چرا کودکان به دیابت مبتلا می‌شوند؟
_ ایسنا نوشت: سولماز حیدری با بیان اینکه بیماری دیابت بین کودکان و نوجوانان بیش از پیش شیوع پبدا کرده و آگاهی از مسائل و خطرات دیابت در کودکان بسیار حائز اهمیت است، اظهار کرد: دیابت به دو نوع ۱ و ۲ طبقه‌بندی می‌شود که در هر دو نوع دیابت، اگر والدین قادر به تشخیص علائم و نشانه‌های بیماری باشند، می‌توانند به کودک خود کمک کنند تا با شناسایی و درمان به موقع، شانس بیشتری در کنترل این بیماری داشته باشند.
وی در تعریف دیابت افزود: با تبدیل مواد غذایی در بدن به قند ساده به نام گلوکز و سپس وارد شدن به سلول‌ها از طریق جریان خون، انرژی بدن تأمین می‌شود. در صورتی که قند در خون بماند و وارد سلول‌ها نشود، قند خون افزایش یافته و در نتیجه بیماری دیابت بروز می‌کند؛ علت بروز این بیماری کمبود انسولین یا متوقف شدن آن است، انسولین هورمونی است که باعث ورود قند از خون به سلول‌ها و در نهایت، تأمین انرژی بدن می‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در خصوص چگونگی بروز انواع دیابت بیان کرد: علت ایجاد هر دو دیابت نوع ۱ و ۲ به انسولین مرتبط است. در دیابت نوع ۱، سیستم ایمنی بدن با ایجاد پادتن به سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد، در نتیجه تولید انسولین در بدن متوقف می‌شود و قند خون افزایش می‌یابد.
وی با اشاره به اینکه عامل بروز دیابت نوع ۱ ارثی است، گفت: از آنجا که دیابت نوع ۱ از بیماری‌های خودایمنی محسوب می‌شود، عامل وراثت (ژنتیک) و عوامل محیطی در آن مؤثر هستند. اینکه چه عوامل محیطی باعث بروز این بیماری در یک کودک می‌شود و در کودک دیگر بروز نمی‌کند، هنوز مشخص نیست و تحقیقات در این زمینه در حال انجام است.
حیدری تصریح کرد: معمولاً دیابت نوع ۱ بین کودکان و نوجوانان شایع است؛ در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ دریافت انسولین امری لازم و ضروری است. در حال حاضر تنها و بهترین روش جبران کمبود انسولین، استفاده از انسولین به شکل تزریق است که در این خصوص والدین باید نسبت به انجام به موقع و منظم آن توجه ویژه داشته باشند. مراجعات مکرر به پزشک مربوطه به منظور انجام غربالگری‌های لازم را نیز باید مدنظر قرار دهند.
وی افزود: در حال حاضر برای دیابت نوع ۱ درمانی وجود ندارد، اما تحقیقات در زمینه ژن درمانی، دارو‌های ترمیمی با استفاده از سلول‌های بنیادی و پیوند جزایر لانگرهانس، به عنوان گزینه‌های احتمالی درمان وجود دارد.
فوق تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم کودکان گفت: در دیابت نوع ۲ بدن به میزان مورد نیاز انسولین تولید نمی‌کند یا فرایند تولید انسولین به خوبی صورت نمی‌گیرد. از عوامل اصلی بروز این نوع دیابت افزایش وزن، کم تحرکی و رژیم غذایی نادرست است.
وی افزود: شانس ابتلا به دیابت نوع ۲ با افزایش سن در افراد بالای ۴۰ سال بیشتر می‌شود، هر چند احتمال ابتلای آن در کودکان نیز وجود دارد.
حیدری گفت: افزایش ادرار یا شب ادراری، احساس تشنگی شدید و میل به نوشیدن مایعات زیاد، کاهش وزن بدون دلیل در زمان کوتاه، خستگی و کاهش انرژی و بهبود طولانی مدت زخم‌ها، از علائم دیابت در هر دو نوع ۱ و ۲ است. اولین و شایع‌ترین علامت، شب ادراری در کودکان است. علاوه بر علائم مشترک، افزایش چربی و فشارخون و نقص ایمنی از علائم دیابت نوع ۲ هستند.
وی بیان کرد: والدین با مشاهده یک تا دو علامت از علائمی که به آن‌ها اشاره شد، باید نسبت به درمان سریع و مراجعه کودک خود به مراکز درمانی اقدام کنند. متأسفانه گاهی دیده شده که خانواده‌ها زمانی که کودک با علائم شدید و خطرناک (خون اسیدی، بدحالی و کاهش هوشیاری) روبه‌رو است به پزشک مراجعه می‌کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: اگر در مراحل اولیه بیماری، تشخیص زودهنگام و درمان به موقع صورت نگیرد، بدن به دنبال تأمین سوخت و ساز خود از طریق چربی‌ها در مراحل بعدی برر می‌آید و در نهایت در انتهای بیماری اقدام به تولید اسیدی به نام کتواسیدوز می‌کند؛ این اسید سمی و برای بدن بسیار خطرناک و کشنده است و نیازمند مراقبت‌های پزشکی و اورژانسی است.
وی گفت: برای درمان دیابت نوع ۲ می‌توان اقداماتی از جمله ورزش منظم، کاهش وزن و رژیم غذایی مناسب و استفاده از دارو‌های تجویزشده توسط پزشک مربوطه را انجام داد.
بنا بر اعلام مرکز آموزشی درمانی کودکان ابوذر اهواز، حیدری در خصوص چگونگی پیشگیری از دیابت تصریح کرد: هنوز نمی‌توان از دیابت نوع ۱ پیشگیری کرد و برای جلوگیری از دیابت نوع ۲ نیز سبک زندگی فعال و سالم، رژیم غذایی مناسب مانند استفاده از سبزیجات، میوه‌ها، غذا‌های کم‌چرب و پروتئین‌ها و اجتناب از مصرف فست فودها، شیرینی‌جات و چربی‌ها توصیه می‌شود.