دبیر ستاد حقوق بشر: برخی ایرانیان زندانی در خارج از کشور از لحاظ خدمات بهداشتی، سلامت و قضایی در شرایط مناسبی قرار ندارند/ بخشنامه قوه قضاییه در مورد اطلاع از ممنوع الخروجی به ایرانیان خارج از کشور هم تسری پیدا می‌کند/ هیچ واحد قضایی نباید احکامی را صادر کند که مانع ارائه خدمات کنسولی به ایرانیان خارج از کشور شود
- نشست مشترک معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران و معاون کنسولی، مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه صبح امروز برگزار شد.
کاظم غریب آبادی معاون امور بین‌الملل و دبیر ستاد حقوق بشر ضمن تقدیر از معاون کنسولی، مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه، اظهار کرد: شرایطی که مدیریت جدید بر قوه قضاییه حاکم شده و رئیس جمهور نیز به تازگی کار خود را آغاز کرده است، فرصتی است که دیدگاه‌های متعالی آنان در خصوص ایرانیان خارج از کشور جنبه عملیاتی پیدا کند، به طوری که با استفاده از تمامی ظرفیت‌ها به منظور تسهیل امور ایرانیان خارج از کشور و در رسیدگی به مسائل حقوقی قضایی آن‌ها نشستی را داشته باشیم.
معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه خاطر نشان کرد: قطعا این اولین نشست نیست و آخرین نشست هم نخواهد بود و پیش از این نیز همکاری‌های بسیار خوبی صورت گرفته و نشست‌های هم‌اندیشی و هم‌فکری متعددی برگزار شده است.
وی ابراز امیدواری کرد که با اراده و عزم جدی‌تری که در قوای سه‌گانه و دستگاه‌های ذیربط حاکم است بتوان نتایج خوبی را به دست آورد.
غریب آبادی در ادامه بیان کرد: ما بیش از ۴ میلیون ایرانی در خارج از کشور داریم که تقریبا ۵ درصد ایران را شامل می‌شود و این یک سرمایه بزرگی برای کشوری مانند جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: در تمامی ادوار، ایرانیان خارج از کشور و ایرانیان داخل کشور برای مجموعه حاکمیت و نظام تفاوتی نداشته‌اند و اینگونه نبوده که فقط کسانی که در داخل کشور زندگی می‌کنند را جزو هموطنان خود تلقی کنیم و از ایرانیان خارج از کشور غافل باشیم.
معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه در ادامه با اشاره به تسامح و تساهل در ارائه برخی تسهیلات به ایرانیان خارج از کشور عنوان کرد: ارائه برخی تسهیلات با تسامح بیشتری از منظر قوانین و مقررات به ایرانیان خارج از کشور صورت می‌گیرد و در حال حاضر این نگرش وجود دارد، اما لازم است که تقویت شود.
غریب آبادی در ادامه گفت: باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که هر ایرانی که قصد ورود به کشور را دارد بدون دغدغه بتواند وارد کشور شود و هر ایرانی که قصد سرمایه‌گذاری در داخل کشور دارد اقدامات لازم برای آن برنامه‌ریزی و تسهیل شود و هر ایرانی که ابتکار و طرح نوآوری دارد باید برای او فضای لازم را فراهم کنیم و نباید از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور غافل شد چرا که ظرفیت بسیار متعالی دارد.
وی هدف از برگزاری این نشست را احصا مسائل حقوقی و قضایی ایرانیان خارج از کشور و تعیین راهکاری برای این مسائل دانست و گفت: پس از این جلسه مجموعه‌های کارشناسی ما باید دو تا سه هفته موضوعات مطرح شده در این جلسه را بررسی کنند و چهار تا شش هفته دیگر نیز نشست دوم را داشته باشیم تا گزارشی از اقدامات عملی برای ایرانیان خارج از کشور داشته باشیم.
غریب آبادی عنوان کرد: هر ایرانی که می‌خواهد متوجه شود که در نظام قضایی ایران پرونده‌ای دارد یا خیر، می‌تواند به بخش‌های کنسولی سفارتخانه‌های ما مراجعه کند و ما سعی می‌کنیم با هماهنگی با واحد‌های ذیربط قضایی پاسخ را در اسرع وقت اعلام کنیم.
معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه در ادامه با اشاره به موضوع ممنوع‌الخروجی‌ها گفت: برخی از ایرانیان خارج از کشور این سئوال را مطرح کردند که اگر زمانی به ایران آمدند آیا در هنگام بازگشت ممنوع‌الخروج هستند یا خیر. اخیرا ریاست قوه قضاییه در این خصوص اظهاراتی داشته‌اند و بخشنامه‌ای نیز صادر شده که حق افراد است تا زمانی که ممنوع‌الخروج شدند بلافاصله از موضوع مطلع شوند و در فرودگاه در جریان موضوع قرار نگیرند؛ همین بخشنامه نیز برای ایرانیان خارج از کشور تسری پیدا می‌کند.
غریب آبادی در ادامه خاطر نشان کرد: ایرانیان خارج از کشور اگر چنین سوالی را در ذهن داشتن می‌توانند مقدمتاً درخواست‌های خود را به بخش‌های کنسولی منعکس کنند و جواب لازم را از طریق وزارت امور خارجه برای آن‌ها ارسال خواهیم کرد تا سامانه دقیق‌تری برای این موضوع طراحی شود.
وی در ادامه بیان کرد: در خصوص ارائه خدمات الکترونیک قضایی در داخل کشور سامانه ثنا طراحی شده است، با رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در این خصوص صحبت کردم و قرار بر این شد تا جلسه مشترکی میان وزارت امور خارجه، مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه و معاونت امور بین‌الملل قوه قضاییه برگزار شود تا موانع موجود برای دسترسی به سامانه ثنا در خصوص ایرانیان خارج از کشور مرتفع شود، البته همه مشکلات در این زمینه مربوط به قوه قضاییه نیست باید هم افزایی لازم صورت گیرد تا الزامات اولیه فراهم و برآورده و شرایط استفاده از این سامانه به صورت آسان برای ایرانیان خارج از کشور فراهم شود.
معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه در ادامه و با اشاره به لزوم کاهش هزینه‌های ایرانیان خارج از کشور برای دسترسی به خدمات حقوقی و قضایی، گفت: از وزارت امور خارجه درخواست می‌کنم تا اگر امکان کاهش هزینه صدور گواهی سوءپیشینه وجود دارد مقدمات آن فراهم شود.
غریب آبادی در ادامه با تأکید بر ممنوعیت صدور احکامی برای منع ارائه خدمات کنسولی به ایرانیان خارج از کشور اظهار کرد: اقدام بسیار خوبی که از سوی ریاست وقت قوه قضاییه صورت گرفت این است که هیچ واحد قضایی نباید احکامی را صادر کند که مانع ارائه خدمات کنسولی به ایرانیان خارج از کشور شود که این اقدام، اقدامی متعالی به شمار می‌رود و این نظر قاطع نظام قضایی است و اگر همکاران در بخش‌های کنسولی با سئوالی در این خصوص مواجه شدند بدانند که نظر نظام قضایی این است که مانعی برای ارائه خدمات کنسولی به ایرانیان خارج از کشور وجود ندارد.
وی در ادامه با اشاره به چالش موجود در خصوص زبان‌های نادر جهت ارائه خدمات حقوقی و قضایی به ایرانیان خارج از کشور، گفت: باتوجه به اینکه مترجمان زبان‌های نادر کم هستند در این خصوص بخش بین‌الملل قوه قضاییه پیشنهادی را به وزارت امور خارجه داد تا بتوانیم مشکل پرونده‌هایی که با زبان نادر مواجه هستیم را رفع کنیم.
معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه در ادامه گفت: برخی از ایرانیان خارج از کشور سوالات حقوقی در مورد برخی قوانین و مقررات دارند و در این خصوص درخواست توضیح و رفع ابهام دارند در این زمینه هم دستگاه قضایی و هم وزارت امور خارجه نهایت تلاش خود را می‌کند تا سریعاً به این درخواست‌ها پاسخ داده شود. طرحی در این زمینه در مرحله مقدماتی است و با وزارت امور خارجه در حال رایزنی هستیم تا تعدادی رایزن حقوقی و قضایی به صورت منطقه‌ای داشته باشیم.
وی بیان کرد: اینکه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی امکان ارائه خدمات به ایرانیان خارج از کشور را داشته باشد موضوع قابل توجهی است و قرار شد با وزارت امور خارجه در این زمینه صحبت کنیم تا بتوانیم این دفاتر را در برخی از کشور‌ها راه‌اندازی کنیم.
