واکسن‌هراسی و عقب‌ماندگی در واکسیناسیون زنان باردار/اهمیت سیستم رصد کرونا در مدارس

- قاسم جان‌بابایی در حاشیه جلسه کمیته علمی کشوری کرونا، به تصمیمات و بحث‌های امروز این کمیته اشاره کرد و گفت: مهمترین موضوع، بحث واکسیناسیون در حوزه مدیریت کرونا است. باتوجه به اینکه طی چند ماه اخیر سرعت بسیار خوبی در واکسیناسیون گروه هدف داشتیم، هم دز اول واکسیناسیون و هم دز دوم واکسیناسیون انجام شد و کم بودن سرعت و عقب ماندگی واکسیناسیون را به سرعت جبران کردیم. البته به نظر می‌آید، که همان افرادی که نوبت اول واکسن را تزریق کردند، نوب دوم را هم تزریق کرده‌اند و درصدی از افراد را داریم که هنوز واکسن تزریق نکردند.

وی افزود: خواهشمان این است که کسانیکه واکسن تزریق نکردند، حتما این کار را انجام دهند. زیرا متاسفانه در اروپا شاهدیم که روزانه در آلمان، اتریش، هلند و... جامعه واکسینه نشده، به سرعت دارند مبتلا می‌شوند. روسیه در روز گذشته بالغ بر ۱۲۰۰ فوتی داشته و غاطبه فوتی‌هایشان، افرادی بودند که واکسن تزریق نکرده بودند. بر همین اساس از مردم می‌خواهیم همراهی کنند. مقداری سرعت واکسیناسیون‌مان کاهش یافته است.

جان‌بابایی گفت: همچنین وزارت بهداشت اعلام کرد که افراد بالای ۶۰ سال که زمانی از واکسن دوم‌شان گذشته، ضرورت دارد که واکسن دز سوم یا اگر بیش از شش ماه گذشته واکسن یادآور را تزریق کنند. زیرا ضرورت دارد که ایمنی بدن این افراد را در سطح بالایی نگه داریم. کشور‌هایی که واکسن تزریق کردند و بین تزریق دز دوم و سوم‌شان فاصله افتاده، مقداری افزایش ابتلا داشتند. بر همین اساس از آنجایی که اکنون در کشور شرایط خوبی داریم؛ به طوری که هم میزان فوتی‌ها در حال کاهش است و هم میزان بستری کاهشی است، مهم است که گروه‌هایی که واکسن نزدند، هرچه زودتر واکسن را تزریق کنند.

جان‌بابایی ادامه داد: یکی از مواردی که در کمیته علمی مطرح شد، مراقبت‌هایی است که در استان‌ها باید انجام شود. هنوز گرفتاری‌های خوشه‌ای در برخی نقاط کشور داریم. استان‌هایی ممکن است مشاغل فصلی در آن‌ها تاثیرگذار باشد. مثلا در استانی مانند سمنان در دامغان اتفاق افتاد که البته اکنون موارد کمتر شده، در فصل برداشت پسته بوده یا جا‌هایی که برداشت زعفران بوده است. زیرا بسیاری از کارگران از شهر‌ها و استان‌های مجاور به این شهر‌های برداشت محصول می‌روند. باید بسیار مراعات کنند که ابتلا‌های خوشه‌ای و منطقه‌ای اتفاق نیفتد. زیرا معمولا تجربه ثابت کرده که بیماری کرونا با همین ابتلا‌های خوشه‌ای آغاز می‌شود و شهر‌های اطراف را گرفته و گسترش می‌یابد.

وی گفت: موضوع مهم دیگر بحث واکسیناسیون مادران باردار بود. اکنون توصیه شده هرنوع واکسنی را که مجوز دارد، می‌توان برای زنان باردار استفاده کرد. البته ما پروتکل کشوری در این زمینه داریم. متاسفانه به دلیل واکسن‌هراسی که در کشور به خصوص برای زنان باردار ایجاد کردند، پوشش واکسیناسیون زنان باردار با میانگین جامعه بسیار فاصله دارد. خواهش می‌کنیم همه کسانی که می‌توانند کمک کنند تا خانم‌های باردار به هدف مورد انتظار واکسیناسیون بالای ۸۰ درصد و حتی ۱۰۰ درصد برسند.

