آمادگی ایران و تاجیکستان بر توسعه مناسبات برای تأمین منفعت‌های متقابل دو ملت
سفیر تاجیکستان در ایران با اشاره به روابط دیپلماتیک میان ۲ کشور گفت: مقامات ایران و تاجیکستان آمادگی خود را بر توسعه بیش از پیش مناسبات برای تأمین منفعت‌های متقابل دو ملّت تاجیکستان و ایران اعلام کردند.
- نظام‌الدین زاهدی صبح امروز در همایش «چشم‌انداز روابط تاجیکستان و ایران» به مناسبت ۳۰سالگی برقراری روابط دیپلماتیک میان تاجیکستان و ایران گفت: روز گذشته رؤسای جمهور، همچنین وزرای امور خارجه دو کشور برای این رویداد مهم در تاریخ روابط دوجانبه با تبادل پیام‌های تبریک به یکدیگر و مردم تاجیکستان و ایران تبریک گفتند.
وی افزود: مقامات دوکشور ایران و تاجیکستان با تأکید بر سطح بسیار بالای روابط در عرصه‌های دوجانبه، منطقهای و بین‌المللی آمادگی خود را بر توسعه بیش از پیش مناسبات برای تأمین منفعت‌های متقابل دو ملّت تاجیکستان و ایران اعلام کردند.
سفیر تاجیکستان در ایران بیان کرد: در تاریخ نهم سپتامبر سال ۲۰۲۱ میلادی برابر با ۱۸ شهریور سال ۱۴۰۰ شمسی جمهوری تاجیکستان ۳۰ سالگی استقلال دولتی خود را جشن گرفت.
وی گفت: در طول این سه دهه، که سال‌های نجات ملّت و دولت از ورطه فنا براثر جنگ شهروندی پنج‌ساله، رسیدن به وحدت کامل ملّی، پایه‌گذاری و تحکیم رکن‌های دولت‌مداری معاصر، تأمین توسعه پایدار کشور توسط اصلاحات فراگیر سیاسی و اجتماعی و اقتصادی، گسترش روند بازیابی هویّت ملّی و فرهنگی خلق تاجیک محسوب می‌شدند، تاجیکستان توانست تحت سروری پیشوای ملّت، جناب آقای امامعلی رحمان مشکلات سنگین ناشی از جنگ شهروندی سال‌های اوّل استقلال خود را پشت‌سر گذارد، استقلال واقعی خود را تقویت بخشد و مقام و جایگاه سزاوار خود را در انجمن دولت‌های متمدّن جهان پیدا کند.
وی افزود: مقامات دوکشور ایران و تاجیکستان با تأکید بر سطح بسیار بالای روابط در عرصه‌های دوجانبه، منطقهای و بین‌المللی آمادگی خود را بر توسعه بیش از پیش مناسبات برای تأمین منفعت‌های متقابل دو ملّت تاجیکستان و ایران اعلام کردند.
سفیر تاجیکستان در ایران بیان کرد: در تاریخ نهم سپتامبر سال ۲۰۲۱ میلادی برابر با ۱۸ شهریور سال ۱۴۰۰ شمسی جمهوری تاجیکستان ۳۰ سالگی استقلال دولتی خود را جشن گرفت.
وی گفت: در طول این سه دهه، که سال‌های نجات ملّت و دولت از ورطه فنا براثر جنگ شهروندی پنج‌ساله، رسیدن به وحدت کامل ملّی، پایه‌گذاری و تحکیم رکن‌های دولت‌مداری معاصر، تأمین توسعه پایدار کشور توسط اصلاحات فراگیر سیاسی و اجتماعی و اقتصادی، گسترش روند بازیابی هویّت ملّی و فرهنگی خلق تاجیک محسوب می‌شدند، تاجیکستان توانست تحت سروری پیشوای ملّت، جناب آقای امامعلی رحمان مشکلات سنگین ناشی از جنگ شهروندی سال‌های اوّل استقلال خود را پشت‌سر گذارد، استقلال واقعی خود را تقویت بخشد و مقام و جایگاه سزاوار خود را در انجمن دولت‌های متمدّن جهان پیدا کند.
