«تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری» بر ریل اجرا؛ بودجه این قانون چگونه تامین می‌شود؟
_ روزنامه ایران نوشت: با گذشت نزدیک به ۲۲ ماه از مبارزه نفسگیر و ازخودگذشتگی مدافعان سلامت در کارزار کرونا، حالا مطالبات پرستاران و نارضایتی آن‌ها از تبعیض و نابرابری در توزیع درآمد‌های بیمارستانی، تأخیر در اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، تبدیل وضعیت قرارداد‌های موقت و فوق‌العاده خاص از حاشیه به متن آمده است.
آن هم درست یک روز پس از دستور صریح رهبر معظم انقلاب به وزارت بهداشت برای پیگیری و اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری. مطالبه‌ای که با وجود تأکید دوباره رهبر انقلاب بر زمین مانده و ۱۴ سال است، خاک می‌خورد. امسال دیدار پرستاران با رهبر معظم انقلاب به مناسبت روز پرستار بارقه‌های امید را در دل پرستاران برای تعیین تکلیف و اجرای این قانون روشن کرد. مطالبات و مشکلات بر زمین مانده مدافعان سلامت بویژه عدم اجرای «قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری»، آن هم درشرایطی که پرستاران در طول شیوع اپیدمی کرونا در مراکز درمانی از جان خود گذاشتند، تذکر صریح رهبر انقلاب را نیز پی داشت؛ رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از پرستاران و خانواده‌های شهدای مدافع سلامت به صراحت وزارت بهداشت را موظف به پیگیری برای «اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستار» کردند و اجرای این قانون را از جمله مطالبات پرستاران بیان کردند و با اشاره به تأکیدات سابق خود در این زمینه متذکر شدند: «این قانون ۱۴ سال قبل تصویب شده، اما متأسفانه تا روز‌های آخر دولت قبل، حتی آیین‌نامه‌های اجرای آن تنظیم نشده بود که اصرار دارم در این دولت، وزارت بهداشت مسأله تعرفه‌گذاری را دنبال و اجرا کند.» سال گذشته هم رهبر معظم انقلاب در دیدار با پرستاران بر اجرای قانون تعرفه‌گذاری تأکید و تحقق آن را از کار‌های لازم الاجرای دولت دوازدهم بیان کردند، اما حالا یک سال از مطالبه رهبری می‌گذرد و همچنان در بر پاشنه بی‌توجهی به مشکلات و مطالبات پرستاران می‌چرخد.
تأکید رئیس‌جمهور بر پیگیری مطالبات پرستاران
عصر روز یکشنبه نیز رئیس جمهور در جلسه هیأت دولت دستورداد این موضوع با فوریت پیگیری شود و از طریق درآمد‌های اختصاصی و بودجه عمومی خدمات پرستاری تعرفه‌گذاری گردد. از سوی دیگر وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم قانون اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری را حکمی شرعی می‌داند لذا برآیند وعده‌های مسئولان حکایت از این دارد قانون مزبور در آستانه اجرا قرار دارد با این حال هنوز صنف پرستاران نسبت به چگونگی اجرای آن به‌دلیل عدم پیش‌بینی اعتبار در بودجه سال آینده نگران هستند. اعضای سازمان نظام پرستاری به‌عنوان صنف مطالبه گر پرستاران می‌گویند؛ قانون اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و فوق‌العاده خاص همچنان در بن‌بست بین وزارت بهداشت، مجلس و سازمان برنامه و بودجه گیر افتاده و تا به امروز هیچ بودجه‌ای برای اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در بودجه سال ۱۴۰۱ پیش‌بینی نشده است.
از سوی دیگر قرارداد‌های ۸۹ روزه پرستاران در دوره اپیدمی کرونا (با‌وجود آنکه وزیر بهداشت خروج این پرستاران از چرخه مراقبت را بی‌انصافی می‌داند) تاکنون راه به‌جایی نبرده و هنوز تکلیف تبدیل وضعیت این قرارداد‌های موقت روشن نیست. اینکه این پرستاران بتوانند در مراکز درمانی به‌صورت قراردادی یا شرکتی و حتی استخدامی جایی داشته باشند یا خیر؟ با این اوصاف بخش اول مطالبات پرستاران ارقامی است که به‌عنوان پاداش کرونا مانند اجرای فوق‌العاده خاص با ضریب ۳ است که کم و بیش با دستور رئیس دولت سیزدهم در این چند ماه اجرا شده است، اما مطالبه اصلی آن‌ها اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری است که به گفته معاون پرستاری برای اجرای این قانون ردیف بودجه‌ای در سال ۱۴۰۱ در نظر گرفته نشده است.
نگرانی جامعه پرستاری متوجه نحوه تأمین بودجه اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و تأمین پول فوق‌العاده خاص‌شان است اینکه به‌دلیل فقدان ردیف اعتباری این قانون به مرحله اجرا نرسد و امسال هم مطالبات پرستاران تحقق پیدا نکند.
عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت درباره نحوه تأمین بودجه اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و زیرساخت‌های لازم برای اجرای این قانون از جمله تعرفه اقدامات مراقبتی و پروسیجر‌ها می‌گوید: رهبر انقلاب سال گذشته نیز اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری را فرمایش کردند و این باعث شرمندگی ما است که هنوز این فرمایش اجابت نشده است.
