کتاب اقتصاد روسیه؛ نگاهی به اقتصاد سنتی حکومت تزاری تا امروز

- کتاب اقتصاد روسیه اثر ریچارد کانلی با عنوان کامل The Russian Economy: A Very Short» Introduction» که ترجمه آن به قلم رضا موسائی و علی صالح‌نیا به رشته تحریر درآمده است، یکی از معدود کتاب‌هایی است که به‌طور کامل اقتصاد سیاسی روسیه را از اقتصاد سنتی دوران حکومت تزاری تا اقتصاد امروز روسیه که ترکیبی منحصربه‌فرد از دولت و بازار را به وجود آورده‌است، مورد برررسی قرار داده است.

 

کتاب حاضر در هفت فصل به بررسی کامل اقتصاد سیاسی روسیه و روند شکست‌ها و موفقیت‌های سیاست‌های اقتصادی این کشور از حدود پانصد سال پیش تا امروز و پرداخته‌است و نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر این کشور چگونه بیش‌از هر زمان دیگر در تاریخ پانصد ساله خود در تعامل با اقتصاد جهانی قرار دارد.

 

در فصل‌های اول و دوم این کتاب به بررسی نیرو‌های شکل‌دهنده اقتصاد روسیه، نقش دولت و کسب‌وکار‌های بخش خصوصی در اقتصاد روسیه پرداخته شده‌است؛ در ادامه پیشینه‌ای از سیاست‌های اقتصادی اتحادیه جماهیر شوروی پس‌از جنگ کبیر میهنی، موفقیت‌ها و شکست‌های شوروی به‌عنوان «قدرت نفتی» و ابعاد مختلف اصلاحات دوره پروسترویکا به‌طور کامل بررسی می‌شود.

 

در فصل سوم و چهارم کتاب حاضر به لزوم ایجاد بازار، اصلاحات و آمادگی‌هایی لازم برای ورود به بازار جهانی، مورد بررسی قرار می‌گیرد و پس‌از بررسی رخداد‌هایی که در بحران مالی ۱۹۹۸ و ماجرای یوکاس برای کشور روسیه اتفاق افتاد، گریزی به مدل پوتینی اقتصاد سیاسی زده خواهد شد.

 

در این بازه یعنی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ که روسیه با مدل اقتصاد سیاسی پوتین اداره شده است کشور شاهد نظم و رونق اقتصادی بوده است و خبری از بحران‌های دهه نود و هشتاد در این کشور نیست. در فصل پنجم و ششم اثر حاضر نقش تدابیر شخص پوتین و تیم اقتصادی او در کشور بسیار برجسته است به‌طوری‌که نحوه مدیریت اقتصاد در دوره قدرت پوتین در این کشور به «اقتصاد پوتینی» در دنیا معروف شده‌است؛ زیرا او برای اداره اقتصاد کشور روسیه و ایجاد نظم اقتصادی در کشور پس‌از بحران‌های دهه نود ترکیبی منحصربه‌فرد از دولت و بازار را در اقتصاد روسیه به اجراء درآورد.

 

یکی از سیاست‌های اصلی پوتین برای اداره اقتصاد این کشور که بعد‌ها به «اقتصاد کلاشینکف» معروف شد و در اثر حاضر به طور کامل به بررسی ابعاد مختف آن پرداخته می‌شود؛ بیان می‌کند که مهم‌ترین کارکرد اقتصاد در کشور باید ایجاد امنیت و مدرنیزاسیون اقتصادی باشد. درنهایت در فصل پایانی کتاب ضمن پرداخته شدن به چشم‌انداز‌های اقتصادی روسیه، به مهم‌ترین چالش‌های پیش روی این کشور پرداخته شده است.