ارائه خدمات مالی به ۷۵ درصد دانشجویان کشور تا سال ۱۴۰۴
_ ایکنا نوشت: علم و دانش در جامعه زمانی توسعه می‌یابد که دانشگاهیان و محیط‌های دانشگاهی از مشکلات مختلف عاری باشند و آرامش لازم در این محیط‌ها برقرار باشد. از این رو معیشت، رفاه و حقوق دانشجویان از آن دسته از موضوعاتی است که باید دانشگاه‌های کشور به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند، چراکه دانشگاه جایی است که در آن صدای دانشجو شنیده می‌شود. اساساً حل مشکلات دانشجویان باید از اولویت‌های تمامی دانشگاه‌های کشور باشد؛ چراکه حل مشکلات آنان موجب می‌شود دانشگاه در مسیر عدالت آموزشی قدم بردارد.
امروز یکی از اساسی‌ترین مشکلات حاضر دانشجویان کشور مسائل مالی و اقتصادی است؛ در این راستا عیسی علیزاده، رئیس هیئت مدیره صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان ایران و معاون فرهنگی جهاددانشگاهی به موضوع بهره‌مندی از مزایای صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان ایران پرداخت.
صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان ایران از چه زمانی شروع به فعالیت کرده است؟
صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان ایران یکی از مؤسسات وابسته به جهاددانشگاهی است که زیر نظر معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی فعالیت می‌کند. این مؤسسه در اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی به‌عنوان یک موسسه مالی غیرتجاری در سال ۱۳۷۷ به شماره ۱۰۶۱۸ ثبت‌شده، شخصیت حقوقی مستقل داشته و در سیاست‌های کلی و خط‌مشی اصلی تابع جهاددانشگاهی هست. مؤسسه در تاریخ ۱۵/۱۲/۹۴ موفق به دریافت مجوز فعالیت از بانک مرکزی گردیده است.
نقش و هدف صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان در دانشگاه‌ها چیست؟
صندوق قبل از اینکه به فعالیت‌های مالی مشغول باشد، به ترویج سنت قرض‌الحسنه در جامعه دانشگاهی پرداخته است و با جذب منابع و کمک‌های خیرین ضمن برطرف کردن نیاز‌های مالی و معیشتی دانشجویان، در جهت گسترش فعالیت‌های علمی و پژوهشی دانشجویان و دانشگاهیان نیز فعالیت نموده است. وجود یک سیستم مالی و اعتباری اختصاصی به‌منظور حفظ عزت‌نفس و کرامت انسانی دانشجویان و دانشگاهیان دارای بنیه ضعیف اقتصادی و ارج نهادن به جایگاه دانش و دانشگاه و مرتبطان با آن و اعتبار قائل شدن برای کارت دانشجویی، مسائلی هستند که از اهمیت والایی برخوردارند. از طرفی نیاز به وجود مجموعه‌ای قانونی برای جذب، ساماندهی و توزیع عادلانه هدایا، موقوفات و اعتبارات اهدایی خیرین و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی به حوزه‌های علمی و پژوهشی کشور باعث شد تا معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی با ایجاد یک سیستم مالی شفاف با مجوز‌های معتبر، بستری مناسب جهت جذب وجوه و اعتبارات خُرد خیرین و تبدیل آن به یک جریان مولد قرض‌الحسنه آماده کند.
با وجود صندوق رفاه در دانشگاه‌ها، لزوم صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان ایران چیست؟
در کشور ما خدمات موازی زیادی وجود دارد که افراد از آن استفاده می‌کنند. به‌طور مثال در سیستم بانکی کشور شما با انواع بانک‌های دولتی و خصوصی مواجه هستید که خدمات مختلفی را ارائه می‌دهند و فعالیت هر یک منافاتی با دیگری ندارد. در مورد فعالیت صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان و دیگر سیستم‌های مالی دانشگاه که به دانشجویان خدمات ارائه می‌دهند نیز این امر وجود دارد که دانشجو می‌تواند خدمات یکی یا همه سیستم‌های موجود در دانشگاه را استفاده نماید. در مورد وجه تمایز صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان ایران با سایر مراکز اعطای تسهیلات به دانشجویان باید بگویم که اولین ویژگی صندوق دسترسی آسان دانشجویان و خیرین و حذف بروکراسی اداری است. پرداخت تنها با ارائه یک برگ چک یا سفته به مبلغ وام و معرفی تنها یک ضامن دانشجو از برجسته‌ترین خصوصیات فرآیند اجرایی صندوق دانشجویان است که کمتر در سایر مؤسسات مالی دیده می‌شود. مهم‌ترین ویژگی صندوق نیز حفظ کرامت دانشجو و دانشگاهی و ارج نهادن به شخصیت حقوقی ایشان است که شما این مورد را در هیچ جای دیگر جز صندوق نمی‌بینید که دانشجویی با کپی کارت دانشجویی به‌عنوان ضامنی معتبر تلقی شود.
