راهکار کلان شهر‌های جهان برای مبارزه با آلودگی هوا؛ از انتقال کارخانه‌ها تا استفاده از جارو برقی مکنده
_ تسنیم نوشت: آلودگی هوا همزمان با عصر صنعتی شدن در کشور‌های پیشگام صنعت ایجاد شد و از سال ۱۷۶۰ تا الان که در سال ۲۰۲۱ میلادی قرار داریم، بر شدت و همه‌گیری آن افزوده شده و در حال حاضر آلودگی هوا به یکی از اصلی‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی در سراسر جهان تبدیل شده است.
بر اساس آخرین آمار سازمان جهانی هواشناسی (WMO) در سال ۲۰۱۹, آلودگی هوا سالانه جان ۷ میلیون نفر را در سراسر دنیا می‌گیرد. آمار ۷ میلیون نفر سازمان جهانی هواشناسی در حالی است که در این آمار تعداد مرگ و میر‌های وابسته به آلودگی هوا در نظر نگرفته است و اگر این آمار را هم به مرگ و میر‌های ناشی از آلودگی هوا اضافه کنیم این آمار, ۳ یا ۴ برابر بیشتر خواهد شد.
با وجود اینکه آلودگی هوا در همه شهر‌های جهان به نسبت‌های مختلف دیده می‌شود، تعدادی از کلان‌شهر‌ها در کنترل آن توانمند بوده‌اند و مقدار آلاینده‌ها را نسبت به گذشته کاهش داده‌اند. در ادامه تجربه موفق تعدادی از این کشور‌ها در کنترل آلودگی هوا را مرور می‌کنیم.
۱. لندن
لندن به عنوان مبدأ انقلاب صنعتی اولین شهری بود که با بحران آلودگی هوا روبه‌رو شد. وضعیت آلودگی هوای لندن در دهه ۱۹۴۰ به قدری فجیع بود، که مقامات این شهر برای دفن افرادی که از آلودگی هوا می‌مردند، تابوت کم داشتند!
مقامات این شهر قانون هوای پاک را در سال ۱۹۵۶ تصویب کردند و تصویب قانون هوای پاک شروع مقابله با آلودگی هوا در این شهر بود. از آن زمان به بعد تعویض و نوسازی حمل و نقل عمومی، انتقال کارخانه‌ها به دور از فضای شهری، محدود کردن مصرف زغال سنگ، تدوین قوانین سختگیرانه برای سقف تولید آلایندگی در خودرو‌های وارداتی و داخلی، افزایش استاندارد سوخت به یورو ۶ و استفاده از ماشین‌های فشرده‌کننده گرد و غبار در سطح شهر، آلودگی هوا را در این شهر ۸ میلیون نفری کاهش داد.
۲. پکن
مسئولین شهر پکن علاوه بر راهکار‌هایی از جمله افزایش استاندارد سوخت، انتقال صنایع و تدوین قوانین سقف تولید آلایندگی برای صنایع و خودروها، دست به اقداماتی عجیبی برای کاهش آلودگی هوا زدند.
از جمله اقدامات عجیب چینی‌ها به منظور مقابله با آلودگی هوا، پرتاب یون‌های نقره به ابر‌ها برای تولید کریستال‌های یخ و ایجاد بارندگی به شکل برف یا باران است. دولت چین موشک‌های یونی را برای انجام این کار به آسمان پرتاب کرد. راه حل دیگر کشور چین پاشیدن آب به آسمان از طریق آسمان‌های خیلی بلند بود.
دیگر راه‌حل خلاقانه چینی‌ها یک جارو برقی مکنده هواست که می‌تواند با استفاده از نیروی الکترواستاتیک ذرات گردوغبار و آلودگی موجود در سطح آسمان را بمکد و هوا را پاک کند. مسئولین شهر پکن برای واحد‌های صنعتی که کمتر از حد مجاز آلایندگی تولید کنند، مبالغ ۵ میلیارد یوآنی (معادل ۸۱۶ میلیون دلار) جایزه در نظر گرفته است.
۳. پاریس
در پاریس مقامات شهری با سیاست‌های سختگیرانه، اما درست، مانع ورود خودرو‌های ساخت پیش از سال ۱۹۹۷ به این شهر در طول روز شدند و با این تصمیم آلودگی هوا در این شهر را تا ۳۰ درصد کاهش دادند.
همچنین خطوط دوچرخه سواری و خودرو‌های برقی در این کشور گسترش چشمگیری داشته و به واسطه تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی در این کشور، شمار رانندگان خودرو‌های شخصی در این شهر مرتبا در حال کاهش است. در سال ۲۰۰۱ میلادی، ۴۰ درصد از اهالی پاریس خودروی شخصی نداشتند و در حال حاضر این میزان به ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
۴. مکزیکوسیتی
وضعیت پایتخت کشور مکزیک به قدری وخیم بود که سازمان ملل در سال ۱۹۹۲ این شهر را به عنوان آلوده‌ترین شهر دنیا معرفی کرد و این شهر در سال ۱۹۹۹ فقط ۸ روز هوای پاک را تجربه کرد. وضعیت آلودگی هوا در مکزیک به قدری شدید بود که پرنده‌هایی که بر فراز این شهر پرواز می‌کردند، با تنفس هوای این شهر درجا تلف می‌شدند و خیابان‌های این شهر به تصویری ترسناک از هزاران لاشه پرنده تبدیل شده بود.
در اولین اقدام مسئولین این کلان‌شهرِ ۲۰ میلیون نفری با سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری پالایشگاه‌های تولید سوخت استاندارد را در این شهر راه‌اندازی کردند. وسایل حمل و نقل عمومی نوسازی شد و اتوبوس‌های هیبریدی به ناوگان حمل و نقل این شهر اضافه شد. نوسازی تاکسی‌ها با پرداخت وام و انتقال صنایع آلاینده به خارج از شهر از دیگر اقدامات مکزیکی‌ها در راستای مهار آلودگی هوا بودند.
امروزه مکزیکوسیتی به عنوان الگوی موفق مهار آلودگی هوا در جان شناخته می‌شود و دیگر نام آن در فهرست آلوده‌ترین شهر‌های دنیا دیده نمی‌شود.