داروی ضد کرونا چیست و چه کارکردی دارد؟
- تلاش‌ها برای مبارزه با کووید-۱۹ با اعلامیه اخیر انگلیس مبنی بر تایید نخستین قرص برای درمان افراد مبتلا به کووید-۱۹ گام دیگری رو به جلو برداشته است.
به گزارش «نشنال نیوز»، «مولنوپیراویر»، یک داروی ضد ویروس است که می‌تواند ۲ بار در روز به مدت ۵ روز، در هنگام شروع عفونت توسط افرادی که در معرض ابتلا به بیماری‌های شدید و شاید به دلیل سن یا شرایط سلامت زمینه‌ای، آسیب‌پذیر هستند، مصرف شود.
مجوز این دارو، که از سوی شرکت دارویی «مِرک»، تولید می‌شود، در ماه جاری توسط آژانس تنظیم مقررات دارو‌ها و محصولات بهداشتی انگلیس صادر شد.
کارآزمایی‌ها نشان داد که این دارو خطر بیماری‌های نیازمند بستری شدن در بیمارستان را به نصف کاهش می‌دهد و امید این است که با جلوگیری از ابتلای بیشتر افراد به بیماری جدی، این دارو فشار بر سیستم‌های بهداشتی تحت فشار را کاهش دهد.
همچنین این قرص ممکن است انتقال ویروس بین افراد را کاهش دهد.
«ایان جونز»، پروفسور ویروس شناسی در دانشگاه ریدینگ انگلیس، میگوید «دارو‌های زیادی وجود ندارد که به عنوان ضد ویروس مستقیم تایید شده باشد و اهمیت این موضوع همین است.»
به گفته وی، «به نظر می‌رسید داده‌های کارآزمایی بالینی، سودمندی واضحی را نشان می‌دهند اما یک هشدار بزرگ وجود دارد؛ اینکه (این قرص) باید در اوایل ابتلا استفاده شود؛ اگر در حال حاضر در بیمارستان بستری باشید، (استفاده از این قرص) فایده چندانی نخواهد داشت.»
این بدان معناست که افرادی که احتمالاً «مولنوپیراویر» مصرف می‌کنند، افرادی با علائم خفیف تا متوسط هستند و به دلیل سن یا شرایط بهداشتی زمینه‌ای در برابر کووید-۱۹ آسیب پذیر هستند.
کارآزمایی‌هایی در هند که شامل افراد مبتلا به بیماری شدیدتر بود، نشان داد که این دارو در آن مرحله بی اثر بوده و بر نیاز به مصرف زودهنگام آن تاکید می‌کند.
«دیوید تیلور»، پروفسور بازنشسته سیاست دارویی و بهداشت عمومی در دانشگاه کالج لندن، میگوید «ما می‌توانیم زودتر از آن استفاده کنیم و [قبل از اینکه]بیماری به طور کامل توسعه یابد، از آسیب رساندن آن جلوگیری کنیم.»
وی در ادامه گفت «هر دلیلی وجود دارد که فرض کنیم این دارو در کنار واکسیناسیون و درمان‌های دارویی در مراحل پایانی که قبلاً داریم، نقش مهمی دارد.»
«مولنوپیراویر»، تکثیر ماده ژنتیکی ویروس (ریبونوکلئیک اسید یا RNA) را مختل می‌کند و با انجام این کار می‌تواند از تکثیر پاتوژن جلوگیری کند.
ماده موجود در این قرص خود را در رشته‌های RNA که ویروس تولید می‌کند ترکیب می‌کند و جهش‌هایی ایجاد می‌کند که در نهایت باعث کاهش تعداد ذرات ویروس در یک فرد آلوده می‌شود.
گفته شده است که این ماده باعث جهش ویروس تا مرگ می‌شود.
«ایان جونز»، ویروس شناس در دانشگاه ریدینگ در بخش دیگری گفت «این دارویی است که به تکثیر ویروس حمله می‌کند و توانایی ویروس برای ساخت بیشتر ویروس‌هایی مانند خودش را از بین می‌برد.»