معاون درمان وزارت بهداشت ادامه داد: ما تعداد قابل توجهی از مادران باردار را به دلیل ابتلا به کرونا از دست دادیم که برای کشور ضایعه‌ای غیرقابل جبران است. استدعای ما این است که این گروه هدف که بسیار مهم هستند، هرچه زودتر واکسینه کنیم. برنامه‌ای برای ایجاد کمپین واکسیناسیون مادران باردار داریم که با روش اقناعی و آگاهی که به مادران باردار داده و آموزش‌هایی که به همکاران خودمان ارائه می‌دهیم، ان‌شاءالله بتوانیم عقب ماندگی در حوزه واکسیناسیون مادران باردار را جبران کنیم.

معاون درمان وزارت بهداشت گفت: موضوع دیگری که بحث شد و ان‌شاءالله تا فردا کمیته علمی نظراتش را به طور رسمی اعلامی میکند، بحث بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها است که توصیه می‌شود با توجه به اتفاقاتی که در کشور‌های منطقه و کشور‌های اروپایی رخ داد، واقعا بحث بازگشایی مدارس اگر مدیریت شده نباشد و قرار باشد همه دانش‌آموزان در یک مدت زمان کوتاه در کلاس حضور داشته باشند، قطعا ممکن است باعث ایجاد نگرانی شود.

وی گفت: باید حتما از فرصت بازگشایی مدرسه استفاده مطلوب کنیم. مدرسه می‌تواند محلی برای آموزش واکسیناسیون افراد خانواده و کودکان باشد، به اضافه اینکه حتما باید در مدارس سیستم رصد داشته باشیم که بلافاصله اگر قرار باشد شروع بیماری از مدارس منجر به ایجاد نگرانی در جامعه شود، بلافاصله شناسایی شده و منجر به تعطیلی وسیع مدارس نشود. زیرا تبعات زیادی خواهد داشت و در مردم بی اعتمادی ایجاد می‌کند.

جان‌بابایی گفت: بنابراین بازگشایی منطقی و معقولانه و با رصد تمام شرایط دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان از جهت گسترش بیماری بسیار مهم است.

وی درباره افزایش موارد ابتلا و بستری در مناطقی که واکسیناسیون‌شان کمتر بوده است، گفت: به این صورت که بگوییم که منطقه‌ای که واکسن تزریق نکرده‌اند، خیلی ابتلا بیشتر داشته‌ایم، اینطور نبوده است. جا‌هایی که مبتلا داشتیم، مناطقی بوده که به صورت خوشه‌ای بوده مثلا در استان آذربایجان غربی و شرقی، شهر‌هایی که مجاور هم بودند مانند جلفا، مرند، شوط، چایپاره که شهر‌هایی هستند که در دو استان مجاور هم بودند. مقداری بحث رعایت پروتکل‌ها موثر است و مقداری بحث مشاغل فصلی است که در حال بررسی است. در استان خراسان، بیرجند، فردوس و طبس از خراسان جنوبی، بردسکن، کاشمر و خلیل آباد در خراسان رضوی بیشتر ابتلا داشتند؛ بنابراین ابتلای منطقه‌ای داریم که قسمتی مربوط به رعایت پروتکل‌ها و مشاغل فصلی است. البته قطعا در استان‌هایی که واکسیناسیون بیشتر است، میزان ابتلا کمتر است. مثلا گیلان جزو استان‌های بسیار خوب ما است که بالاترین میزان پوشش واکسیناسیون را دارد. با این حال در کشور‌های اروپایی می‌بینیم کشور‌هایی مانند آلمان، اتریش و... که دچار مشکل جدی شدند، غاطبه فوتی‌شان افراد غیرواکسینه هستند. این‌ها تجارب بین‌اللملی است که باید از آن درست استفاده کنیم.