غریب آبادی در ادامه به موضوع دو تابعیتی‌ها نیز اشاره کرد و گفت: در خصوص ایرانیان با تابعیت دوگانه طبق قانون تابعیت مضاعف را شناسایی نمی‌کنیم و اینگونه نیست که این موضوع فقط مربوط به ایران باشد بلکه خیلی از کشور‌ها نیز به همین شکل عمل می‌کند، اما ارائه خدمات کنسولی با دید تساهل فراهم شده و ادامه پیدا خواهد کرد. متأسفانه در این زمینه برخی از کشور‌های اروپایی و غربی تلاش می‌کنند به این موضوع جنبه سیاسی دهند و بعضاً پیام‌هایی را صادر می‌کنند که هموطنان ایرانی ما به ایران سفر نکنند، تاکنون و در حدود چهار دهه گذشته کمتر از ۵۰ نفر ایرانی با تابعیت مضاعف بازداشت شده‌اند، لذا تبلیغات کشور‌های غربی کاملاً مسموم، سیاسی و انحرافی است و ایرانیان خارج از کشور توجهی به این موضوعات نکنند و هر زمان که تصمیم گرفتند به کشور سفر کنند این موضوع را عملی کنند و با هیچ مشکلی مواجه نخواهند شد و اگر کسی جرمی مرتکب شده باشد طبق قواعد و مقررات با وی برخورد خواهد شد.
معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه در خصوص ایرانیان زندانی در زندان‌های خارج از کشور نیز گفت: موضوع قابل توجه در این زمینه این است که برخی از ایرانیان زندانی در زندان‌های خارج از کشور از لحاظ خدمات بهداشتی، سلامت و قضایی در شرایط مناسبی قرار ندارند. در این زمینه وزارت امور خارجه تمام تلاش خود را انجام می‌دهد و تصمیم گرفتیم تا برنامه منسجمی را برای آن‌ها داشته باشیم. ایرانیانی که جرمی مرتکب شدند صرفا باید مجازات آن جرم را تحمل کنند. وظیفه ما و دستگاه سیاست خارجی این است که از تمامی ظرفیت‌ها استفاده کنیم و در این زمینه یک راهکار انتقال محکومان با رضایت خود آن‌ها است و راه دیگر این است که با مقامات ذیربط در کشور‌های هدف پیوسته در حال مذاکره برای رفع مشکلات ایرانیان زندانی در خارج از کشور باشیم.
وی در بخش پایانی سخنان خود از امکان مساعدت به برخی از خانواده‌های ایرانیان زندانی در خارج کشور که خانواده‌های آن‌ها داخل کشور هستند خبر داد و گفت: خانواده‌های برخی از این زندانیان که در داخل کشور هستند ملجأیی جز ما ندارند لذا در این زمینه برای ارائه مساعدت به این خانواده‌ها می‌توان از ظرفیت بنیاد تعاون زندانیان استفاده کرد.
در ادامه سجادی معاون کنسولی، مجلس و ایرانیان خارج از کشور گفت: طی چند سال گذشته شورای عالی ایرانیان خارج از کشور، چندان فعال نبود درحالی که لازم بود تا ارگانی متولی رسیدگی به این موضوع باشد.
وی بیان داشت: در سال‌های اخیر در وزارت امور خارجه تلاش‌های زیادی شد تا ما بتوانیم عهده دار این موضوع باشیم که خوشبختانه در زمان ریاست آیت اله رییسی به عنوان رئیس جمهور این شرایط فراهم شد.
معاون کنسولی، مجلس و ایرانیان خارج از کشور تاکید کرد: ما در این معاونت موضوعات ایرانیان مربوط به خارج از کشور را پیگیری کرده و در این مسیر با مجلس شورای اسلامی نیز در ارتباط هستیم.
سجادی با اشاره به راه اندازی کارگروه‌هایی برای پیگیری امور ایرانیان خارج از کشور، افزود: نکته حائز اهمیت بحث استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور است همچنین بحث تسهیل در رفت و آمد هموطنان نیز باید دنبال شود.
وی با بیان اینکه حفظ هویت ایرانی و پاسداشت زبان فارسی مهم است گفت: ما باید پل ارتباطی برای ایرانیان ایجاد کنیم تا آن‌ها بتوانند از آورده خود برای کشورشان قدم بردارند از سویی دیگر نباید کشور‌های دیگر با زبان فارسی بیگانه باشند چراکه گسترش زبان فارسی بسیار مهم است.