فصل جدید روابط با جمهوری آذربایجان/ همسایگان، اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
- مجتبی روزبهانی، معاون اداره کل رسانه‌های خارجی وزارت امور خارجه در ایرنا نوشت: سفر فشرده اما پربار دکتر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان به جمهوری آذربایجان که با استقبال و دیدارهای گرم مقامات این کشور مواجه شد، صفحه جدیدی را در تاریخ روابط دو کشور همسایه، برادر و مسلمان می‌گشاید. وزیر امور خارجه در بدو ورود به فرودگاه بین‌المللی باکو مورد استقبال گرم و صمیمی مقامات وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان و سفیر و دیپلمات‌های کشورمان در آن کشور قرار گرفت.
وی طی مصاحبه‌ای با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در خصوص اهداف این سفر گفت: «ایده‌های متنوعی برای گسترش هر چه بیشتر همکاری‌ها با جمهوری آذربایجان به همراه دارم. با همتایم سه دیدار در نیویورک، عشق‌آباد و اسلام‌آباد داشته‌ام و روی چهارچوب‌های توسعه همکاری‌ها گفت‌وگو کرده‌ایم.»
وزیر امور خارجه در دو دور مذاکره با جناب آقای الهام علی‌اف رئیس جمهور آذربایجان که 5/3 ساعت به طول انجامید -و این در دیدارهای گذشته رئیس جمهور آذربایجان با مقامات کشورهای خارجی در باکو بی‌سابقه است- به بحث و گفت‌وگو درخصوص آخرین وضعیت در مناسبات بین دو کشور، مسائل منطقه و همکاری بین‌الملل پرداختند.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به دیدار مهم و صمیمانه رؤسای جمهور دو کشور در عشق‌آباد ترکمنستان و رفع سوء تفاهمات به وجود آمده از طریق رایزنی‌های متمادی وزرای امور خارجه و سفارت جمهوری اسلامی ایران در باکو و همچنین سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، شرایط فعلی را فضای بسیار مناسبی برای توسعه همکاری‌ها در همه بخش‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دفاعی عنوان داشت و گفت که رهنمودهای جناب آقای رئیس جمهور گشایش‌های بسیار تأثیرگذاری در مناسبات بین دو کشور، تکمیل پروژه‌های مشترک و تدوین پروژه‌های جدید همکاری خواهد داشت.
آقای الهام علی‌اف هم با اشاره به دیدار گرم و صمیمی خود با آیت‌الله رئیسی رئیس جمهور کشورمان، از اهمیت جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور دوست، برادر و همسایه برای جمهوری آذربایجان یاد کرد. برخی محورها و دستاوردهای این دیدار سازنده عبارتند از:
- امکان حضور شرکت‌های ایرانی در فرایند بازسازی مناطق آزاد شده
- از‌سرگیری پروازهای مستقیم بین ایران و جمهوری آذربایجان
- آغاز فرایند آزادی و انتقال برخی اتباع ایرانی زندانی در جمهوری آذربایجان
- مشارکت متخصصان نظامی ایران در فرایند مین‌زدایی مناطق آزاد شده از اشغال با توجه به اینکه این مناطق در حال حاضر یکی از پرتراکم‌ترین مناطق مین‌گذاری شده جهان محسوب می‌شود
- جلب شرکت‌های ایرانی به فعالیت در منطقه آزاد تجاری و صنعتی وادی ارس در حاشیه مرز ایران و تولید محصولات ایرانی در این منطقه و صادرات به کشورهای مشترک‌المنافع که جمهوری آذربایجان در آن کشورها از برخی مزایا و معافیت‌های تجاری و گمرکی برخوردار است
- مذاکره تکمیلی پروژه راه آهن رشت - آستارا در مسیر کریدور شمال - جنوب و پروژه ترمینال باری موجود در آستارا و ساخت پل اتومبیل‌رو روی رودخانه آستاراچای
- افزایش صادرات انرژی الکتریکی از سوی جمهوری آذربایجان به جمهوری اسلامی ایران و اتصال شبکه برق ایران-آذربایجان- روسیه
- برگزاری اجلاس سران ایران-جمهوری آذربایجان و روسیه و پیشنهاد اجلاس سران چهار کشور ایران،آذربایجان، روسیه و ترکیه
- مذاکره تکمیلی درخصوص بلوک‌های نفتی مشترک در دریای خزر
دکتر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در دیدار با سرکار خانم صاحبه غفاروا رئیس مجلس ملی جمهوری آذربایجان ضمن تشکر از حضور وی در مراسم تحلیف ریاست جمهوری از اهمیت دیپلماسی پارلمانی در پیشبرد سیاست خارجی دو کشور سخن گفت.
رئیس مجلس ملی آذربایجان هم پارلمان این کشور را حامی روابط با ایران خواند و دعوت خود از جناب دکتر قالیباف برای سفر به جمهوری آذربایجان را تجدید کرد. در این دیدار همچنین درخصوص فعال‌سازی بیش از پیش گروه‌های دوستی پارلمانی دو کشور به منظور افزایش هر چه بیشتر مناسبات پارلمانی دو کشور تبادل نظر شد.
دکتر امیرعبداللهیان در پایان روز کاری خود در باکو میهمان همتای آذربایجانی خود در محل وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان بود و طی سه دور مذاکرات ثمربخش رسمی و خصوصی با همتای خود، بر همکاری‌های دوجانبه و تعهد وزارتخانه‌های امور خارجه دو کشور برای تسهیل‌گری در روابط تأکید کرد و در زمینه نشست‌ها و مشورت‌های مستمر در سطح معاونین وزرای امور خارجه و مدیران کل منطقه‌ای به منظور پیگیری دیدارها و توافقات دو وزیر خارجه به توافق رسیدند.
همچنین ادامه فعالانه کار کمیته مشترک همکاری‌های رسانه‌ای دو کشور مورد تأکید دو وزیر قرار گرفت. وزرای خارجه همکاری دو کشور در مجامع و سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای را مثبت ارزیابی کرده و افزایش این همکاری را مورد توافق قرار دادند.
بررسی و تبادل نظر درخصوص آخرین تحولات قفقاز جنوبی، مذاکرات جمهوری آذربایجان و ارمنستان، آخرین وضعیت افغانستان و مذاکرات هسته‌ای ایران بخش دیگری از گفت‌‌گوهای مفصل دو وزیر خارجه بود.
امیرعبداللهیان بعد از ضیافت شامی که از سوی جیحون بایراموف به افتخار وی تشکیل شده بود، با حضور در جمع ایرانیان مقیم باکو از همت دولت سیزدهم برای تصویب قانون جامع حمایت از ایرانیان در سراسر جهان سخن گفت و پای درد دل تجار، بازرگانان، دانشجو‌یان و سایر هموطنان تا پاسی از نیمه شب نشست و به سخنان و درخواست‌های آنان پاسخ داد.
سفر کوتاه اما پربار وزیر امور خارجه کشورمان به باکو که اولین سفر رسمی یک مقام عالی‌رتبه دولت آیت‌الله رئیسی به جمهوری آذربایجان به حساب می‌آید، نویدبخش موفقیت سیاست راهبردی دولت سیزدهم در اولویت‌بخشی به کشورهای حوزه همسایگی خود است.