باز هم به دوز یادآور واکسن کووید ۱۹ نیاز است؟
_ روزنامه همشهری نوشت: انبوهی از مطالعات جدید نشان می‌دهد که چندین بخش از سیستم ایمنی بدن می‌تواند پاسخی پایدار و قوی به هر نوع ویروس کرونا بدهد. از آنجایی که مردم در سراسر جهان با چشم‌انداز زندگی با ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند، یک سؤال مطرح می‌شود: آیا باز هم به دوز یادآور واکسن کووید-۱۹ نیاز است؟
براساس مطالعات جدید، ممکن است پاسخ این سؤال برای چندین ماه و حتی شاید چند سال آینده، نه باشد. مطالعات نشان می‌دهد که ۳ دوز واکسن کووید برای محافظت طولانی مدت بیشتر افراد در برابر بیماری جدی و مرگ، کافی است.
تولید آنتی‌بادی‌های متنوع
جان وری، مدیر مؤسسه ایمونولوژی در دانشگاه پنسیلوانیا، می‌گوید: ما هم‌اکنون شاهد کاهش احتمال نیاز به دوز‌های اضافی واکسن هستیم. اگرچه افراد بالای ۶۵ سال یا در معرض خطر ممکن است از دوز چهارم واکسن بهره‌مند شوند، اما ممکن است برای اکثر افراد غیرضروری باشد.
مقامات بهداشتی فدرال آمریکا نیز گفته‌اند قصد ندارند به این زودی دوز چهارم را توصیه کنند. سویه اومیکرون ویروس کرونا می‌تواند آنتی‌بادی‌ها را که پس از ۲ دوز واکسن کووید تولید می‌شوند، دور بزند. اما دوز سوم از واکسن‌های مبتنی بر پلتفرم mRNA که توسط فایزر و مدرنا ساخته شده است، بدن را وادار می‌کند تا آنتی‌بادی‌های بسیار متنوع‌تری بسازد، که طبق جدیدترین مطالعه منتشر شده در فضای مجازی، فرار از آن برای هر نوع ویروس دشوار است.
این مطالعه نشان می‌دهد که مجموعه متنوع آنتی‌بادی‌های تولید شده باید بتواند از افراد در برابر سویه‌های جدید ویروس محافظت کند، حتی آن‌هایی که به‌طور قابل توجهی با نسخه اصلی ویروس تفاوت دارند.
اسلحه‌ای به‌نام سلول حافظه
علاوه بر این، طبق حداقل ۴ مطالعه منتشر شده در مجلات درجه یک در ماه گذشته، سایر بخش‌های سیستم ایمنی می‌توانند ویروس را ماه‌ها و سال‌ها به‌خاطر بسپارند و آن را در صورت مواجهه از بین ببرند. این تحقیق نشان داد که سلول‌های ایمنی تخصصی به نام سلول‌های T که پس از ایمن‌سازی توسط واکسن کووید تولید می‌شوند، حدود ۸۰ درصد در برابر اومیکرون مانند سایر سویه‌ها قدرتمند ظاهر می‌شوند.
به‌گفته محققان، با توجه به تفاوت جهش‌های اومیکرون با انواع قبلی، به‌احتمال بسیار زیاد سلول‌های T حمله قدرتمندی را هر سویه دیگری که در آینده ظاهر شود، خواهد داشت. این با آنچه دانشمندان برای کروناویروس SARS که در سال ۲۰۰۳ در آسیا نزدیک به ۸۰۰ نفر را کشت یافته‌اند مطابقت دارد. در افرادی که در معرض آن ویروس قرار گرفته‌اند، سلول‌های T بیش از ۱۷ سال دوام آورده‌اند. به‌گفته کارشناسان، شواهد تاکنون نشان می‌دهد که سلول‌های ایمنی برای ویروس کرونای جدید - که گاهی اوقات سلول‌های حافظه نامیده می‌شود - نیز ممکن است بسیار کند کاهش یابد. وندی برگرز، ایمونولوژیست در دانشگاه کیپ تاون که یکی از مطالعات منتشر شده در مجله نیچر را رهبری کرده است، می‌گوید: واکنش سلول‌های حافظه می‌تواند برای چندین سال باقی بمانند.
اهمیت سلول‌های T
آنتی‌بادی‌ها پس از هر بار تزریق واکسن - یا پس از هر بار قرار گرفتن در معرض ویروس - افزایش می‌یابند و، اما ظرف چند هفته تا چند ماه کاهش می‌یابند. کاهش سطح آنتی‌بادی پس از ۲ دوز واکسن، مقامات بهداشتی را بر آن داشت تا دوز‌های تقویت‌کننده را برای افراد بالای ۱۲ سال توصیه کنند.
واکسن‌های تقویت‌کننده سطوح آنتی‌بادی را تقویت و به مهار گسترش اومیکرون کمک کرد، اما به‌نظر می‌رسد آن‌ها نیز طی ۴ ماه توانایی خود را برای جلوگیری از عفونت از دست می‌دهند. آنتی‌بادی‌ها ۲ یا ۳ بخش کلیدی پروتئین اسپایک را تشخیص می‌دهند، ازجمله برآمدگی در قسمت بیرونی ویروس کرونا که به آن اجازه می‌دهد به سلول‌های انسانی بچسبد. اما سلول‌های T بخش‌های بیشتری از سنبله را تشخیص می‌دهند، بنابراین زمانی که ویروس در برخی از آن‌ها جهش پیدا می‌کند، احتمال شکست آن‌ها کمتر است.