جست‌وجوی زندگی در اتوبوس‌های سلامت
_ روزنامه ایران نوشت: «واکسن، خانم واکسن زدید؟ واکسن بزنید که از کرونا در امان بمانید.» با شنیدن این جمله توجه‌ام به مردی جلب می‌شود که ماسک آبی رنگی زده و رهگذران را به تزریق واکسن دعوت می‌کند. اتوبوس سیار تزریق واکسن گوشه‌ای از خیابان درست مقابل یک مرکز خرید شلوغ ایستاده. شعاع مورب آفتاب پاییزی روی زمین سایه انداخته. خانمی که مورد خطاب قرار گرفته ماسک ندارد و با لحنی عصبی می‌گوید: «من به واکسن اعتقادی ندارم مگر این ویروس طبیعی ساخته شده که حالا واکسن هم بزنم.» مرد با ملایمت برایش توضیح می‌دهد واکسن زدن کلی فایده دارد و اگر خدای نکرده به کرونا مبتلا شود شدت بیماری را کم می‌کند زن، اما همچنان روی حرف خودش پافشاری می‌کند. «من اصلاً مخالف واکسن زدن هستم. دلم نمی‌خواهد واکسن بزنم یک بارهم کرونا گرفتم دوباره که نمی‌گیرم. تازه همین فامیل‌های خودمان واکسن زدند بازهم کرونا گرفتند.»
مرد باز هم به آرامی برایش توضیح می‌دهد واکسن زدن به معنای این نیست که مصونیت کامل پیدا می‌کنید، اما واکسن کمک می‌کند قدرت سرایت بیماری کم می‌شود که به نفع دیگران است و البته شدت بیماری را هم کم می‌کند. زن کلافه چند باری سرش را تکان می‌دهد. انگار گوش‌هایش را بر هر گونه استدلالی بسته است. همان طور که زیر لب با خودش حرف می‌زند دور می‌شود. نفر بعدی پسر جوانی است که خیلی زود و با چند جمله صحبت مسئولان اتوبوس سیار متقاعد می‌شود واکسن بزند: «من یک کم از آمپول می‌ترسیدم وگرنه با خود واکسن مشکلی ندارم که البته قول دادند مشکلی پیش نمی‌آید.» آقایی که رهگذران را به تزریق واکسن در اتوبوس سیار دعوت می‌کند می‌گوید خیلی‌ها با صحبت کردن راضی به واکسن زدن می‌شوند البته کسانی هم مثل آن خانم هستند که هیچ استدلالی رویشان تأثیری ندارد.
نمی‌دانم شما جزو کدام گروه هستید؛ آن‌هایی که پذیرفته‌اند واکسن بزنند یا آن‌هایی که هنوز هم مخالف واکسن زدن هستند و فکر می‌کنند واکسن زدن بیشتر از کووید ۱۹ دردسر دارد. چه موافق واکسن زدن باشید، چه مخالف آن، بد نیست بدانید کارشناسان و پزشکان تأکید می‌کنند تنها واکسینه شدن بیش از ۸۰ درصد جمعیت هرجامعه‌ای به ایمنی جمعی می‌انجامد. مگر ممکن است کسی نخواهد دوباره مثل گذشته زندگی کند؟ منظورم گذشته بدون کروناست. اینکه بتوانیم آزادانه معاشرت کنیم، درس بخوانیم، دورهم جمع شویم، بچه‌ها دوباره به مدرسه برگردند، دانشجو‌ها به دانشگاه و...، اما این‌ها بدون واکسن ممکن نیست.
حمید مختاری، یکی از کسانی است که برای اتوبوس سیار کار می‌کند، وی می‌گوید: «در کل استقبال مردم بد نیست و تعداد کسانی که به واکسن زدن متقاعد می‌شوند بیشتر از ضد واکسن‌هاست.»
- به مخالفان واکسن یا ضد واکسن‌ها چه می‌گویید تا واکسن را بپذیرند؟
- ما به آن‌ها می‌گوییم واکسن زدن هیچ عوارضی ندارد و برای سلامت خود و اطرافیان‌شان مؤثر است. اما متأسفانه تبلیغات منفی درباره واکسن روی ذهن خیلی‌ها تأثیر بد گذاشته. هدف این تبلیغات آن است که مردم را از واکسن فراری دهند، اما اشتباه همین جاست، چون درهمین مدت کوتاهی که مردم واکسینه شده‌اند سلامت عمومی بالا رفته و میزان ابتلا کم شده. با همین استدلال‌ها خیلی‌ها راضی به واکسن زدن می‌شوند.
- روزانه در این اتوبوس چند نفر واکسن می‌زنند؟
- البته بستگی به مراجعه کنندگان دارد و در طی روز متغیر است، اما روزی ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر معمولاً واکسن می‌زنند. هر منطقه‌ای هم یک اتوبوس زندگی دارد.
- طبق تجربه شما بیشتر ضد واکسن‌ها در چه گروه سنی قرار دارند؟
- البته از هر سنی هستند و نمی‌توان مشخصاً گفت چه رنج سنی. شما باید بدانید چطور با ضد واکسن‌ها صحبت کنید تا متقاعدشان کنید ممکن است برخی آدم‌های عادی وقتی با مخالفان واکسن حرف می‌زنند، بیشتر دلسردشان کنند. برخی مخالفان واکسن وقتی همین‌جا جلوی چشم‌شان مراجعه کنندگان دیگر را می‌بینند بیشتر به تزریق واکسن متقاعد می‌شوند.
