یارانه جدید در راه است؟/ اصلاح یارانه ارزی؛ مهم‌ترین بخش اصلاحی لایحه بودجه ۱۴۰۱

مهدی هاشم‌زاده در گفت‌وگو با میزان، با اشاره به تغییرات صورت گرفته در اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۱ گفت: در لایحه بودجه ۱۴۰۱ همان طور که تصور می‌شد، اتفاقات مهمی در زمینه اصلاح یارانه‌های پنهان ایجاد شده است که می‌توان اصلاح یارانه ارزی و یارانه انرژی بخش صنایع و خانگی را به عنوان مهم‌ترین اصلاحات این لایحه بودجه عنوان کرد. در اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۱ نیز اصلاحات جدیدی در این زمینه رخ داده است که حمایت از معیشت مردم به عنوان مهم‌ترین مورد می‌توان ذکر کرد.

وی ادامه داد: نکته اول این است که یارانه نقدی برای مردم جهت اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی در تبصره ۱۴ گنجانده شده است. دولت در اصلاحیه آخر لایحه بودجه ۱۴۰۱، مبلغ ۶۶ هزار میلیارد تومان تحت عنوان یارانه حمایتی در مصارف تبصره ۱۴ قرار داده است. تا قبل از این با وجود اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی در لایحه بودجه، هیچ نوع یارانه حمایتی برای مردم در نظر گرفته نشده بود که بسیار نگران کننده بود و اعتراضاتی نسبت به آن نیز وجود داشت البته که عدد در نظر گرفته شده عدد بسیار پایینی است و برای جبران قدرت خرید مردم در صورت اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی باید حداقل یارانه هر نفر به حدود ۳۰۰ هزار تومان افزایش یابد.

کارشناس بودجه اندیشکده ماهد با اشاره به لزوم پرداخت کامل ما به تفاوت ارز ۴۲۰۰ تومانی با ارز بازار آزاد به مردم افزود: با این وجود برای یارانه نقدی به مردم برای بحث اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی نوشته شده که عملاً به معنی اعطای یارانه حدود ۱۰۰ هزار تومانی است که این عددش عدد خوبی است. البته عدد این قطعاً تغییر می‌کند، ولی فعلاً همین که این ۶۶ همت را جایگزاری کردند یعنی اینکه سال بعد هم می‌خواهند یارانه بدهند. تا قبل از این در لایحه بودجه قبلی با وجود اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی اصلاح شده بود، اما حرفی از یارانه دادن به مردم و افزایش یارانه‌ها نبود که ما به شدت مخالف این رویکرد دولت بودیم.

هاشم‌زاده ادامه داد: با توجه به مبالغ ذکر شده توسط مسئولین و عدد مندرج در اصلاحیه یارانه، احتمالا سال آینده یارانه‌های نقدی اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی به حدود ۶۰ میلیون نفر اعطا خواهد شد که ما با این موضوع هم مخالف هستیم، زیرا این میزان عملا به معنای اعطای یارانه تا دهک ششم یا هفتم است. دهک‌هایی که الآن هم تریبون دارند و هم می‌توانند با کل طرح اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی مخالفت کنند، دهک‌های هفت، هشت و نه هستند و این‌ها هم مشکلاتی که برایشان ایجاد می‌شود با ۱۰۰ هزار تومان حل نمی‌شود.

 

وی افزود: حد‌اقلی‌ترین حالتی که ما محاسبه کردیم با بحث مربوط به اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی فشار به دهک‌های مختلف وارد می‌شود، تا دهک ۶ حدود ۱۴۰ هزار تومان است؛ بنابراین ۱۴۰ هزار تومان حتماً باید کف یارانه اضافه شده به مردم برای اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی باشد و نکته بعد اینکه یارانه اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی را باید به همه مردم بدهیم. یعنی آن کسانی که یارانه‌بگیر ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی بودند که حدود ۷۶ تا ۷۷ میلیون نفر هستند، این‌ها حتما باید یارانه‌شان را بگیرند و کامل هم یارانه را بدهیم. به همه هم به صورت مساوی بدهیم. این نکته را هم، هم آقای شمس‌الدین حسینی و هم دوستانی که در زمینه اجرای هدفمندی یارانه‌ها تجربه داشتند، نیز می‌گویند.

هاشم‌زاده پیرامون لزوم اعطای یارانه به همه دهک‌های درآمدی اظهار کرد: اول از همه باید ذینفعان اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی و یارانه نقدی جایگزین همه مردم باشند. دهک آخر، دهک دهم ما مشکلی ندارد، ولی اگر دو سه دهک را پایین بیاوریم، دهک هشت و نه را حذف کنیم، یک قشر بسیار بسیار بالایی می‌شود که اتفاقاً این‌ها تریبون هم دارند و واقعاً هم به آن‌ها فشار می‌آید و قطعا در مسیر اجرا مشکل ایجاد می‌کند به هر نفر به راحتی می‌توان ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تومان است، ما در کمینه‌ترین حالت فشاری که به دهک هفتم می‌آید، در نظر گرفتیم.

 

وی اظهار داشت: اگر یارانه فقط به شش دهک پرداخت شود، ذی‌نفعان اجرای طرح را کم می‌کند و واقعا هزینه جدی به بودجه ۱۵۰۰ میلیارد تومانی دولت وارد نمی‌شود. کل پولی هم که قرار است به دهک‌های هفت، هشت و نه بدهیم چیزی حول و حوش ۲۲ همت در سال می‌شود. ۲۲ همت در برابر کل بودجه هدفمندی یارانه‌ها هم واقعاً عدد ناچیزی است و این برای حاکمیت نیز به هیچ وجه صرفه ندارد که چنین ذینفعان مخالفی را ایجاد کند در حالی که بودجه ما ۱۵۰۰ همت است، حد‌اقلی‌ترین حالت آن و بالاتر از این هم می‌رود.