آیین نامه اجرایی این قانون مرداد ماه ابلاغ شد که در آن بسته خدمات پرستاری تدوین شده، اما بسته‌های خدمات پرستاری برخلاف تعرفه‌های پزشکی که پروسیجر محور است و منجربه تقاضای القایی می‌شود بر مبنای بسته خدمات پرستاری است برای مثال به ازای هر شبانه روز بستری بیمار در آی‌سی‌یو یا اورژانس فارغ از تعداد پروسیجر‌ها (اقدامات درمانی) بیمه‌ها بابت مجموعه خدمات پرستاری در آن مجموعه تعرفه مشخصی را پرداخت می‌کنند.
معاون پرستاری وزیر بهداشت درباره دستور وزیر بهداشت مبنی بر اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری از ابتدای ماه آینده نیز عنوان می‌کند: در حال حاضر ۱۵ هزار میلیارد تومان به‌منظور کارانه پرستاری و ۴ هزار میلیارد تومان در سال برای اجرای قانون تعرفه‌گذاری تخمین زده می‌شود؛ همچنین ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیز برای سال ۱۴۰۰ پیش‌بینی شده بود که در سه ماه باقی مانده یک چهارم این اعتبار یعنی حدود هزار میلیارد تومان آن برای اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری تخصیص داده می‌شود و به‌دلیل آماده بودن آیین نامه‌ها و بسته‌ها خدمات قابلیت اجرا از اول دی ماه دارد.
به‌گفته عبادی؛ نظام سلامت با کاهش درآمد‌های اختصاصی در زمان کرونا مواجه و قرار است مجلس ردیف بودجه مستقل برای اجرای این قانون اختصاص دهد میزان افزایش تعرفه‌ها نیز مشابه با تعرفه‌های خدمات پزشکی ۲۸.۵ درصد افزایش پیدا خواهد کرد و به‌همین نسبت نیز در بودجه سال ۱۴۰۱ اضافه می‌شود همچنین از محل صرفه‌جویی در منابع بیمه‌ای قابلیت اجرا دارد.
تأمین اعتبار قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در بررسی بودجه سال ۱۴۰۱
براساس قانون برنامه توسعه، بودجه اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری باید از محل بودجه عمومی تأمین شود؛ این در حالی است که هیچ ردیف بودجه‌ای برای اجرای این قانون در بودجه سال ۱۴۰۱ پیش‌بینی نشده است. محمد پاک مهر نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا مجلس می‌تواند بودجه‌ای جداگانه برای اجرای این قانون در نظر بگیرد؟ عنوان می‌کند: «در متن قانون سال ۱۳۸۶ بند ث ماده ۷۴ تأکید شده اجرای این قانون در سقف کارانه از محل بودجه عمومی تأمین شود. تعرفه خدمات پرستاری شامل نیرو‌های بخش دولتی، عمومی غیردولتی، دانشگاه آزاد و نیرو‌های مسلح است دلیل عمده عدم اجرای این قانون کمبود اعتبار و در درجه بعدی نبود آیین نامه تعرفه‌گذاری خدمات است که در نهایت آیین نامه بسته خدمتی پرستاری در هیأت دولت نهایی شد. اعتبار اجرای قانون از محل بودجه عمومی، درآمد اختصاصی بیمارستان‌ها و درآمد حاصل از تعرفه‌گذاری پیش‌بینی شده است.»
پاک مهر با اشاره به تشکیل جلسات متعدد برای پیگیری اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری می‌افزاید: ایجاد ردیف و تأمین اعتبار برای اجرای قانون محل اختلاف بوده و به نوعی سازمان برنامه و بودجه و مجلس اختلاف دیدگاه داشتند از طرفی وزارت بهداشت به شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی بدهکار بود و به‌دلیل شیوع کرونا درآمد اختصاصی بیمارستان‌ها تقلیل پیدا کرده است. با همه این‌ها و به‌دنبال فرمایش رهبری، به کمیسیون تلفیق این پیشنهاد را مطرح کردیم که اجرای این قانون ۶ الی ۷ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد؛ سال گذشته مقرر شد اجرای قانون را در حد دو تا چهار هزار میلیارد تومان شروع کنیم، اما نتیجه‌ای دربرنداشت.
وی با بیان اینکه وزارت بهداشت، سازمان برنامه و بودجه و مجلس شورای اسلامی در بحث تأمین اعتبار اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری اهتمام جدی دارند؛ بیان می‌کند: فصل الخطاب ما دستور رهبری است و از طرفی رئیس جمهوری نیز در استان لرستان تأکید زیادی بر این مسأله داشتند بنابراین امسال در چکش کاری که در بودجه سال ۱۴۰۱ انجام می‌شود تلاش بر اجرای فرمایش مقام رهبری است؛ بنابراین مجلس اعتبار لازم را در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ پیش‌بینی می‌کند و وزارت بهداشت نیز باید از محل درآمد اختصاصی بیمارستان‌ها و تعرفه‌ها به اجرای طرح کمک می‌کند.
پاک مهر درباره طرح تبدیل وضعیت پرستاران ۸۹ روزه در دوران کرونا نیز عنوان می‌کند: بیش از ۱۰۰ هزار کمبود پرستار در کشور داریم اگر سالانه ۱۰ هزار پرستار استخدام شوند ۱۰ سال نیاز است تا کادر پرستاری بیمارستان‌ها به استاندارد برسد. هم اکنون ۳۶ تا ۴۰ هزار پرستار در حال تربیت هستند و از طرفی ۳۵ درصد کادر پرستاری نیروی شرکتی‌اند که نه امنیت شغلی دارند و نه فوق‌العاده ویژه می‌گیرند. مجلس در تلاش است مجوز تبدیل وضعیت این پرستاران با ۵ سال سابقه را در دستور کار قرار دهد.