عدم ثبات و نوسان قیمت کتاب و لوازم التحریر در خیابان انقلاب/ انواع کتاب با ۵۰ درصد تخفیف!
- آمار‌ها بیانگر این موضوع است که کرونا کاهش چشمگیری داشته و فعالیت‌های اجتماعی در بسیاری از شهر‌ها به روال عادی بازگشته است بدین ترتیب مدارس و دانشگاه‌ها فعالیت خود را تا حدود زیادی از سر گرفته‌اند؛ باز شدن مدارس و دانشگاه‌ها به معنی استفاده بیش از پیش از کتاب‌ها و لوازم التحریر است به همین بهانه خبرنگار گروه فرهنگی گذری به خیابان انقلاب زده تا از حال و هوای خرید کتاب و لوازم التحریر در این روزهای خوب کاهش کرونا اطلاعاتی کسب کند.
ساعت حوالی ده و نیم صبح است و برخی از کتاب فروشی‌ها آماده پذیرایی از خریداران و مخاطیان کتاب هستند و برخی دیگر در حال باز کردن مغازه ها، در این میان دستفروشان کتاب نیز در حال گسترانیدن بساط خود هستند کتاب‌هایی که از هر دری سخنی برای گفتن دارند.
از هر مغازه که عبور می‌کنم سرکی به داخل مغازه میکشم تا از شرایط خرید و فروش و میزان حضور مشتریان آگاهی بیشتری پیدا کنم، اما ظاهرا خبری از قیل و قال‌های خرید کتاب و لوازم التحریر در این خیابان وجود ندارد اگرچه حضور مردم در خیابان قابل توجه است.
مغازه‌هایی که ویترینشان به زیبایی تمام چیده شده بود و به مخاطبان یادآوری می‌کرد یلدا یعنی بلندترین شب سال را با کتاب‌های زیبا بگذرانند کتاب‌هایی همانند شاهنامه، حافظ و بسیاری از کتاب‌های دیگر به چشم می‌خورد، در این میان به سراغ یک فروشنده کتاب می‌روم مردی میانسال در حال حساب و کتاب که اخم هایش در هم گره خورده است از او پیرامون اوضاع کتاب میپرسم وی پس از گلایه از شرایط حاکم بر بازار و تاثیر فراوان بیماری کرونا بر اقتصاد حوزه نشر گفت: حضور دوساله بیماری کرونا تاثیری عمیق در حوزه نشر گذاشته بگونه‌ای که اکنون که با وجود فروکش کردن بیماری کرونا همچنان بازار نشر و لوازم التحریر در رکودی سخت به سر می‌برد تامین هزینه‌های اولیه یک مغازه کتاب فروشی بسیار بیشتر از خرید‌های است که توسط مردم انجام می‌شود، هزینه‌ها کمرشکن شده و کتابفروشی‌ها ترجیح می‌دهند تا سرمایه گذاری خود را در حوزه‌های دیگری انجام دهند، زیرا کتاب نه تنها سودی ندارد بلکه ضرر‌های فراوانی را با خود به همراه دارد.
وی ضمن اشاره به بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها تاکید کرد: با توجه به اینکه مدتی است از بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها می‌گذرد، اما همچنان بازار در رکود قرار دارد این امر به علت افزایش مشکلات اقتصادی است، دانشجویان ترجیح می‌دهند تا به سراغ کتاب‌های دست دوم بروند و خانواده‌ها نیز عملاً تلاش می‌کنند تا کالا‌هایی را خریداری کنند که تنها ضرورت فرزندانشان است و از خرید لوازم التحریر گران دوری می‌کنند حتی برخی کودکان را با خود برای خرید نمی‌آورند بلکه خودشان دست به انتخاب زده و عموماً ارزان‌ترین کالا‌ها را خریداری می‌کنند.
در این میان بودند افرادی که به کتابفروشی مراجعه می‌کردند، اما تنها کاری که انجام می‌دادند پرسش پیرامون قیمت کتاب‌ها و یا لوازم التحریر بود و از خرید خبری نبود. فروشنده نیز با اشاره به این افراد تصریح کرد: مشتریان طی ماه‌های اخیر این گونه برخورد می‌کنند تنها قیمت کالا را از من می‌پرسند، ولی از خرید آن دوری می‌کنند.
از مغازه خارج میشوم به سراغ یکی از کوچه‌های فرعی در خیابان انقلاب می‌روم تابلوی یک لوازم التحریر فروشی از دور چشمک زنان مرا به سوی خود جلب می‌کند وارد مغازه میشوم، سکوت بر مغازه حاکم است فروشنده با روی خوش به استقبال می‌آید پس از کمی گفت‌وگو پیرامون فروش لوازم التحریر بیان کرد: من عموماً لوازم التحریر داخلی را به مشتریان ارائه می‌کنم، چون اول اینکه محصول داخل ایران است و دومی که برخی از آن‌ها کیفیت بسیار مطلوبی دارند.
