پرتو: کاهش تیراژ کتاب نشان از وضعیت مطالعه در کشور دارد

فتح‌الله پرتو در گفت‌وگو با  پیرامون شرایط موجود در حوزه نشر گفت: بالا بودن قیمت کاغذ به عنوان یکی از عناصر سازنده و تشکیل دهنده‌ کتاب زمینه را برای افزایش قیمت این کالای فرهنگی تا حد زیادی افزایش داده است، بالا بودن قیمت کاغذ تاثیرات خاص خود را در پی داشته و در همین زمینه کاهش تیراژ کتاب‌ها که تا حد بسیار زیادی پایین آمده خود گویای چالش‌ها و مشکلات حوزه نشر است.

پرتو به میزان تیراژ کتاب‌ها طی سال‌های اخیر اشاره و ابراز کرد: تیراژ کتاب‌ها از دو هزار تیراژ به حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ عدد رسیده این در حالی است که برخی از ناشران فقط تیراژشان محدود  به ۱۰۰ کتاب می‌شود این کاهش معنادار عواقب خاص خود را نیز در آینده‌ای نه چندان دور به دنبال خواهد داشت.

نویسنده کتاب «جنگ، اسرا، مذاکره» حضور فضای الکترونیک برای افزایش سرانه مطالعه را مورد بررسی قرار داد و افزود: با پیشرفت تکنولوژی درجوامع گرایش مردم به سوی وقت گذرانی در فضای مجازی افزایش یافته است لذا باید به فکر استفاده از ایده‌های جدید و بهره برداری‌های متفاوت از این فضا باشیم اگرچه جامعه به خودی خود پس از افزایش قیمت کتاب‌ها گرایش ویژه‌ای به کتاب‌های pdf پیدا کرد، اما این بدان معنا نیست که همه جامعه به سوی افزایش مطالعه گرایش پیدا کردند بلکه تنها بخشی از افرادی که کتابخوان بودند تلاش کردند تا از شرایط الکترونیک استفاده کرده و به مطالعه کتاب‌های مورد علاقه خود بپردازند.

پرتو به تاکیدات مقام معظم رهبری پیرامون افزایش سرانه مطالعه اشاره و تاکید کرد: مقام معظم رهبری در سخنان خود به وضوح به افزایش سرانه مطالعه تاکید کرده‌اند اگرچه رویداد‌ها و برنامه‌هایی در این زمینه تدارک دیده شد، اما هیچ یک نتوانست هدف متعالی افزایش سرانه مطالعه را تا حدود زیادی افزایش دهد و در عین حال چالش‌ها و مشکلات دو سال اخیر و حضور بیماری کرونا سبب کاهش بیش از حد سرانه مطالعه شد.

وی فرهنگ‌سازی را از جمله عناصر مهم برای یک جامعه دانست و تاکید کرد: فرهنگ‌سازی برای افزایش کتابخوانی و همزمان با آن پیشبرد زیرساخت‌ها و بستر‌های لازم برای افزایش سرانه مطالعه عاملی مهم و قابل توجه برای مسئولان و خدمتگزاران کشور محسوب می‌شود و همه باید به این مهم توجه لازم و ویژه داشته باشیم.

این نویسنده کتاب تصریح کرد: اپلیکیشن‌هایی که جدیدا وارد بازار شده از امکانات جذابی برای مطالعه برخوردار است، اما بیش از این رسانه‌های جامع و پر قدرت همانند صدا و سیما هستند که موظف به فرهنگ سازی و تبلیغ برای این افزایش سرانه مطالعه هستند.

پرتو توجه به نسل جوان و افزایش سرانه مطالعه را موضوعی مهم دانست و تاکید کرد: ظرفیت سازی برای نسل جوان به منظور افزایش سرانه مطالعه و فراهم کردن زمینه این مهم می‌تواند در آینده بستر توسعه را برای کشور به همراه داشته باشد لذا از همین امروز برای کودکان، نوجوانان و جوانان باید سرمایه‌گذاری کرد و آنان را به سوی مطالعه تشویق کرد.

وی گریزی به روند افزایش مطالعه با کمک کتابخانه‌ها زد و تاکید کرد: کتابخانه‌ها همواره در جهت افزایش سرانه مطالعه عنصری مهم محسوب می‌شدند اگرچه افزایش بیماری کرونا باعث شده است بسیاری از کتابخانه‌ها تعطیل باشند، اما عملکرد قابل توجه آن‌ها در شهر‌ها روستا‌ها و خصوصاً در قالب فرهنگسرا‌ها نقش مهم و اساسی در سرانه مطالعه داشته از سویی لزوم فرهنگ سازی و نهادینه کردن فرهنگ مطالعه را نمی‌توان با برنامه‌های ضعیف و کوتاه مدت نادیده گرفت با این حال باید توجه داشت که کتابخانه‌ها تنها بخشی از برنامه افزایش سرانه مطالعه می‌تواند به حساب آید.

پرتو توجه و نگاه‌های حمایتگرانه بخش دولتی و خصوصی را عاملی مهم در توسعه مطالعه دانست و خاطرنشان کرد: مسئولان مربوطه هم در کنار بخش خصوصی می‌توانند با برنامه‌های کارشناسی شده در راستای افزایش سرانه مطالعه برای نسل جوان چه حوزه الکترونیک و چه در کتاب‌های فیزیکی بپردازند در این میان نقش بخش خصوصی بسیار مهم است و می‌تواند راهبردی‌تر از سایر برنامه‌ها به ایفای نقش بپردازد.