تقویم تاریخ؛ از نبرد سپاه هراکلیوس با سپاه ایران تا اعدام سید قطب

_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (بیست و یکم آذر) به شرح زیر است:

درگذشت علی اصغر سروش

۳۹ سال پیش در چنین روزی، بیست و یکم آذر ۱۳۶۱ شمسی "علی ‏اصغر سروش"، ادیب و مترجم ایرانی درگذشت. دکتر علی اصغر سروش در سال ۱۲۸۷ ش به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات، به کار تحقیق و ترجمه پرداخت. سروش علاوه بر ترجمه کتب از زبان فرانسه به فارسی، به زبان‏‌های انگلیسی و عربی نیز تسلط کامل داشت. از آثار این مترجم گرانقدر می ‏توان به فرهنگ متشابهات زبان فرانسه، امپراتوری روم و آغاز مسیحیت و نیز تمدن‏‌های باستانی خاور نزدیک اشاره کرد. این نویسنده و مترجم معاصر به هنگام فوت، ۷۴ سال داشت.

درگذشت ابن غلبون، قاری قرآن و محدث مشهور

۱۰۵۴ سال پیش در چنین روزی، هفتم جمادی الاول سال ۳۸۹ هجری قمری «ابن غلبون»، قاری قرآن و محدث معروف درگذشت.

وی در سال ۳۰۹ هجری قمری در شهر حلب ـ در سوریه ـ متولد شد، اما در مصر مسکن گزید. ابن غلبون از محضر علمای بزرگ قرائت و حدیث در عصر خویش، بهره فراوان برد و بعد‌ها خود در این زمینه استاد شد و به تدریس پرداخت. این محدث مسلمان درباره مسائل مربوط به قرائت قرآن مجید، نظراتی ابراز کرده که توسط شاگردش مکی بن ابی طالب در کتاب «الکشف» آمده است. مهمترین اثر او «الارشاد» درباره قرائت‌های هفتگانه قرآن می‌باشد.

اعدام سید قطب، دانشمند و مبارز مصری

۵۷ سال پیش در چنین روزی، هفتم جمادی الاول سال ۱۳۸۶ هجری قمری «سید قطب»، دانشمند و مبارز مسلمان مصری در قاهره، به همراه دو نفر از یارانش اعدام شد.

او در ده سالگی قرآن کریم را بطور کامل حفظ کرد و تقریباً از همان زمان به مسائل سیاسی و مبارزه با استعمار و استبداد پرداخت. سید قطب شانزده ساله بود که در دانشگاهی در قاهره مشغول تحصیل شد و در سال ۱۹۴۸ برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت. وی با مشاهده ناهنجاری‌های جامعه آمریکا، به شدت از غرب منزجر شد. سید قطب در دوران مبارزات سیاسی خود با حسن البناء بنیانگذار جمعیت اخوان المسلمین آشنا شد و به این جنبش اسلامی پیوست و نقش مهمی در آن پیدا کرد. درپی بروز اختلاف میان جمال عبدالناصر رئیس جمهوری وقت مصر با این گروه، سید قطب نیز دستگیر و سپس اعدام شد. او معتقد بود: «بلوک‌های شرق و غرب بر ضد مسلمانان می‌جنگند و هر دو برای غارت ممالک اسلامی با یکدیگر متحد شده، به نبرد علیه مسلمانان برخاسته اند.» از آثار سید قطب می‌توان به «آینده در قلمرو اسلام»، «اسلام و صلح جهانی» و «آفرینش هنری در قرآن» اشاره کرد.

آغاز ارسال امواج رادیویی

۱۲۰ سال پیش در چنین روزی، دوازدهم دسامبر سال ۱۹۰۱ میلادی برای اولین بار در تاریخ ارتباطات بشری، از طریق امواج رادیویی و بدون استفاده از سیم رابط، یک جمله از منطقه‌ای در ایتالیا به نقطه‌ای دیگر، مخابره شد و فصل تازه‌ای در ارتباطات آغاز شد.

مخابره کننده این جمله و مخترع دستگاهی که برای مخابره آن مورد استفاده قرار گرفت، «مارکونی» فیزیکدان ایتالیایی بود که بعد‌ها دستگاه رادیو را هم اختراع کرد. اکنون دستگاه‌های ارتباطی که با امواج رادیویی کار می‌کنند، کاربرد بسیار گسترده و متنوعی یافته اند.

نبرد سپاه هراکلیوس با سپاه ایران

۱۳۹۴ سال پیش در چنین روزی برابر با ۱۲ دسامبر ۶۲۷ میلادی «نبرد نینوا» رخ داد. این نبرد بخشی از جنگ‌های ایران و روم بود که در زمان ساسانیان ودر ۱۲ دسامبر سال ۶۲۷ م روی داد و طی آن سپاه امپراتوری ایران در منطقه نینوا (موصل ـ شمال عراق امروز) از ارتش امپراتوری روم شرقی (بیزانس ـ بیزانتیوم Byzantium = Byzantine) شکست خورد و این شکست نه تنها آغاز پایان حکومت ساسانیان بر ایران بلکه پایانی بر نظم جهانی آن دوران و شروع یک دوران تاریخی نوین بود. در این جنگ یک ارمنی ـ ایرانی به نام رهازاد Razad = Rhazad سپاه ایران را فرماندهی می‌کرد که در یک زد و خورد تن به تن (دو نفره)، توسط هراکلیوس فرمانده سپاه روم کشته شد. با کشته شدن او، نیرو‌های ایران دست به ترک صحنه جنگ و عقب نشینی زدند و در نتیجه در این جنگ که به Battle of Nineveh معروف شد، سپاه ایران شکست خورد و از این زمان به بعد پیروزی رومیان آغاز می‌شود؛ و هراکلیوس می‌تواند امپراتوری روم را از نابودی نجات دهد.

استقلال کنیا از انگلستان

۵۸ سال پیش در چنین روزی، دوازدهم دسامبر سال ۱۹۶۳ میلادی کشور آفریقایی «کنیا» موفق به کسب استقلال از انگلستان شد و چنین روزی به عنوان روز ملی این کشور نام گرفت.

این کشور از اوایل قرن بیستم میلادی به اشغال انگلیس درآمد و درسال ۱۹۲۰ میلادی رسماً مستعمره بریتانیا شد. همزمان با مستعمره شدن کنیا، جنبش سازمان یافته مردم این کشور به رهبری «جومو کنیاتا» علیه سلطه استعماری انگلیس آغاز شد. قدرت انحصاری سفید پوستان در کنیا و کشمکش‌های نژادی، این سرزمین را در دهه ۱۹۵۰ میلادی در آستانه جنگ داخلی قرار داد. درپی اوجگیری مبارزه سیاهپوستان، قانون اساسی که براساس آن برابری همه نژاد‌ها تضمین شده بود در کنیا تصویب شد و به اجرا درآمد. در انتخابات فوریه سال ۱۹۶۱ میلادی، بومیان آفریقایی اکثریت کرسی‌های شورای قانونگذاری را به خود اختصاص دادند و سرانجام در چنین روزی استقلال کامل کنیا اعلام شد و یک سال بعد، حکومت جمهوری به ریاست جومو کنیاتا در این کشور برقرار شد. جمهوری کنیا با مساحت ۵۸۲۶۴۶ کیلومتر مربع در شرق قاره آفریقا و در کرانه اقیانوس هند واقع شده و با کشور‌های سومالی، اتیوپی، سودان، اوگاندا و تانزانیا، همسایه است.