با این حال، نحوه عملکرد آن نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است که این دارو ممکن است باعث جهش در مواد ژنتیکی انسان شود که به طور بالقوه به ایجاد تومور منجر می‌شود.
البته شرکت «مرک» میگوید که داده‌های آزمایشی نشان می‌دهد این دارو بی خطر است.
سایر درمان‌های دارویی برای کووید-۱۹ به صورت داخل وریدی یا تزریقی انجام می‌شود، که این موضوع انجام آن‌ها را دشوار می‌کند، مگر اینکه فرد در بیمارستان باشد، که یک عیب خاص برای دارو‌هایی است که باید در اوایل ابتلا مصرف شوند اما «مولنوپیراویر» به عنوان قرص مصرف می‌شود.
سایر شرکت‌های دارویی در حال کار بر روی قرص‌های درمانی خود برای کووید-۱۹ هستند.
در میان درمان‌های Covid-۱۹ که در حال حاضر موجود است، یک دارو است که از ۲ آنتی‌بادی مونوکلونال (آنتی‌بادی‌های یکسان تولید شده مصنوعی در تعداد زیاد) تشکیل شده است.
این درمان در مراحل اولیه می‌تواند از چسبیدن ویروس کرونا به سلول‌های دستگاه تنفسی جلوگیری کند.
برخی دیگر از آنتی بادی‌های مونوکلونال اثرات مشابهی دارند، از جمله سوترویماب.
سازمان غذا و داروی آمریکا در ماه می تایید اضطراری سوترویماب را صادر کرد و گفت که این دارو برای افرادی که در معرض خطر بیماری‌های جدی هستند، مانند افراد بالای ۶۵ سال یا با شرایط پزشکی خاص، مناسب است.
آنتی‌بادی‌های مونوکلونال بیشتر به روشی متفاوت عمل می‌کنند و بعداً در طول عفونت‌های جدی برای متوقف کردن «طوفان سیتوکین»، که در آن سیستم ایمنی بیش از حد به عفونت کرونا واکنش نشان می‌دهد، داده می‌شود و مقادیر زیادی از مواد شیمیایی به نام سیتوکین‌ها را آزاد می‌کند؛ این می‌تواند به نارسایی اندام و مرگ منجر شود.
«کورتیکواستروئیدی» به نام دگزامتازون یکی دیگر از درمان‌های مرحله بعدی است که برای کاهش طوفان سیتوکین برای بیمارانی که به شدت بیمار هستند، انجام می‌شود.
علاوه بر انگلیس که ۴۸۰ هزار دوز سفارش داده است، چندین کشور دیگر از جمله استرالیا، سنگاپور، کره جنوبی و آمریکا قرارداد‌هایی برای پیش خرید «مولنوپیراویر»، منعقد کردهاند.
یکی از مکان‌هایی که این دارو ممکن است به طور ویژه مفید باشد، در خانه‌های سالمندان است، زیرا می‌توان آن را در صورت شیوع به بسیاری از ساکنان ارائه کرد.
آمریکا حدود ۱.۲ میلیارد دلار برای ۱.۷ میلیون بسته درمان ۵ روزه پرداخت می‌کند که حدود ۷۰۰ دلار برای هر بیمار هزینه خواهد داشت.
با این قیمت، احتمالاً این دارو برای بسیاری از کشور‌های کم درآمد بسیار گران خواهد بود.
اما شرکت «مرک»، مجوز تولید نسخه‌های «ژنریک» را به چندین تولیدکننده هندی داده است.
این اقدام احتمالاً به عرضه دارو با قیمتی بسیار کمتر از آنچه کشور‌های توسعه یافته می‌پردازند، منجر می‌شود.
گزارش‌ها نشان می‌دهند که این نسخه‌های ارزان‌تر می‌توانند در حدود ۱۰۰ کشور با درآمد پایین و متوسط توزیع شوند.