پلیس راهور در پیشانی تحولات هوشمند

- تردیدی نیست که راه جستن برای سر و سامان دادن به اوضاع ترافیکی در بزرگراه‌ها از گذرگاه شناسایی آن عواملی که به تصادفات رانندگی سر و شکل می‌دهند هموارتر خواهد بود. برای هر جامعه‌ای که دنبال توسعه و ترقی باشد از بهبود وضع امنیت، آن هم در ابعاد و جنبه‌های مختلف گریزی نخواهد بود و بر همین مدار رفتن به راهی که امنیت جانی را بر صدر بنشاند خود ناگفته پیداست که چه اهمیتی خواهد داشت.

 

امنیت جانی از آن غایت هاست که هر جامعه‌ای با هر رونوشتی که از قصه‌ی ارزش و فرهنگ داشته باشد در بازنشانی و به سامان کردنش طفره و تعللی نباید به خود راه دهد. این میانه هم دامنه آن لطمه و زیانی که پیشامد‌های ترافیکی بر جان و مال و روان جماعت آدمیان می‌زند از هر آسیب و آفت دیگری پرادبارتر می‌تواند باشد. این را از برآورد عدد و رقم سوانحی که از اثر رانندگی‌های پرخطا و خطر پدیدار می‌شود هم می‌توان پی گرفت که خود در جایگاه عمده‌ترین علت مرگ و میر‌ها نشسته است.

 

اما شاید برای ایران ما که مواجهه‌ای رو به فزونی با ورود بی رویه‌ی خودرو‌ها به چرخه ترافیکی اش دارد و هم قدم با آن شمار تصادفات و خسارات رانندگی اش هم در راهی پرآفت و بلا افتاده وضع بغرنج تری حادث شده باشد. سهم بیشتر در این زیان دیدگی البته نصیب تهران شده چرا که تعداد کشتگان و مجروحان تصادفات درون شهری پایتخت بیش از هر شهر و ناحیه دیگری است.

اتفاق امیدبخش در این میان برای تهران و ایران، اما به گوش رسیدن اخباری از هوشمندسازی و تجهیز قوت و بضاعت نیروی پلیس است که گویا در این به روز کردنِ قابلیت‌ها، پلیس راهنمایی و رانندگی در رتبه اول ایستاده است. چون آن طور که از اظهارات رسانه‌ای شده‌ی فرماندهان این حوزه از پلیس بر می‌آید تحول به پا کردن در حوزه سیستمی به قصد بهره مندی از نوآوری در سامانه‌ها و تجهیزات اتفاقی است که توسط فرماندهان پلیس راهور دنبال و اجرایی می‌شود. درواقع استفاده‌ی پلیس راهور از بستر‌های اینترنتی برای ارائه خدمات و به کار بردن انواعی از دست افزار‌های هوشمند برای رسیدگی به جرائم به جای روش‌های نخ نما شده و زمانبری که با صرف مقادیر زیادی کاغذ برای صدور برگه جریمه یا ترسیم کروکی تصادفات انجام می‌شد پلیس راهور را در پیشانی تحولات سیستماتیک و هوشمند نشانده است.

 

روزآمد شدن امکانات و ابزار‌های پلیس راهور، اما ابهامی را با خود به همراه دارد؛ چنانچه مقرر باشد برای شناسایی عوامل وقوع یک تصادف نرم افزار‌های هوشمند میداندار بشوند پس بر سر تجربه و مهارتی که نیرو‌های پلیس ذره ذره و در سال‌های طولانی اندوخته اند چه خواهد آمد؟ وقتی احسان مومنی رییس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ را درباره تاثیر امکانات و نرم افزار‌های هوشمند بر نحوه عمل پلیس در شناسایی عوامل تصادف به پرسش می‌گیریم در پاسخ به میزان هوشمند شدن امکانات پلیسی را در تشخیص عامل تصادفات بی تاثیر معرفی می‌کند: شناسایی و تعیین علت وقوع یک تصادف ارتباط چندانی با هوشمند شدن سیستم ترسیم کروکی‌ها یا دیگر امکانات هوشمندی که در اختیار پلیس قرار گرفته ندارد. در مساله شناسایی علت وقوع یک تصادف این کارشناس پلیس راهور است که باید عوامل منجر به حادثه رانندگی را مشخص کند. آن افسر پلیسی که کارشناس تصادفات محسوب می‌شود علت روی دادن تصادف رانندگی را بررسی و مشخص می‌کند و بر اساس تشخیصی که در این زمینه دارد و اینکه چه کسی مقصر رخ دادن این تصادف است اطلاعات را وارد سیستم می‌کند. این افسر کارشناس بعد از بررسی و تشخیص علت بروز حادثه و وارد کردن اطلاعات به سیستم شکل کروکی تصادف را هم به شکل طراحی شده و سیستمی ترسیم می‌کند و بعد تحویل بیمه و دیگر مراکز مرتبط می‌دهد.