***سرمای پاییز همراه سردی بازار لوازم التحریر
این فروشنده لوازم التحریر اشاره‌ای به قیمت لوازم التحریر طی شش ماه اخیر داشت و افزود: متاسفانه طی ۶ ماه اخیر قیمت لوازم التحریر افزایش قابل توجهی داشته است این امر سبب شده تا در مهرماه و شهریور ماه نیز که اوج خرید کتاب و لوازم التحریر محسوب می‌شود شاهد افزایش خرید‌ها نباشیم این رکود بازار ناشی از افزایش قیمت کالا‌ها و کاهش توان خرید خانوار‌ها است.
وی پیرامون خرید لوازم التحریر توسط والدین ابراز کرد: در گذشته والدین به همراه فرزندان خود برای خرید می‌آمدند، اما مدتی است که والدین به تنهایی می‌آیند آن‌ها عموما کالا‌های ارزان‌تر را خریداری می‌کنند، زیرا به خوبی می‌دانند چنانچه با فرزندان خود بیایند مجبور می‌شوند هزینه‌های بیشتری را بابت خرید لوازم التحریر بپردازند.
این فروشنده پیرامون افزایش قیمت لوازم التحریر تاکید کرد: قیمت لوازم التحریر از سال گذشته تا به امسال حدود ۶۰ درصد افزایش را تجربه کرده است در این میان طی ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۰ حدود ۳۰ درصد افزایش قیمت برای لوازم التحریر داشتیم که این امر جای بحث بسیار دارد.
***بازار داغ کتاب‌های درسی
به سراغ کتابفروشی دیگری می‌روم که ظاهراً از مشتری بیشتری برخوردار است علت استقبال از کتاب فروشی را میپرسم فروشنده می‌گوید بیشتر کتاب‌های که ما در این مغازه به مشتریان عرضه می‌کنیم کتاب‌های کمک درسی است و همین امر سبب شده است که تعداد مشتری‌ها افزایش پیدا کند.
وی تاکید کرد: از آنجا که کتاب‌های کمک درسی یکی از اولویت‌های والدین و در عین حال مربیان است لذا فروش این کتاب‌ها به خصوص در فصل پاییز و مهر به اوج خود می‌رسد با اینحال کسادی بازار کماکان بر فعالیت‌های ما نیز تاثیر داشته است البته خرید‌های آنلاین بخش عمده‌ای از فعالیت‌ها را در انتشارات ما به خود اختصاص داده است.
***ناشران علاقمند به بازگشت سرمایه
در میان بحبوحه و شلوغی خیابان فقط صدای بازاریابان پایان نامه‌ها و فروش کتاب‌های دست دوم به گوش می‌رسد وارد مغازه کتابفروشی یک انتشاراتی میشوم کتابفروش تاکید کرد: بالا رفتن قیمت کاغذ و به دنبال آن مواد اولیه سبب شده است که ناشران علاوه بر کاهش تیراژ کتاب‌ها قیمت پشت جلد کتاب را نیز افزایش دهند این امر به کاهش مشتریان ختم شده است امری که برای خود ناشران نیز نا مطلوب است.
وی در همین راستا تصریح کرد: همه ناشران علاقه‌مند هستند تا کتاب‌هایی را که تولید و منتشر می‌کنند سریعا خریداری شود تا سرمایه در گردش ناشر آزاد شود، اما متاسفانه رکود در بازار نشر سبب شده است تا چالش‌های فراوانی پیش‌روی ناشران قرار بگیرد از یکسو و قیمت مواد اولیه بالا رفته و دیگر اینکه تعداد مخاطبان کاهش پیدا کردند و این به معنای عدم فروش کتاب‌ها است.
***طرح موفق فصلی
این ناشر پیرامون طرح فروش فصلی کتاب‌ها ابراز کرد: از زمانی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به برگزاری طرح فروش فصلی کتاب‌ها وارد میدان نشر شد رویکرد مناسبی را در این زمینه در پیش گرفت و به مرحله اجرا گذاشت، این نوع فروش مورد استقبال قرار گرفت در عین حال تبلیغات این نوع فروش چه توسط رسانه‌ها و چه توسط خود مردم باعث شده است که مخاطبان خرید خود را در همان زمان تخفیف‌های فصلی انجام دهند به طور متوسط اگر روزانه ۵۰ عدد فروش کتاب داریم در زمان اجرای طرح فروش‌های فصلی حدود ۱۰۰ عدد فروش خواهیم داشت.
وی میزان خرید کتاب‌ها را مورد بررسی قرار داده و افزود: بیشترین کتاب‌هایی که اکنون خریداری می‌شود رمان‌های خارجی هستند البته کتاب‌های مذهبی و رمان‌های دفاع مقدس نیز جایگاه خاص خود را در میزان فروش کتاب‌ها دارند.
