«فرش قرمز» یا تقلید از فرهنگ غرب/ورود فجر ۴۰ به یک مسیر فرهنگی
- فرش قرمز که اساساً با برگزاری جشنواره‌ها گره خورده است چه کارکردی دارد؟ این سوال شاید در وجه نخست پرسشی نامربوط به نظر بیاید، اما پاسخ به آن مسائلی را روشن می‌کند که خود موجب ایراد سوالی دیگر است. این که ما و فرهنگ ما چه نسبتی با این اتفاق دارد؟ و این که این اتفاق لازمه هر جشنواره‌ای است و بدون آن جشنواره از معنا و اعتبار خود ساقط می‌شود؟
شاید کارکرد فرش قرمز جدای از وجوه پاپاراتزی و اطلاع‌رسانی که دارد بیشتر به مُد، فشن دیزاین و چیز‌هایی از این دست مربوط باشد. در هر فستیوالی در دیگر کشور‌های جهان سازندگان یک فیلم به خصوص بازیگران و کارگردان فیلم با جدیدترین مدل‌های لباس و آرایش‌های متفاوت در چهره بر روی فرش قرمز حاضر می‌شوند و بیش از هرچیزی یک بِرند یا دیزاینر را تبلیغ می‌کنند. دیزاین‌ها و آرایش‌هایی که وابسته به فرهنگ آنهاست.
اما آیا چنین موقعیتی با فرهنگ ایرانی اسلامی ما نسبتی دارد؟ آیا ما مبلغ مُد و فشن هستیم و یا اساساً این مسائل در کشور ما به شکلی که در دیگر کشور‌ها مطرح است، وجود دارد؟ و سوال دیگر آیا چنانچه ما جشنواره‌ای برگزار کردیم، نمی‌توانیم فرش قرمز را با متناسب با فرهنگ خود اجرا کنیم که شکل و شمایل ویژه‌ای داشته باشد که با فرهنگ ما همخوانی داشته باشد و وجه کارکردی را هم به خود بگیرد؟
در سال‌های گذشته پیرامون این مراسم، یعنی حضور فیلمسازان و هنرمندان بر روی فرش قرمز جشنواره فجر، حواشی بسیاری به وجود می‌آمد. لباس‌های نامتعارف برخی هنرمندان حاشیه‌ساز می‌شد و اساساً چنین اتفاق‌هایی از خود رویداد و اتفاق فرهنگی که در جریان بود پیشی می‌گرفت.
مدیران جشنواره فجر چهلم در این رابطه دست به اتخاذ تصمیم‌های جدیدی گرفتند و قرار است با طراحی یک فضای معمارانه ویژه که با خود رویداد تناسب داشته باشد، به شکل ویژه و با برنامه‌هایی خاص مراسم فرش قرمز و فتوکال جشنواره را برگزار کنند.
حال به تازگی شائبه‌هایی توسط برخی افراد در فضای مجازی به راه افتاده است که قرار است این مراسم به طور کلی از جشنواره فجر حذف شود. اما این اتفاق به نوعی تحریف و یا استفاده از بخش‌هایی از صحبت‌های مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر بوده است.
در صحبت‌های اخیر مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر چهلم هیچ نکته‌ای درباره برچیده‌شدن فرش قرمز گفته نشده، بلکه مدیر روابط عمومی جشنواره از تغییر شکل فتوکال در جشنواره فیلم فجر امسال سخن به میان آورده است.تغییر شکلی که با شرایط کلی جشنواره و رویکرد‌های جدید آن نیز همخوان است.
اساساً فرش قرمز در ایران تا پیش از این صرفاً شکل تقلیدی داشت و گمان این بود که جشنواره باید چنین مراسمی را در کنار خود داشته باشد، اما به دلیل تفاوت‌های عمده فرهنگی، عملاً چنین اتفاقی در ایران شکل درستی نداشت و به همین دلیل عقیم می‌ماند و بیشتر از هر چیز به عنوان یک حاشیه جشنواره به اصل آن بدل می‌شد.
به نظر می‌رسد اقدام اخیر جشنواره فیلم فجر در تغییر شکل مراسم فتوکال یک گام به سوی مواجهه درست با این رخداد جشنواره‌ای باشد و باید دید که این اتفاق به چه شکل در جشنواره رخ خواهد داد.