دختر جوان کمی آن سوتر ایستاده و به این حرف‌ها گوش می‌دهد با صدایی مضطرب می‌گوید: «راستش من هم واکسن نزده‌ام با اینکه در محل کارم شرط گذاشته‌اند که اگر واکسن نزنم حقوقم را پرداخت نمی‌کنند هنوز قانع نشده‌ام. حرف و سؤال من علمی است اینکه چطورهمه واکسن‌ها تولید‌شان این همه زمانبر است، اما واکسن کرونا به این زودی تولید شده؟ شاید عده‌ای جواب‌هایی بدهند، اما این پاسخ‌ها برای من قانع کننده نبوده. برای همین هم واکسن نمی‌زنم.»
زن دیگری نفس زنان از مرکز خرید بیرون می‌آید چند کیسه پلاستیکی در دست دارد: «من چند ماهی هست واکسن زده ام، اما نتوانستم همسرم را قانع کنم واکسن بزند. می‌دانم با واکسن نزدن او جان من و بچه‌ها هم در خطر جدی است هیچ جوره نمی‌توانم قانعش کنم. می‌گوید شما که واکسن زده‌اید چند سال بعد بیماری‌های عجیب و غریب می‌گیرید. الان هم من و بچه‌ها هر مشکلی پیدا می‌کنیم به واکسن ربط می‌دهد. جلوی خودش که نمی‌توانم بگویم، اما کاش دولت قانونی بگذارد که اگر کسی واکسن نزد از بعضی مزایا محروم شود آن وقت امثال شوهر من هم واکسن می‌زنند. من وبچه‌ها دوست داریم زودتر به زندگی عادی برگردیم، اما انگارشوهرم نمی‌خواهد این اتفاق بیفتد.»
البته بد نیست بدانید تعداد ضد واکسن‌ها در دنیا هم کم نیست و خیلی از دولت‌ها برای متقاعد کردن آن‌ها دچار چالش جدی شده‌اند. مثل دولت آلمان که این روز‌ها آمار ابتلای بالایی دارد. خیلی‌ها در این کشور مخالف واکسن زدن هستند و تعدادی هم که واکسن زده‌اند هیچ پروتکل بهداشتی را رعایت نمی‌کنند. این دولت‌ها اغلب به فکر گذاشتن قوانینی هستند تا افراد را مجبور به واکسن زدن کنند.
دکترهادی یزدانی، پزشک درباره متقاعد کردن ضد واکسن‌ها و ترغیب‌شان به واکسن زدن می‌گوید: «من فکر می‌کنم به تکافوی ادله رسیده‌ایم. کسی که بخواهد برداشت اش این باشد که واکسن ضد سلامتی اش است هیچ جوره نمی‌توان توجیه‌اش کرد و کسی هم که قصد واکسن زدن داشته باشد نمی‌توان منصرف اش کرد. هر چند معتقدم آمار ما در این زمینه در مقایسه با امریکا و اروپا ناامید کننده نیست. ۲۰ تا ۴۰ درصد افراد هر جامعه‌ای را معمولاً مخالفان واکسن تشکیل می‌دهند. ولی مهم این است که این اندیشه تقویت نشود و مدافع رسمی نداشته باشد و گرنه این درصد در همه جای دنیا همین طور پخش شده. هرچند برخی رسانه‌ها کاملاً به نفع ضد واکسن‌ها عمل کرده‌اند. منظورم از این رسانه‌ها رسانه‌ای مثل صدا‌و‌سیماست وگرنه خرده رسانه‌ها به وظیفه خود عمل کرده‌اند. مثلاً همین کشور روسیه و کشور‌های اطرافش را ببینید که چقدر ضد واکسن دارد. از این به بعد بیشتر اهرم‌های قانونی می‌تواند به کاهش این روند کمک کند کاری که بسیاری از کشور‌های دنیا هم برای راضی کردن ضدواکسن‌ها انجام می‌دهند. فکر کنید اگر الان بخواهید سوار اتوبوس یا هواپیما شوید اگر همه کد واکسن داشته باشند آن وقت ممکن است خیلی‌ها مجبور به واکسن زدن شوند. اهرم‌های قانونی بسیاری از جمله محدود کردن خدمات بانکی، رایانه و حتی کارت سوخت می‌تواند برای ضد واکسن‌ها اعمال شود یا مثلاً قانونی که تأکید می‌کرد کارمندان دولت اگر واکسن نزنند ملزم می‌شوند هر ۷۲ ساعت تست پی‌سی‌آر بدهند. این سخت گیری‌ها مفید وهمراه با خیرعمومی است.»
به‌گفته این پزشک از اینجا به بعد برای تغییر رویه ضد واکسن‌ها باید از اهرم قانون استفاده کرد. اهرم‌هایی مثل محدود کردن دسترسی افراد به حساب بانکی یا شرط داشتن کارت واکسن برای دسترسی به این خدمات. البته نباید این طور باشد که تعداد زیادی بدون اینکه واکسن زده باشند کارت واکسن بگیرند، یعنی باید کنترل جدی روی این پروسه انجام شود.
نمی‌دانم شما کدام طرف خط ایستاده اید، مخالف تزریق واکسن هستید یا موافق آن؟ شاید هم برای تزریق دوز سوم واکسن‌تان روزشماری می‌کنید. شاید هم جزو آن‌هایی هستید که رؤیای دنیای بدون کرونا را در سر می‌پرورانید. هرچه هست بهتر است بدانید تا اطلاع ثانوی دنیای بدون کرونا ممکن نیست پس واکسن بزنید.