زاهدی افزود: از آغاز کسب استقلال جمهوری تاجیکستان گسترش روابط دوستانه و همکاری‌های سودمندِ متقابل را با جمهوری اسلامی ایران یکی از اولویّت‌های سیاست خارجی خود اعلام کرد.
وی گفت: ایران نیز از تمایل و علاقه‌مندی خاص برادران تاجیک خود برای احیا و تقویت ارزش‌های مشترک و بی‌زوال معنوی و فرهنگی، که تاجیکان و ایرانیان را در طول تاریخ باهم پیوستند، استقبال کرد، درنتیجه، ایران از اوّلین کشورهایی شد، که استقلال جمهوری تاجیکستان را به رسمیت شناخت و در تاریخ ۹ ژانویه سال ۱۹۹۲ برابر با ۱۹ دی‌ماه سال ۱۳۷۰ روابط دیپلماتیک بین ۲ کشور برقرار شد.
وی گفت: ایران نیز از تمایل و علاقه‌مندی خاص برادران تاجیک خود برای احیا و تقویت ارزش‌های مشترک و بی‌زوال معنوی و فرهنگی، که تاجیکان و ایرانیان را در طول تاریخ باهم پیوستند، استقبال کرد، درنتیجه، ایران از اوّلین کشورهایی شد، که استقلال جمهوری تاجیکستان را به رسمیت شناخت و در تاریخ ۹ ژانویه سال ۱۹۹۲ برابر با ۱۹ دی‌ماه سال ۱۳۷۰ روابط دیپلماتیک بین ۲ کشور برقرار شد.
سفیر تاجیکستان در ایران گفت: در همان روز، یعنی ۱۹ دی‌ماه بار نخست در تاجیکستان مراسم افتتاح سفارت کشور خارجی برگزار شد، که این سفارت جمهوری اسلامی ایران در دوشنبه بود. پس از ۱۲ روز، یعنی ۲۱ ژانویه یا ۱ بهمن همان سال اوّلین سفیر دولت خارجی استوارنامهٔ خود را به راهبر وقت جمهوری تاجیکستان تقدیم کرد، که این سفیر فوق‌العاده و مختار جمهوری اسلامی ایران جناب آقای علی‌اشرف مجتهد شبستری بودند و باعث مسرّت ماست، که ایشان امروز از زمره مهمانان عالی‌قدر ما هستند.
زاهدی تصریح کرد: این امر که ایران در به رسمیت شناختن استقلال تاجیکستان و افتتاح سفارت خود در شهر دوشنبه مقدّم بر دیگر کشورها بود، یک تصادف عادی زمانی/مقطعی نبود، بلکه ضرورت تاریخی و تقاضای منفعت‌های ملّی ۲ کشور بود، که بر عمومیت زبان، ادبیات، تاریخ و فرهنگ استوار هستند.
زاهدی تصریح کرد: این امر که ایران در به رسمیت شناختن استقلال تاجیکستان و افتتاح سفارت خود در شهر دوشنبه مقدّم بر دیگر کشورها بود، یک تصادف عادی زمانی/مقطعی نبود، بلکه ضرورت تاریخی و تقاضای منفعت‌های ملّی ۲ کشور بود، که بر عمومیت زبان، ادبیات، تاریخ و فرهنگ استوار هستند.
وی افزود: بدین معنی، برقراری روابط دیپلماتیک و توسعه بعدی همکاری‌ها میان تاجیکستان و ایران به‌قول‌معروف مولانا بازگشت ۲ ملّت به اصل خویش و احیای روزگار وصل خویش بود.
زاهدی بیان کرد: جمهوری تاجیکستان نیز صرف‌نظر از مشکلات زیاد سال‌های اوّل استقلال و ادامه جنگ تحمیلی شهروندی ۱۸ جولای سال ۱۹۹۵ برابر با ۲۷ تیر سال ۱۳۷۴ سفارت خود را در تهران در دایره نخستین سفر رسمی پرزیدنت جمهوری تاجیکستان جناب آقای امامعلی رحمان به جمهوری اسلامی ایران افتتاح کرد، که آن نیز از زمره اولین سفارت‌های تاجیکستان در کشورهای خارجی محسوب می‌شود.