جان‌بابایی درباره گزارش کمیته علمی درباره بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها، گفت: قبلا هم گزارش در این زمینه و درباره قواعد و استاندارد‌هایی که باید رعایت شود، داده شده است. باید توجه کرد که اینجا کمیته علمی است که موضوعات را به لحاظ علمی بررسی و نگرانی‌هایش را بر اساس مطالعات و تجارب بین‌المللی جمع‌بندی کرده و به ستاد ملی کرونا اعلام می‌کند.

وی درباره واردات قرص‌های ضدکرونا مانند مولنوپیراویر و پکسلووید، گفت: اکنون شرایط فوتی ما رو به کاهش است. توصیه اول ما باید برای واکسن باشد. دارو‌هایی هم که تاکنون مطرح شدند، برخی‌شان در ابتدا پر طمطراق بودند و سروصدای زیادی برایشان شده، اما بعد دیدیم که تاثیرگذاری شان در حوزه مرگ و میر زیاد نبوده است. اکتمرا در داخل کشور تولید می‌شود. درباره آن دو دارو هم باید بررسی شود. البته امکان ساخت همه این دارو‌ها در کشور وجود دارد. فعلا اصلا بحث واردات دارو ضرورت ندارد، زیرا امکان تولید دارند و برخی‌شان در داخل کشور تولید هم می‌شوند. ما داریم هزینه اثربخشی آن‌ها را بررسی میکنیم که آیا ضرورت دارد که این‌ها وارد پروتکل کشور شوند.

جان‌بابایی گفت: اکنون در برخی کشور‌ها ابتلا بالاست، اما فوتی اندک است. زیرا واکسیناسیون‌شان را بالای ۹۰ درصد بردند، ابتلایشان‌هم بالاست، اما مرگ و میرشان کم است. مهمترین هدف ما در مدیریت کرونا، کاهش مرگ‌ومیر اسک. بعد‌ها شاید این بیماری سالانه منجر به ابتلا و بستری تعداد افراد زیادی شود.

وی ادامه داد: مطالعات شرکت‌ها هم برای خودشان ارزشمند است، اما ما وقتی مجوز مصرف یک دارو را می‌دهیم باید تمام ابعاد را در نظر بگیریم. وقتی می‌توانیم با واکسیناسیون، جلوی مرگ و میر را بگیریم، هزینه ناشی از واکسیناسیون بسیار پایین‌تر است. هزینه بستری بیمار کرونا در بخش دولتی بالای ۶ میلیون تومان است که بیمار کمتر از ۱۰ درصدش را می‌دهد. درحالیکه کل هزینه واکسیناسیون برای ما ۴۵۰ هزار تومان است. بیش از ۱۰ برابر کمتر است؛ بنابراین معقولانه است از تجارب بین‌المللی استفاده کنیم. در عین حال اولین بار نیست که از واکسن استفاده می‌کنیم. سرخجه و سرخک و ... را با واکسن ریشه کن کردیم. اگر همواره دنبال دارو‌های جدید می‌بودیم، ریشه‌کنی اتفاق نمی‌افتاد. اگر می‌خواهیم ابتلا و مرگ و میر را کاهش دهیم راهی جز همراه کردن مردم برای واکسیناسیون نداریم.

وی گفت: یکی از بزرگترین دستاورد‌های نظام ما این بود که در حوزه تولید واکسن بسیار خوب کار کرده، زیرساخت درست کرده است. اگر قرار باشد بیماری دوباره شدت بگیرد، مساله واکسن باز مورد تهدید قرار می‌گیرد و قیمت بالا رفته و مواد اولیه نمی‌دهند، اما ما واقعا تولید واکسن را داریم. اجازه نداریم منابع‌مان را صرف دارو‌هایی کنیم که ممکن است ادعا‌هایی که پشت آن‌ها است، عملا اتفاق نیفتد. در حالی که اگر منابع را در زمینه خرید تضمینی از واکسن‌های تولید داخل انجام دهیم، این شرکت‌ها برای تولید واکسن انگیزه پیدا میکنند.