تقویم تاریخ؛ از تشکیل نهضت سوادآموزی تا کشف اکسیژن

_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (هفتم دی) به شرح زیر است:

تشکیل نهضت سوادآموزی

۴۲ سال پیش در چنین روزی، هفتم دی سال ۱۳۵۸ هجری شمسی حضرت امام خمینی (ره)، رهبر فقید انقلاب اسلامی، فرمان بسیج عمومی را در ایران برای مبارزه با بیسوادی و تشکیل نهاد «نهضت سوادآموزی» صادر کرد.

در این فرمان به همه مردم ایران توصیه شد در این نهضت مردمی شرکت کنند و در باسواد کردن افراد بی سواد بکوشند. در بخشی از این فرمان تاریخی حضرت امام (ره) آمده است: «اکنون بدون از دست دادن وقت و بدون تشریفات خسته کننده، برای مبارزه با بی سوادی به طور ضربتی و بسیج عمومی قیام کنیم تا انشاء الله درآینده نزدیک هرکس نوشتن و خواندن ابتدایی را آموخته باشد.» برای اجرای فرمان حضرت امام (ره)، نهاد «نهضت سوادآموزی» در ایران شکل گرفت و امروز پس از گذشت سال‌ها از تاسیس آن، شاهد آثار پربار این نهاد هستیم. اکنون میزان باسوادی در ایران به طور چشمگیری افزایش یافته است، به نحوی که براساس شاخص‌های سازمان علمی ـ فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، ایران اسلامی از ردیف کشور‌های بی سواد جهان خارج شده و جزو کشور‌های باسواد قرار گرفته است.

تظاهرات مردم قزوین ضد رژیم پهلوی

۴۳ سال پیش، در روز هفتم دی سال ۱۳۵۷ هجری شمسی درپی اوج گرفتن قیام مردم مسلمان ایران علیه رژیم دیکتاتوری پهلوی، مردم قزوین در شمال ایران، راهپیمایی‌های گسترده در مخالفت با رژیم شاه برگزار کردند. در این روز آن‌ها شهدای خود را تشییع کردند که خود به یک تظاهرات بزرگ در مخالفت با نظام پهلوی تبدیل شد. مأموران رژیم سرکوبگر شاه، این حرکت اعتراضی را به خاک و خون کشیدند و ۲۰ نفر را به شهادت رساندند. مردم قزوین که خواستار سرنگونی رژیم سلطنتی بودند، روز بعد بار دیگر برای تشییع جنازه شهدای خود راهپیمایی پرشکوهی برگزار کردند که البته بازهم با تیرندازی و سرکوب نظامیان روبرو شدند. چند روز ناآرامی و کشتار در قزوین موجب تحریک احساسات مردم سایر شهر‌های ایران و تشدید اعتراضات و تظاهرات ضد رژیم شاه شد.

کشف اکسیژن توسط پریستلی

۲۴۷ سال پیش در چنین روزی برابر با ۲۸ دسامبر ۱۷۷۴ میلادی اکسیژن توسط "ژوزف پریسْتْلی" (Joseph Priestley) شیمی‏دان انگلیسی کشف شد.

ژوزف پریسْتْلی، طی آزمایش‏های خود موفق شد در ۲۸ دسامبر ۱۷۷۴ م، گاز اکسیژن را کشف کند. اکسیژن گازی بی‏رنگ، بی بو و نامرئی است که نزدیک به نیمی از اتم‏های جهان را در بر می‌گیرد. پریستلی، از گرما دادن اکسید جیوه قرمز به وجود اکسیژن پی برد، اما به اهمیت آن واقف نشد و بعد‌ها دانشمندان دیگر آن را اکسیژن نامیدند. اکسیژن نقش مهمی در حیات آدمی ایفا می‏ کند، زیرا هنگام تنفسْ، به درون بدن می ‏رود و با غذا ترکیب می ‏شود. حاصل این عمل، تولید انرژی است که برای زنده ماندن و کار کردن مصرف می‏ شود. اکسیژن موجود در هوا باعث می ‏شود اشیاء هنگام گرم شدن بسوزند، حتی بدن انسان از سوختن خفیف اکسیژن نیرو می‏ گیرد و توان کار پیدا می ‏کند. هیچ چیزبدون وجود اکسیژن آتش نمی ‏گیرد و با شعله ‏ور شدن، گاز‌های حاصل از آن با اکسیژن موجود در هوا ترکیب می ‏شوند که در نتیجه، نور و روشنایی به وجود می ‏آید.

نمایش اولین فیلم سینمایی در جهان

۱۲۶ سال پیش در چنین روزی، بیست و هشتم دسامبر سال ۱۸۹۵ میلادی برای اولین بار در تاریخ سینما، یک فیلم داستانی به نمایش عمومی درآمد.

این فیلم توسط برادران «لومیر»، مخترعین معروف فرانسوی و بنیانگذاران صنعت فیلمسازی، تهیه شده بود و محل نمایش آن نیز زیرزمینی در شهر پاریس بود. در سال‌های بعد، دستگاه‌های پیشرفته‌ای برای فیلمبرداری و نمایش آثار سینمایی ساخته شد و به تدریج سینما‌های متعددی با استاندارد‌های نوین، در کشور‌های مختلف دایر شد.

درگذشت میشل دئون، نویسنده فرانسوی و خالق تاکسی بنفش

۵ سال پیش در چنین روزی، ۲۸ دسامبر سال ۲۰۱۶ میلادی میشل دئون (Michel Déon)، نویسنده فرانسوی در ۹۷ سالگی درگذشت.

این نویسنده نامدار که از اعضای آکادمی فرانسه بود، در جهان انگلیسی زبان با ترجمه دو کتابش شناخته می‌شد: رمان «امشب کجا می‌میری؟» که کتابی زندگینامه‌ای و داستانی از زندگی مردی در فرانسه در سال ۱۹۸۱ بود و رمان دیگر وی به نام «پسر سرراهی» که سال ۱۹۷۵ منتشر شد و با طنزی قوی داستان «تام جونز» هنری فیلدینگ را به دهه ۱۹۳۰ فرانسه برده است. این کتاب در سال ۲۰۱۳ به انگلیسی ترجمه شد. دئون ۴ آگوست ۱۹۱۹ در پاریس به دنیا آمده و تنها فرزند خانواده‌اش بود. دئون با نوشتن «مردم شب» در سال ۱۹۵۸ به طیف پیشتاز رمان‌نویسان پس از جنگ ملحق شد و چشم‌اندازی از دیدگاه‌های شبانه پاریس را ارایه کرد. در رمان «اسب‌های مینیاتوری وحشی» در سال ۱۹۷۰ نیز که یکی از مشهورترین رمان‌های فرانسوی است او از آرزو‌های بلندپروازانه اجتماعی صحبت کرد. همچنین کتاب «تاکسی بنفش» وی جایزه گرند پری را دریافت کرد. او کتاب‌های متعددی نیز برای کودکان نوشته بود که «توماس و بی‌نهایت» در سال ۱۹۷۵، کتاب سفر منحصر به فرد «صفحات یونانی» در سال ۱۹۹۳ و کتاب «اسب سوار» در سال ۲۰۰۵ درباره ایرلند از جمله آن‌ها هستند.