تقویم تاریخ؛ از آیین شب یلدا تا درگذشت پارکینسون
_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (سی ام آذر) به شرح زیر است:
توافق رژیم صدام و شوروی برای ارسال تسلیحات پیشرفته به عراق
۳۶ سال پیش در چنین روزی سی ام آذر سال ۱۳۶۴ هجری شمسی توافقی بین شوروی و رژیم بعثی صدام برای ارسال تسلیحات پیشرفته به عراق در جریان جنگ تحمیلی امضاء شد.
گسترش مناسبات همه جانبه عراق و شوروی سابق در جریان جنگ تحمیلی، این امکان را فراهم ساخت تا روس ها اهداف جدید سیاست خارجی خود را در منطقه و در برابر ایران پیگیری کرده و در مقابل، عراقیها نیز با برخورداری از حمایت سیاسی - نظامی شوروی، تجهیزات نظامی و کمکهای مستشاری دریافت کنند. بر این اساس بود که روسها علاوه بر ارسال سلاح به عراق، با ارزیابی از ضعفهای ساختاری ارتش آن کشور در وضعیت دفاع و حمله، در توسعه نیروهای مسلح عراق و طرح ریزی استراتژی تهاجمی عراق نیز نقش فعال و محوری داشتند. کمک های شوروی سابق به عراق در این مرحله در مقایسه با کمک سایر کشورها بسیار برجستهتر و نمایانتر بود و تا اندازه ای، تاثیرات سرنوشت سازی بر روند تحولات جنگ داشت. این کمکها تا اندازهای بود که شوروی در حدود شصت درصد از تجهیزات نظامی عراق را تامین می کرد.
آیین شب یلدا
سی آذر طولانیترین شب سال است که در ایران به نام شب یلدا معروف است.
شب یَلدا یا شب چلّه بلندترین شب سال در نیمکره شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق میشود. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام شب یلدا را جشن میگیرند. این شب در نیمکره شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به همین دلیل از آن زمان به بعد طول روز بیشتر و طول شب کوتاهتر میشود. یلدا و جشنهایی که در این شب برگزار میشود، یک سنت باستانی است. مردم روزگاران دور و گذشته، که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل میداد و در طول سال با سپری شدن فصلها و تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیتهای خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار ستارگان تنظیم کنند.
درگذشت ابوحنیفه دینوری، منجم و ریاضیدان مسلمان
۱۱۶۲ سال پیش، بنا بر اقوال تاریخی در چنین روزی، شانزدهم جمادی الاول ۲۸۱ قمری "ابوحنیفه دینوری" ادیب، منجم و ریاضیدان مسلمان درگذشت.
ابوحنیفه، احمد بن داود دینوری از فلاسفه و حکما و ریاضیدانان قدیمی مسلمان می باشد که در دینور در کرمانشاه در حدود سال ۲۲۲ قمری متولد شد. او دانشمند مشهور عصر سامانیان است که در نحو، لغت، منطق، نجوم، هیئت، حساب، هندسه، تاریخ و... یگانه زمان بود. دینوری، گیاهشناس، مورخ، جغرافی دان، ستارهشناس و ریاضیدان، نحوی و لغتشناس بوده و به علوم هند آشنائی داشته است. یکی از آثار معروف او «کتابالنبات» است که به شناخت گیاهان اختصاص داشته و به تأیید کارشناسان این رشته، دینوری اطلاعات مندرج در این کتاب را براساس تحقیق و تتبع خود استخراج نموده است.. الاَخبارُ الطِّوال، الفَصاحَه، الشّعرُ و الشُّعَراء و البُلدان از دیگر آثار اوست.
درگذشت پارکینسون، جراح انگلیسی و کاشف بیماری عصبی عضلانی
۱۹۷ سال پیش در چنین روزی بیست و یکم دسامبر سال ۱۸۲۴ میلادی جیمز پارکینسون، (James Parkinson) جراح انگلیسی، زمین شناس، دیرین شناس، و فعال سیاسی در سن ۶۹ سالگی درگذشت.
