جایگاه چین در نظم نوین جهانی

– آمریکا و چین به شکلی فزاینده درگیر رقابت‌های جدی اقتصادی و ژئوپلتیکی هستند و این رقابت در مسیر تشدید قرار دارد؛ این امر از روند رو به رشد چین در موضوع‌های مختلف نشات می‌گیرد.

 

آمریکا و چین در سال ۲۰۲۱ به وضوح دریافتند که رقابتشان به نقطه اوجی رسیده که زمینه‌های تجاری، دفاعی، سایبری و سیاسی آن‌ها را در برگرفته و سبب افزایش سوءظن‌ها و تضاد‌ها شده است.

 

«جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا، در ماه نوامبر طی کنفرانسی تلفنی با «شی جین پینگ»، رئیس جمهور چین تلاش کرد تا رقابت از کنترل خارج شده با چین در دوران ریاست جمهوری «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور پیشین آمریکا، را به حیطه مدیریت در بیاورد.

 

آمریکا که از تلاش خود برای «به انزوا کشاندن چین» در زمینه‌های مختلف سودی نبرده بود، اکنون به سمت مذاکره با چین سوق یافته است.

 

دلیل تلاش «بایدن» در این زمینه نیز گذشته از این که به حرکت رو به جلوی چین، بازمی گردد، متاثر از نگرانی وی از نتیجه انتخابات میان دوره‌ای ۲۰۲۲ کنگره و شکست دموکرات‌ها در برابر جمهوریخواهان است.

مهم‌ترین دلایل کوتاه آمدن آمریکا در برابر چین را می‌توان به شکل زیر فهرست کرد:

 

- از منظر اقتصادی، چین بیش از هر زمان دیگری از نظر قدرت اقتصادی به آمریکا نزدیک شده است و همین امر رقابت میان دو کشور را تشدید کرده است.

 

رشد اقتصادی چین در حالی ادامه دارد که تلاش‌های واشنگتن برای کاهش کسری تجاری آمریکا با چین موفق نبوده است.

 

در عین حال، سه سال شیوع «کرونا»، جنگ تجاری و اختلال در عرضه و مهاجرت خطوط تولید آمریکا به چین را که به از دست دادن توانایی‌های صنعتی و تولیدی این کشور منجر شده، به دنبال داشته است.

 

- واردات آمریکا از چین همچنان در حال افزایش است؛ این رقم با وجود جنگ تجاری از سال ۲۰۱۸ تاکنون همچنان در مسیر رشد بوده است؛ چین در حال حاضر چهار برابر خرید از آمریکا به این کشور می‌فروشد.

 

با توجه به مزیت هزینه تولید سیستماتیک چین و عزم پکن برای جایگزینی واردات محصولات مبتنی بر فناوری آمریکا سبب می‌شود تا احتمال کاهش کسری تجاری آمریکا در رابطه با چین همچنان دست نیافتنی باشد.

 

- پیشرفت‌های چین در زمینه‌های فناوری موشکی، هسته‌ای و هوش مصنوعی به زعم ناظران بین المللی می‌تواند تغییر عمیقی در موازنه جهانی قدرت نظامی شود که هم اکنون در جریان است.

 

- چین چالشی بزرگ برای برتری نظامی غرب محسوب می‌شود؛ چین در حال حاضر از آمریکا پیشی گرفته و به بزرگ‌ترین نیروی دریایی جهان تبدیل شده است.

 

- هوش مصنوعی و فناوری سایبری را باید یکی از مهم‌ترین جنبه‌های اقدامات آمریکا در قبال چین دانست؛ زیرا پکن کاملا به توسعه جنگ هوشمند یا روش‌های نظامی مبتنی بر فناوری متعهد است.

 

گزارش‌ها حاکی از این است که چین احتمالا در حال حاضر از هوش مصنوعی در رباتیک نظامی و سیستم‌های هدایت موشکی و همچنین هواپیما‌ها و زیردریایی‌های بدون سرنشین استفاده می‌کند.