زاهدی بیان کرد: جمهوری تاجیکستان نیز صرف‌نظر از مشکلات زیاد سال‌های اوّل استقلال و ادامه جنگ تحمیلی شهروندی ۱۸ جولای سال ۱۹۹۵ برابر با ۲۷ تیر سال ۱۳۷۴ سفارت خود را در تهران در دایره نخستین سفر رسمی پرزیدنت جمهوری تاجیکستان جناب آقای امامعلی رحمان به جمهوری اسلامی ایران افتتاح کرد، که آن نیز از زمره اولین سفارت‌های تاجیکستان در کشورهای خارجی محسوب می‌شود.
وی گفت: مروری به ۳۰ سال روابط دوجانبه خود گواه است، که تاجیکستان و ایران در طول این سال‌ها در کنار هم قرارگرفته و دوستی و برادری و همکاری و همیاری خود را همواره ارتقا و اعتلا بخشیده‌اند. در تأیید این مطلب می‌خواهم از نقش جمهوری اسلامی ایران درروند مذاکرات صلح تاجیکان یادآور بشوم، که چهار دور مهم آن در تهران برگزار شد و علاقه‌مندی خاص راهبریّت عالی و مردم ایران را در خاتمهٔ هرچه سریع‌تر درگیری‌ها در کشور دوست تاجیکستان به نمایش گذاشت.
زاهدی افزود: پس از امضای سازش‌نامه عمومی استقرار صلح و آشتی ملّی در تاریخ ۲۷ ژوئن سال ۱۹۹۷ برابر با ۰۶ تیر سال ۱۳۷۶، که به جنگ تحمیلی شهروندی در تاجیکستان خاتمه داد و صلح و ثبات را به کشور برگردانید، همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و تجاری، فرهنگی و فنی میان ۲ کشور رو به گسترش و توسعه آوردند.
زاهدی افزود: پس از امضای سازش‌نامه عمومی استقرار صلح و آشتی ملّی در تاریخ ۲۷ ژوئن سال ۱۹۹۷ برابر با ۰۶ تیر سال ۱۳۷۶، که به جنگ تحمیلی شهروندی در تاجیکستان خاتمه داد و صلح و ثبات را به کشور برگردانید، همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و تجاری، فرهنگی و فنی میان ۲ کشور رو به گسترش و توسعه آوردند.
وی بیان کرد: یکی از مهم‌ترین شاخصه‌هایی، که از آغاز دوران استقلال تاجیکستان به روابط دوجانبه امتیاز بخشیده است، این مکالمه سازنده سیاسی سطح عالی بین ۲ جانبه است. این مکالمه بر پایهٔ اعتماد طرفین و درک منافع مشترک ۲ کشور صاحبِ زبان، تاریخ و تمدّن یگانه برقرار گردیده و علاقه‌مندی حاکمیت، نخبگان و مردم تاجیکستان و ایران را به توسعه روابط منعکس می‌کرد.
وی افزود: بی‌سبب نیست، که رئیس‌جمهور تاجیکستان در طول سه دهه روابط ۱۸ بار به جمهوری اسلامی ایران سفرهای رسمی و کاری انجام داده، رؤسای جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران در طول این سال‌ها ۱۲ بار به تاجیکستان به سفر رسمی و کاری تشریف آورده‌اند، یعنی در طول ۳۰ سال ۳۰ سفر دوجانبه سطح عالی به دوشنبه و تهران انجام پذیرفته است.
وی افزود: بی‌سبب نیست، که رئیس‌جمهور تاجیکستان در طول سه دهه روابط ۱۸ بار به جمهوری اسلامی ایران سفرهای رسمی و کاری انجام داده، رؤسای جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران در طول این سال‌ها ۱۲ بار به تاجیکستان به سفر رسمی و کاری تشریف آورده‌اند، یعنی در طول ۳۰ سال ۳۰ سفر دوجانبه سطح عالی به دوشنبه و تهران انجام پذیرفته است.