***کسادی بازار کتاب
به سراغ کتابفروشی دیگری می‌روم از او پیرامون میزان فروش کتاب‌ها میپرسم این فروشنده کتاب بیان کرد: اوضاع نشر بسیار ناگوار است، طی سال‌های گذشته ماه‌های مهر و آبان بهترین ماه برای فروش کتاب‌ها محسوب می‌شدند، اما متاسفانه نه تنها سال گذشته بلکه در طی دو ماه اخیر سود مناسبی عاید ناشران نشده است.
در این مغازه علاوه بر فروش کتاب لوازم التحریر نیز وجود داشت پیرامون فروش لوازم التحریر از این فروشنده سوالاتی کردم وی در پاسخ تاکید کرد: بیشترین لوازم‌التحریری که خریده می‌شود لوازم التحریر خارجی است، زیرا علاوه بر کیفیت بالا قیمت تمام شده بهتری نسبت به جنس داخلی دارد.
وی در مورد تیراژ انتشار کتاب‌ها از ابتدای سال جاری بیان کرد: از ابتدای سال میزان فروش کتاب‌ها بسیار کمتر شده این میزان تنها در ماه شهریور و مهر فروش بیشتری را به خود اختصاص داده، اما اکنون یعنی در آذر ماه فروش کتاب‌ها افزایش نداشته بلکه کاهش نیز پیدا کرده است.
این فروشنده انتقادی به سیاست‌های در پیش گرفته شده در حوزه فرهنگ داشت و افزود: طی سال‌های اخیر سیاست‌هایی که به اجرا گذاشته شد هیچ یک نتوانستند شرایط را برای توسعه صنعت نشر فراهم کنند و از سوی دیگر افزایش مواد اولیه نیز مزید بر علت شد و سبب گردید تا بسیاری از ناشران برای همیشه فعالیت‌های خود را کنار بگذارند.
***سوءاستفاده برخی ناشران
وی پیرامون افزایش قیمت کاغذ و تأثیر آن در سرانه مطالعه اظهار کرد: در طی شش ماه گذشته حدود ۳۰ درصد افزایش قیمت برای کتاب‌ها به وجود آماده است البته برخی ناشران هم از شرایط سوء استفاده می‌کنند و با برچسب قیمت؛ کتاب‌هایی که ماه‌های پیش منتشر شده را افزایش می‌دهند.
***قیمت سر رسید امسال ۲۵ درصد افزایش خواهد داشت
این فروشنده کتاب به قیمت سررسید‌ها برای سال ۱۴۰۱ اشاره و بیان کرد: تهیه سررسید برای سال آینده از هم اینک باید اقدام کنند، اما افزایش قیمت مواد اولیه و در کنار آن بالا بودن قیمت کاغذ سبب شده است تا قیمت سررسید‌ها برای سال آینده حدود ۲۵ درصد افزایش را در پی داشته باشد.
***ثبات اقتصادی
این فروشنده به رکود در بازار کتاب و لوازم التحریر اشاره و تصریح کرد: متاسفانه قدرت خرید جامعه پس از دورات کرونا کاهش قابل توجهی پیدا کرده است تنها راه گشایش و کاهش رکود در بازار ثبات اقتصادی و و ثبات در قیمت کالاهاست برای این منظور تولید کننده باید هدف گذاری کرده و سرمایه قابل توجهی را در نظر بگیرد که این امر می‌تواند تا ثبات بازار شکل عملی به خود بگیرد.
به کتابفروشی دیگری وارد میشوم سکون و سکوت میهمان این مغازه کتابفروشی است پیرامون قیمت کتاب‌ها بیان کرد: قیمت کتاب‌ها از ابتدای سال تا اکنون حدود دو برابر شده است قیمت کاغذ لوازم‌التحریر و دفترچه‌های نیز به همین نسبت افزایش یافته است.
وی به عدم خرید کتاب از سوی مخاطبان و علاقمندان به کتاب اشاره کرد و خاطر نشان کرد: افزایش قیمت کتاب سبب شده است تعداد کتاب‌هایی که خریداری می‌شود کاهش قابل توجهی یابد در عین حال کتاب‌هایی که ناشران در انبار‌های خود نگهداری می‌کنند افزایش یابد و این یعنی ضرر ناشران البته بخش‌های هستند که اقدام به خرید کتاب‌های دست دوم و یا در انبار مانده می‌کنند آن‌ها کتاب‌ها را در چرخه بازیافت قرار می‌دهند کتاب‌هابی که از مدت‌ها پیش در انبار‌ها باقی مانده برای فروش به بازیافتی‌ها فروخته می‌شوند و بدین ترتیب بخشی از سرمایه گذاری ناشران به آن‌ها بازگردانده می‌شود؛ کتاب‌هایی که می‌توانست زمینه تعالی و رشد فرهنگ را فراهم کند به دست نابودی سپرده شده و تنها به سرمایه در گردش ناشران کمک می‌کند.