اما آیا هوشمندسازی سیستم تصادفات پلیس راهور بر تشخیص آن دسته از تصادفاتی که ساختگی هستند هم بی اثر خواهد بود: مساله هوشمندسازی سیستم‌های پلیس راهور در موضوع شناسایی تصادفات ساختگی نقش بسیار زیادی خواهد داشت. نکته‌ای که در این رابطه وجود دارد این است که برای تشخیص ساختگی بودن یک تصادف افسر پلیس راهور استعلام می‌گیرد تا معلوم شود در گذشته چه نوع استفاده‌هایی از خدمات بیمه صورت گرفته و اینکه آیا فرد از بیمه استفاده کرده یا خودرو؟ بنابراین کارشناسان پلیس راهور هنگام بروز حادثه‌ی رانندگی هم درباره فرد راننده و هم خود خودرو استعلام‌های مورد نیاز را می‌گیرند و همین باعث می‌شود تا در زمینه تشخیص صحنه سازی‌ها در تصادفات وضع مطلوبی را شاهد باشیم. قدر مسلم این است که هوشمند شدن سیستم تصادفات پلیس راهور باعث خواهد شد تا تصادفات ساختگی به شکل بهتری مورد شناسایی قرار بگیرند و با کاهش قابل توجهی همراه بشوند.

از دید رییس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ هوشمندسازی‌ها سازوکار مفیدی برای تمیز دادن آن تصادفی که ساختگی باشد در دست پلیس راهور گذاشته اند: کارشناس راهور از طریق همین سیستم هوشمند تصادفات برای این کار وارد عمل می‌شود. درواقع موقعی که تصادفی رخ می‌دهد افسر پلیس با استعلام‌هایی که از این سیستم هوشمند می‌گیرد همه اطلاعات مربوط به فرد راننده و خودرو را دریافت می‌کند و می‌تواند متوجه این نکته بشود که آیا خسارتی که به خودرو وارد شده مربوط به همین تصادف بوده یا خیر. با این امکان از سوء استفاده افراد متخلف برای دریافت حق بیمه هم جلوگیری می‌شود.

وقتی می‌خواهیم با رییس اداره تصادفات پلیس راهور درباره تغییر دادن یا ندادن صحنه تصادف و مشکلاتی که برای رفت و آمد‌ها و وضع ترافیک ایجاد می‌کند چانه بزنیم پیش از طرح کامل پرسش به سخن می‌آید و راه مجادله را می‌بندد: در تصادفات خسارتی بر طبق آنچه در آیین نامه آمده رانندگان مکلف هستند وسیله نقلیه را به محل امنی در منتهی الیه سمت راست مسیر منتقل کنند. در تصادفات جرحی و منجر به فوت رانندگان نباید صحنه تصادف را تغییر بدهند. صحنه تصادف باید دست نخورده باقی بماند تا افسر پلیس خود را به محل حادثه برساند و به بررسی علت‌های بروز تصادف بپردازد. اما درباره انتقال خودرو به منتهی الیه سمت راست در تصادفات خسارتی قانون چنین چیزی را وضع کرده است. البته در این نوع تصادفات رانندگان برای اینکه شبهه‌ای پیش نیاید و اگر فکر می‌کنند ممکن است حقی از آن‌ها پایمال شود می‌توانند سریع از خودرو پیاده شوند و از صحنه تصادف عکس بگیرند و بعد خودرو‌ها را به سمت راست جاده هدایت کنند. زمانی که افسر پلیس راهور به محل حادثه آمد این رانندگان می‌توانند عکس و فیلمی که از صحنه تصادف گرفته اند را به او نشان بدهند. افسر پلیس هم این عکس‌ها و تصاویر را بررسی می‌کند و نظریه اش را ارائه خواهد داد.