زاهدی افزود: افزون بر این، رؤسای ۲ کشور دوست در حاشیه اجلاس‌های سران کشورهای عضو سازمان‌های بین‌المللی و منطقهای ۱۵ بار ملاقات سودمند دوجانبه انجام داده‌اند. کثرت ملاقات دوجانبه سطح عالی تاجیکستان و ایران در طول ۳۰ سال روابط، که شاید در مناسبت‌های دوجانبه بین کشورها کم‌نظیر هم باشد، نه تنها شهادت روند ناگسستنی مکالمه سیاسی سطح عالی بین تاجیکستان و ایران است، بلکه حالت طبیعی مناسبت‌های ۲ کشور دارای منافع مشترک را منعکس می‌کند.
وی گفت: در طول سه دهه همکاری‌ها با تلاش‌های مشترک پایه حقوقی مناسبت‌های دوجانبه شکل گرفت، که امروز حدود ۱۷۰ سند همکاری را در حوزه‌های گوناگون در برمی‌گیرد.
وی گفت: در طول سه دهه همکاری‌ها با تلاش‌های مشترک پایه حقوقی مناسبت‌های دوجانبه شکل گرفت، که امروز حدود ۱۷۰ سند همکاری را در حوزه‌های گوناگون در برمی‌گیرد.
زاهدی بیان کرد: در طول ۳۰ سال مناسبت‌های دوستانه کشورهای ما به دستاوردهای قابل‌توجه در همکاری‌های اقتصادی و تجاری دست یافتند. در این راستا می‌توان باافتخار نمونه‌های موفق همکاری‌های اقتصادی و تجاری، مثل احداث تونل «استقلال»، نیروگاه برق‌آبی سنگتوده-۲ و پروژه‌های دیگرِ مهم برای اقتصاد تاجیکستان را یادآور شد.
وی گفت: باوجود این، باید ذکر کرد، که توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان ۲ کشور امروز یکی از مهم‌ترین اهداف در برنامه روابط دوجانبه محسوب می‌شود، زیرا میزان معاملات تجاری بین تاجیکستان و ایران جوابگوی طلبات و امکانات امروزه است.
وی گفت: باوجود این، باید ذکر کرد، که توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان ۲ کشور امروز یکی از مهم‌ترین اهداف در برنامه روابط دوجانبه محسوب می‌شود، زیرا میزان معاملات تجاری بین تاجیکستان و ایران جوابگوی طلبات و امکانات امروزه است.
وی بیان کرد: ضمن سفر رسمی رئیس‌جمهور ایران جناب آقای رئیسی به تاجیکستان در ماه شهریور سال جاری، که نخستین سفر خارجی ایشان بود، جانب‌ها با توجه به ظرفیت‌های موجود کشورها به توافق رسیدند، که در سال‌های نزدیک حجم تجارت دوجانبه تا ۵۰۰ میلیون یورو افزایش یابد.
زاهدی تصریح کرد: جهت رسیدن به این هدف پیشنهاد شد، که برنامه درازمدت همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین جمهوری تاجیکستان و جمهوری اسلامی ایران تا سال ۲۰۳۰ میلادی/۱۴۱۰ شمسی از جانب نهادهای اقتصادی و تجاری ۲ کشور آماده و به امضا رسانیده شود. لازم به تأکید است، که در سه ماه آخِر حجم تجارت دوجانبه میان تاجیکستان و ایران در قیاس با همین دوره سال گذشته سه برابر افزایش‌یافته است و این آمار دلیل بر آن است، که هدف‌های معیّن شده ضمن سفر جناب آقای رئیسی با تلاش مشترک جانب‌ها اجرایی خواهد شد.