با وجود تعطیلی دانشگاه‌ها و عدم مراجعه دانشجویان صندوق همچنان مراجعه‌کننده دارد؟
در سال‌های اخیر در کشور با یک چالش بزرگ و همه‌گیری ویروس کرونا درگیر بودیم و اوضاع اقتصادی به‌مراتب سخت‌تر شده و شرایط را برای برخی از اقشار جامعه ازجمله دانشجویان و دانشگاهیان به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است. تعطیلی برخی کسب‌وکار‌ها و اوضاع نابسامان اقتصادی ازیک‌طرف و شرایط تحصیل و دانشگاه از طرف دیگر فشار بر قشر کم‌بضاعت را بیشتر کرده است و تعداد زیادی از دانشجویان به دلیل شرایط و برگزاری کلاس‌های آنلاین، از خدمات آموزشی محروم شده‌اند. در اوایل این روند ما با حجم زیاد درخواست وام از سوی دانشجویان که بیشتر آن‌ها از شهرستان‌ها بودند مواجه شدیم که برای تهیه وسایل کمک‌آموزشی از قبیل لپ‌تاپ یا گوشی هوشمند نیاز به کمک بودند. خداوند را شاکرم که به‌وسیله دستان سخاوتمند خیرین و همت همکارانم در صندوق توانستیم به بخش زیادی از درخواست‌ها جواب مثبت داده و به کمک ایشان دانشجویان کم‌بضاعت را یاری کنیم. باوجود شرایط اقتصادی جامعه، دوستان ما در مجموعه صندوق توانستند نسبت به سال‌های گذشته که دانشگاه‌ها حضوری بود، حدود ۵۰۰ درصد حجم وام‌های پرداختی را بیشتر کنند.
در حال حاضر رابطه دانشجویان و صندوق در چه حدی است؟ از نظر شما حد مناسب چیست؟
تمام عرصه‌های فعالیت صندوق، عرصه دانشجویی است، چه در زمینه معرفی دانشجویانی که به حمایت نیاز دارند و چه در زمینه معرفی اساتید و خیرین علاقه‌مند به حوزه دانشجویی، همگی بافکر و همکاری دانشجویان صورت می‌گیرد. برای مثال ما در ده دانشگاه کشور دانشجویان فعالی داریم که مسئولیت اجرای فعالیت‌های صندوق را بر عهده‌دارند؛ و درمجموع حدود ۲۳ هزار دانشجو عضو صندوق هستند که از این تعداد حدود ۱۱ هزار نفرشان از وام‌های صندوق استفاده کرده‌اند.
من اصلاً اعتقاد ندارم که دانشجویان فقط در مدیریت اجرایی دارای نقش باشند بلکه می‌توانند در قسمت تولید محتوایی و ارائه راهکار‌های جدید هم شرکت کنند. ضمن اینکه مشارکت دانشجویان در این فعالیت داوطلبانه باعث شده است تا روحیه ازخودگذشتگی و ایثار در میان دانشجویان تقویت شود.
ما در افق ۱۴۰۴ به امید خدا فعالیت‌های صندوق را در تمام دانشگاه‌های کشور گسترش می‌دهیم تا تمام خیرین علاقه‌مند به حوزه دانشجویی بتواند در بستر شفاف مالی از دانشجویان کم برخوردار حمایت نمایند.
درباره برنامه‌های آینده صندوق توضیح دهید.
کلیات روشن است. ما در مورد کلیات به توافق نظر رسیده‌ایم، ولی عمیق شدن آن مستلزم توسعه کار و فعالیت‌های صندوق است. اعضای هیئت‌مدیره صندوق با ارائه راهکار‌های مناسب باید این راه هموار سازند. منابع صندوق در سال‌های اخیر رشد حدود ۵۰۰ درصدی داشته است که هنوز جای کار بسیار دارد و از طرفی نیاز مالی دانشجویان نیز متأسفانه روزبه‌روز بیشتر می‌شود. این امر کار را برای هیئت‌مدیره و همکاران صندوق سخت‌تر کرده است، ولی با توکل به خدا و کمک خیرین و زیرساخت‌هایی که در جهاد دانشگاهی وجود دارد، برنامه ما در افق ۱۴۰۴ این است که بتوانیم به ۷۵ درصد دانشجویان کشور خدمات مالی ارائه دهیم. این خدمات لزوماً پرداخت وام نیست؛ ممکن است دانشجویان برای انجام امور عام‌المنفعه در داخل یا خارج از دانشگاه نیازمند حمایت از سوی صندوق باشند.