وی طبابت را از پدرش آموخته بود و کتاب کوچکی از مجموعه دیدهها و تجربیاتش درباره بیماری و درمان نقرس در سال ۱۸۰۵ نوشته بود. او برای اولین بار تشخیص داد که آپاندیس میتواند به مرگ منجر شود و مقالههایی ارزشمند در خصوص آپاندیس برای اولین بار در سال ۱۸۱۲ نوشت. وی همچنین برای اولین بار در سال ۱۸۱۷ بیماری تحت عنوان فلج لرزان را توصیف کرد، وی در خصوص این بیماری اینگونه نوشته بود که: «این بیماری نوعی بیماری عصبی عضلانی است.» این بیماری بعدها به نام خود او «پارکینسون» نامیده شد. از نشانههای این بیماری، کندی در حرکت، لرزش بدن در مواقع استراحت، خشکی اندامها و عدم تعادل در راه رفتن و ایستادن است.
انفجار هواپیمای مسافربری آمریکایی بر فراز لاکربی در اثر بمبگذاری
۳۳ سال پیش، در روز بیست و یکم دسامبر سال ۱۹۸۸ میلادی در انفجار یک هواپیمای مسافربری آمریکا برفراز لاکربی در اسکاتلند، ۲۷۰ تن کشته شدند.
آمریکا و انگلیس چندی پس از این حادثه، دو تبعه لیبی را متهم به بمب گذاری در هواپیمای مسافربری کردند و بر اثر فشار این دو کشور، شورای امنیت در سال ۱۹۹۲ لیبی را به دلیل پناه دادن به این دو تن، تحت تحریم نظامی، نفتی و هوایی قرار داد. اما در پی توافق آمریکا و انگلیس با لیبی، دو متهم در سال ۱۹۹۹ تحویل دادگاه لاهه در هلند شدند و پس از محاکمه، یکی از آنها تبرئه و دیگری محکوم به حبس ابد شد. سرانجام، لیبی در ماه اوت سال ۲۰۰۳ مسئولیت انفجار هواپیمای مسافربری آمریکا را پذیرفت و به قربانیان این حادثه غرامت پرداخت. حدود یک ماه بعد، شورای امنیت تحریمهای لیبی را لغو کرد.
درگذشت عصمت عبدالمجید، دبیرکل سابق اتحادیه عرب
۸ سال پیش در چنین روزی، ۲۱ دسامبر ۲۰۱۳ میلادی عصمت عبدالمجید، دبیر کل سابق اتحادیه عرب در سن ۹۰ سالگی درگذشت.
احمد عصمت عبد المجید (Ahmed Asmat Abdel-Meguid) دیپلمات مصری در سال ۱۳۰۲ (۱۹۲۳ میلادی) در شهر اسکندریه مصر به دنیا آمد. وی از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۰ (۱۹۹۱ تا سال ۲۰۰۱ میلادی) ریاست اتحادیه عرب را بر عهده داشت. وی پیش از انتخاب به این سمت از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۷۰ (۱۹۸۴ تا ۱۹۹۱ میلادی) وزیر امور خارجه مصر و در سال ۱۳۶۴ (۱۹۸۵) معاون نخست وزیر مصر بود. عصمت عبد المجید در سال ۱۳۳۰ (۱۹۵۱) موفق به اخذ دکترای حقوق از دانشگاه پاریس شد و کتاب «مواضع و چالشهای جهان عرب» از تالیفات وی میباشد. وی همچنین به عنوان سفیر مصر در فرانسه و نماینده این کشور در سازمان ملل خدمت کرده بود. عبد المجید همچنین دارای نشان جمهوریت از کشور مصر و چندین نشان از کشورهای فرانسه، یونان، ایتالیا، دانمارک، و چندین کشور دیگر است.