زاهدی تصریح کرد: جهت رسیدن به این هدف پیشنهاد شد، که برنامه درازمدت همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین جمهوری تاجیکستان و جمهوری اسلامی ایران تا سال ۲۰۳۰ میلادی/۱۴۱۰ شمسی از جانب نهادهای اقتصادی و تجاری ۲ کشور آماده و به امضا رسانیده شود. لازم به تأکید است، که در سه ماه آخِر حجم تجارت دوجانبه میان تاجیکستان و ایران در قیاس با همین دوره سال گذشته سه برابر افزایش‌یافته است و این آمار دلیل بر آن است، که هدف‌های معیّن شده ضمن سفر جناب آقای رئیسی با تلاش مشترک جانب‌ها اجرایی خواهد شد.
وی گفت: در تحکیم روابط دوجانبه در سه دههٔ گذشته نقش کمیسیون مشترک همکاری‌های تجاری، اقتصادی، فنی و فرهنگی بین تاجیکستان و ایران مؤثر است که تاکنون ۱۴ اجلاس خود را در دوشنبه و تهران برگزار نموده است. بدین مناسبت سزاوار است که سهم و زحمات وزارتخانه‌های سرپرست این کمیسیون که وزارت انرژی و ذخایر آب تاجیکستان و وزارت نیروی ایران هستند، با ارج‌گذاری تأکید گردد.
زاهدی تصریح کرد: استقلال تاجیکستان این امکان را فراهم آورد، که روابط دیرین فرهنگی ۲ ملّت تاجیکستان و ایران احیا گردد. اساساً، همبستگی فرهنگی بین ۲ ملّت، که از اعماق تاریخ سرچشمه می‌گیرد، حتّی در دوران شوروی، که تاجیکستان امکان روابط مستقیم با ایران را نداشت، قطع نگردیده بود. در آن دوران نخبگان ادب و فرهنگ ایرانی، مثل استادان سعید نفیسی، نادر نادرپور، پرویز ناتل خانلری، لطفعلی صورتگر و دیگران به تاجیکستان و گروهی از اهل ادب تاجیک، مثل استادان باباجان غفوراف، میرزا تورسون‌زاده و دیگران به ایران تشریف آورده، ارادت و محبّت ۲ ملّت را به هم و به ادب و فرهنگ مشترک تجدید کرده بودند.
زاهدی تصریح کرد: استقلال تاجیکستان این امکان را فراهم آورد، که روابط دیرین فرهنگی ۲ ملّت تاجیکستان و ایران احیا گردد. اساساً، همبستگی فرهنگی بین ۲ ملّت، که از اعماق تاریخ سرچشمه می‌گیرد، حتّی در دوران شوروی، که تاجیکستان امکان روابط مستقیم با ایران را نداشت، قطع نگردیده بود. در آن دوران نخبگان ادب و فرهنگ ایرانی، مثل استادان سعید نفیسی، نادر نادرپور، پرویز ناتل خانلری، لطفعلی صورتگر و دیگران به تاجیکستان و گروهی از اهل ادب تاجیک، مثل استادان باباجان غفوراف، میرزا تورسون‌زاده و دیگران به ایران تشریف آورده، ارادت و محبّت ۲ ملّت را به هم و به ادب و فرهنگ مشترک تجدید کرده بودند.
وی بیان کرد: در طول ۳۰ سال روابط دوجانبه همکاری‌های فرهنگی میان تاجیکستان و ایران توسعه تمام پیدا کردند. تبادل پیوسته هیئت‌های فرهنگی، برگزاری برنامه‌های بی‌شمار مشترک، تجلیل و تقدیر از مفاخر فرهنگی مشترک و غیره، که شرح آن‌ها سخن را به درازا می‌کشد، از امتیازات طبیعی روابط دو کشور همزبان و هم فرهنگ محسوب می‌شوند. به این مناسبت کافیست یادآور بشوم، که ۶۰ درصد تفاهم‌نامه‌های به امضا رسیده میان دو کشور در طول ۳۰ سال روابط به حوزه همکاری‌های فرهنگی متعلّق است. در سال جاری ما تصمیم گرفته‌ایم، که روزهای فرهنگ تاجیکستان را در ایران برگزار نماییم. باور داریم، که روزهای فرهنگ تاجیکستان به روزهای گرامیداشت ارزش‌های مشترک و بی‌زوال معنوی و فرهنگی دو ملّت تمدّن‌آفرین تبدیل خواهند یافت.
