شهادتی که منجر به فرار شاه شد

- علی اعظمی - روز ۲۶ دی، روز فرار شاه ملعون، سرآغاز پیروزی حاصل وحدت و سال‌ها تلاش ملت ایران به رهبری امام خمینی (رحمه الله علیه) بود. همچنین سرآغاز قطع سلطه اجانب بر کشور است که با ورود امام (رحمه الله) عملی شد؛ به گونه‌ای که «هایزر» ژنرال آمریکایی که در آن زمان در ایران به سر می‌برد، در کتاب خود می‌نویسد: «لحظه‌ای که پای او (امام خمینی رحمه الله علیه) به خاک ایران برسد، عمر رژیم شاه پایان می‌یابد و جان همۀ وابستگان به شاه هم، فنا می‌شود. ارتش از هم می‌پاشد.» [۱]در این روز بود که تلاش و همت مردم در سایه رهنمون‌های امام نتیجه داد.

 

در طول تاریخ، انقلاب‌های زیادی شکل گرفته است، اما به خاطر نداشتن رهبری آگاه، یا در همان آغاز از بین رفته‌اند یا در همان سال‌های نخستین دچار تحریف شده‌اند. فرار شاه، نشانه‌ای از ویژگی متمایز این انقلاب شکوهمند اسلامی با دیگر انقلاب‌های تاریخ است.

طلیعه آزادی
شروع پیروزی ملت ایران برای مردم خیلی خوش‌آیند بود. طلیعه پیروزی انقلاب در این روز و با فرار شاه قلم خورد و در سایه لطف الهی، پیروزی‌های بعدی نیز حاصل گشت.

امام راحل نیز از این روز به عنوان طلیعه و شروع آزادی یاد می‌کنند: «رفتن شاه، پیروزی نیست بلکه طلیعه پیروزی است؛ و البته این طلیعه را من به ملت ایران تبریک عرض می‏‌کنم؛ و باید توجه داشته باشند که همان طوری که طلیعه پیروزی است، طلیعه خلع سلطه اجانب است‏.» [۲]

 

وحدت کلمه مردم
آیات قرآن که وعده پیروزی و آسایش به خاطر استقامت در راه خدا را می‌دهند [۳]در مورد مردم ایران نیز محقق و آن قدرت عظیم با این همه حمایت دولت‌های شرق و غرب، مقهور قدرت الهی شد و پا به فرار گذاشت.

امام انقلاب در این باره می‌فرماید: «محمدرضا در عین حال که خودش یک قدرت عظیم بود، دنبال او هم همه قدرت‌ها، همه قدرت‌هایی که در عالم بودند، با او موافق بودند و با ما مخالف، مع ذلک این نهضت، چون یک نهضت الهی بود، نه یک نهضت مادی گرایی، نهضت ملی، یک نهضت الهی، یک نهضت اسلامی بود، از این جهت پیروز شد؛ و تمام قدرت‌ها نتوانستند این شیطان را نگه دارند؛ و رفت و دیگر برگشت ندارد.» [۴]در جای دیگر خطاب به ملت می‌فرمایند: «شما ملت شجاع و ثابت قدم به ملت‌های مظلوم ثابت کردید که با فداکاری و استقامت می‏‌توان بر مشکلات هر چه باشد غلبه کرد و به مقصد رسید.» [۵]جرقه‌ای که منجر به فرار شاه شد.

شهادت ناگهانی «مصطفی خمینی» باعث ناراحتی همه مردم ایران شد اما با این حال، امام انقلاب با خونسردی تمام در ابتدای درس خود با اشاره به این که خداوند متعال، الطاف خفیه‌ای دارد فرمود: از دست دادن آقا مصطفی جزو این الطاف خفیه می‌باشد. [۶]

 

مقام معظم رهبری در تفسیر کلام امام می‌گویند: «مسئله شهادت ناگهانی این روحانی بزرگ و شخصیت عالی قدر، جریان مبارزات را در ایران از یک گذرگاه بسیار حساسی گذراند و مبارزات را وارد یک مرحله جدید و همه افراد را به شخصیت والای امام (رحمه‌الله) واقف کرد.

 

در حقیقت مهم‌ترین وسیله‌ای که توانست این مبارزه را در شکل توده‌ای عجیب و جدید در عرصه‌ی تاریخ ایران حاضر کند، این حادثه‌ بزرگ و این شهادت پر ارج بود.» [۷]سرانجام لطف خفیه انقلاب مردم در شهر‌های مختلف بعد از شهادت حاج آقامصطفی تا چهلم ایشان مجالس متعددی برای ایشان بر پا کردند و تلاش‌های رژیم شاه برای سرکوب این مجالس ترحیم فایده‌ای نداشت.

به دنباله این ماجرا، روزنامه اطلاعات در دی‌ماه همان سال به حضرت امام خمینی (رحمه‌الله) اهانت کرد که منجر به قیام ۱۹ دی مردم قم شد. سپس مردم تبریز برای قیام ۱۹ دی مردم قم مراسم چهلم گرفتند. سپس سرکوبی مردم تبریز، منجر به شکل‌گیری سلسله مراسمات اربعین در سراسر کشور شد که فرآیند سقوط رژیم شاهنشاهی را تسریع کرد. این همان تفسیر لطف خفیه شهادت سید مصطفی خمینی بود که امام بیان کردند. [۸]

 

در نتیجه وحدت کلمه مردم در سایه رهبری با بصیرت امام خمینی، منجر به پیروزی انقلاب و فرار شاه با تمام قدرتش شد. این همان قدرت الهی است که جرقه این لطف خفیه الهی با شهادت سید مصطفی رقم خورد و با فرار شاه، اولین پیروزی حاصل شد تا سرانجام در ۲۲ بهمن منجر به پیروزی نهایی انقلاب شد.

پی نوشت
[۱]مأموریت در تهران، ص ۱۷۲.
[۲]صحیفه امام، ج ‏۵، ص ۴۸۴.
[۳]سوره فصلت، آیه ۳۰.
[۴]صحیفه امام، ج ۸، ص ۴۰.
[۵]همان، ج ۵، ص ۴۸۶.
[۶]همان، ج ۳، ص ۲۳۴.
[۷]سخنرانی دومین سالگرد شهادت آیت‌الله سیدمصطفی خمینی ۱۳۵۸/۷/۳۰.
[۸]دولت‌های ایران از ۳ اسفند ۱۲۹۹ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، ج ۱، ص ۷۴۶.