساعت وقت گذاشتن تا زمان عید کفایت می‌کند و همه کار‌ها انجام می‌شود.
۲- نظافت را به یک فعالیت گروهی تبدیل کنید. از همه افراد خانه برای انجام کار‌ها کمک بگیرید.
۳- شستن مرتب ابزار‌های نظافتی خود را فراموش نکنید.
۴- برای چیز‌هایی که قرار است بخشیده یا دور انداخته شوند، جعبه‌ای تهیه کنید. اگر اشیا و اجسامی که در نظر دارید مثل یک مبل بزرگ هستند، از فهرست بخشش-دور انداختن کمک بگیرید.
۵- در نهایت، اگر انرژی شما در خانه تکانی تحلیل رفته است می‌توانید در خانه خود یک تغییر مناسب ایجاد کنید. با جابه‌جایی وسایل خانه، تنوع را بهانه تعویض روحیه قرار دهید.
۶- حتماً لازم نیست برای سال نو میز غذاخوری یا بقیه وسایل خانه را عوض کنید، با خرید یک رومیزی جدید و زیبا می‌توانید نمایی نو به آن بدهید. همچنین اگر یک گلدان با رنگی شاد روی میزی بگذارید و با چند شاخه گل آن را تزئین کنید، طراوت و زیبایی را به خانه خود آورده‌اید.
۷- حواس‌تان به آسیب‌های استخوانی که در کمین است باشد.
۸- همیشه در هنگام استفاده از فرآورده‌های شیمیایی و شوینده در نور کافی برچسب روی بسته بندی را مطالعه نموده سپس مصرف نمائید. استفاده از دارو‌ها و مواد شیمیایی در تاریکی می‌توانند خطرناک باشد.
۹- در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده‌های شوینده و پاک کننده، پنجره‌ها را باز کنید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد. بسیاری از این ترکیبات بخارات سمی ایجاد می‌کنند که به مخاط دهان، بینی و ریه صدمه می‌زند.
۱۰-در زمان نظافت سطوح و استفاده از ترکیبات شوینده و پاک کننده از دستکش لاستیکی، کفش جلوبسته و در صورت امکان، ماسک استفاده نمائید.
۱۱- از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمک و مواد سفید کننده و لک بر جداً خودداری کنید. بخارات و گاز‌های ناشی از این اختلاط بسیار سمی و خفه کننده می‌باشند.
۱۲- استفاده از وسایل غیرایمن برای دسترسی به ارتفاع بالاتر و استفاده از زیرپایی‌هایی همچون جعبه‌ها و نردبان‌های نامطمئن، خطر سقوط از ارتفاع را که یکی از تهدید‌های مهم این روز‌ها به شمار می‌رود، افزایش می‌دهد.
۱۳- با استفاده از مایعات به میزان زیاد، آب و املاح از دست‌رفته بدن خود را بر اثر تعریق جبران کرده تا از بروز مشکلات و عواقب بعدی جلوگیری شود.
۱۴- برای جابه‌جایی بار بیش از ٢٠ کیلوگرم از یک یا دو نفر کمک گرفته و از رها کردن بار خودداری کنید.
۱۵- برای شست‌وشوی بخش‌های فوقانی در و پنجره و دیوار به ازای هر ۲ تا ۳ دقیقه کار، مدت کوتاهی سر را پایین انداخته و به حالت استراحت قرار دهید.
۱۶- از ریختن مواد قابل اشتعال در چاه‌های فاضلاب، دستشویی، توالت و … جدا خودداری کنید، چرا که در اثر ریزش این گونه مواد در محیط خانه احتمال انفجار و آتش‌سوزی بسیار است.
۱۷- برای بلند کردن اجسام، به هیچ وجه کمر خود را خم نکنید؛ زانو‌ها را خم کرده و سعی کنید که روی زانوی خم شده بنشینید و جسم را بلند کنید. با این‌کار فشاری دیگر بر کمر شما وارد نمی‌شود.
۱۸- به هیچ وجه در هنگام روشن بودن، اقدام به تمیز کردن وسایل برقی نکنید.
۱۹- ورزش و استراحت به موقع را جدی بگیرید.
۲۰- کار‌های خانه تکانی اگر به صورت صحیح انجام شوند، آسیب‌های جدی به همراه ندارند، ولی بروز خستگی دور از انتظار نیست و برای رفع خستگی، می‌توان به سراغ آبدرمانی رفت. آن دسته از افرادی که به مشکلات قلبی و کلیوی مبتلا نیستند، می‌توانند از پیادهروی در آب کمک بگیرند. برای پیاده روی در آب باید بدن تا روی قفسه سینه و تا نزدیکی گردن، در آب قرار بگیرد.
۲۱- در کنار تمامی موارد یاد شده در مورد حفظ سلامتی در خانه تکانی، استفاده از ویتامین سی (C)، به ویژه مرکبات و نوشیدن مایعات به میزان کافی، می‌تواند مانع از خستگی شود و علاوه بر این، به ترمیم رشتههای کلاژن دیسک و ترمیم غضروف نیز کمک می‌کند.
۲۲- اگر با مواد شیمیایی زیاد کار داشتید و استنشاق این مواد به مقدار زیادی برای شما اتفاق افتاد، شیر میل کنید. مصرف شیر برای خنثی کردن اثرات سمی مواد شیمیایی بسیار مؤثر است.
۲۳- در روز‌های انجام کار‌های خانه تکانی فکر ناهارتان را از قبل بکنید.
۲۴- از برنامه‌ریزی کلی و روزانه غافل نشوید.