زاهدی تأکید کرد: در راستای مناسبت‌های چندجانبه در دایره سازمان ملل متّحد و نهادهای دیگر منطقهای و بین‌المللی در طول سه دهه تاجیکستان و ایران با توجه به مشترکات تمدنی و تاریخی و صرف‌نظر از فشارهای تحمیل‌شده پیوسته در کنار هم قرار داشت.
سفیر تاجیکستان در ایران گفت: ما از عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای حمایت کردیم و باعث مسرّت ماست، که این روند امسال در دوره ریاست تاجیکستان در جلسه سران کشورهای سازمان در دوشنبه آغاز شد. تاجیکستان اطمینان دارد، که عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای به نفع این سازمان و همه کشورهای شامل آن خواهد بود.
سفیر تاجیکستان در ایران گفت: ما از عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای حمایت کردیم و باعث مسرّت ماست، که این روند امسال در دوره ریاست تاجیکستان در جلسه سران کشورهای سازمان در دوشنبه آغاز شد. تاجیکستان اطمینان دارد، که عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای به نفع این سازمان و همه کشورهای شامل آن خواهد بود.
وی افزود: ما به آینده نیک همکاری‌های سازنده بین کشورهایمان اطمینان کامل داریم، به‌ویژه، که سفر رسمی رئیس‌جمهور محترم ایران به تاجیکستان در ماه شهریور سال جاری و ملاقات بعدی رؤسای دو کشور دوست در ماه آذر در عشق‌آباد در حاشیه اجلاس سران کشورهای عضو اکو فضای اعتماد و همکاری دوجانبه را بیش‌ازپیش تقویت بخشید. اطمینان کامل داریم، که این فضا در سی‌امین سال برقراری روابط دیپلماتیک برای ۲ کشور و ۲ ملّت همزبان و هم فرهنگ دستاوردهای جدیدی را به ارمغان خواهد آورد.
همچنین در ادامه پیام سراج‌الدین محی الدین وزیر امور خارجه جمهوری تاجیکستان در همایش چشم‌انداز روابط تاجیکستان و ایران قرائت شد.
متن این پیام به شرح زیر است.
اشتراکات زبانی، تاریخی و فرهنگی موجود از قدیم الایام ملت‌های ما را بهم پیوستند و زمینه مساعد را برای گسترش روابط دو کشور در زمان استفلال تاجیکستان فراهم کردند.
کشورهای ایران و تاجیکستان در طی روابط ٣٠ ساله خود تلاش کردند تا مناسبات دوستی و برادری میان دو کشور به طور مستمر رشد و توسعه پیدا کند.
با اظهار خوشبختی از دستاوردهای قابل توجه در همکاری‌های سودمند متقابل در سه دهه گذشته ما خواهان گسترش بیش از پیش روابط در مسائل گوناگون هستیم و ادامه تلاش‌های دوکشور در این راستا را مهم ارزیابی می‌کنیم.
اطمینان کامل دارم که با تکیه بر تجربه اندوخته در روابط متقابل با تلاش‌های پیگیرانه دو کشور دوست، تمامی ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها در راستای منافع مردمان دو کشور در آینده نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
در این مرحله با افزایش بیش از پیش همکاری‌های اقتصادی، تجاری و تقویت روابط در حوزه‌های صنعت، کشاورزی، حمل و نقل، انرژی و گردشگری را برای هر دوکشور مهم ارزیابی می‌کنیم.
باور دارم برای رسیدن به این اهداف فعالیت کمیسیون مشترک همکاری‌های تجاری اقتصادی، فنی و فرهنگی بین ایران و تاجیکستان، چون ابزاری در تعیین دورنمای همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌های گوناگون نقش موثری خواهد گذاشت.
حوزه علم و فرهنگ نیز از حوزه‌های مهم دوجانبه محسوب می‌شود و تلاش‌های دوکشور را در این راستا امری طبیعی می‌دانم، امیدوارم در این سال نیز با تجدید روابط دوجانبه، مناسبت‌های دو کشور را ارتقا بخشیم.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *