ورود تهران به مذاکرات ۱+۴ صرفاً برای لغو تحریم‌های ظالمانه/ تکرار سنگ‌اندازی فرانسه با مواضع آزاردهنده
- پیگیری مذاکرات با هدف لغو تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی، در دولت سیزدهم از سوی وزارت امور خارجه پیگیری می‌شود و علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه، ریاست تیم مذاکره‌کننده ایران را در اختیار دارد.
سعید خطیب‌زاده در مصاحبه‌ای گفت که مانند گذشته، نمایندگانی از نهاد‌ها و ارگان‌های ذی‌ربط همچون بانک مرکزی، وزارت نفت و ... در تیم مذاکره‌کننده حضور خواهند داشت که به محض نهایی شدن اعلام خواهد شد.
علی باقری در اولین اقدام، رایزنی مقدماتی خود را با انریکه مورا قائم مقام مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام، آغاز کرد که ادامه این رایزنی‌ها در بروکسل دنبال شد. پس از آن نیز به دعوت همتای خود در فدراسیون روسیه، به مسکو سفر کرد و پس از بازگشت خود به تهران، به گفت‌وگوی تلفنی با مقامات چینی پرداخت.
سه کشور اروپایی عضو برجام شامل انگلیس، آلمان و فرانسه با همراهی آمریکا در دیداری که دو روز پیش از اعلام زمان قطعی مذاکرات، در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ داشتند، به گفت‌وگو با محوریت برجام پرداختند که در پایان آن بیانیه‌ای از سوی ۴ کشور منتشر شد.
ابوالقاسم دلفی سفیر پیشین ایران در فرانسه در خصوص انتشار این بیانیه به میزان گفت: در مذاکرات وین، هر دو طرف مطالباتی دارند؛ هم جمهوری اسلامی ایران که علاوه بر مصوبه مجلس، شرایطی را از قبل تعیین کرده بود که بر اساس آن، آمریکایی‌ها برای بازگشت به برجام و جمع ۱+۴، باید تحریم‌ها را به طور کامل برطرف کرده و تضمین بدهند که در آینده وقایع گذشته در دوران ترامپ تکرار نمی‌شود.
سفیر پیشین کشورمان در بلژیک اضافه کرد: از طرفی اروپایی‌ها هم از طرف مجموعه غربی‌های مذاکره‌کننده برجام مطالبی را اعلام کردند که سرفصل‌های آن در بیانیه مشترک دیدار چهار کشور فرانسه، انگلیس، آلمان و آمریکا در حاشیه اجلاس گروه بیست در رم اعلام شد.
دلفی تصریح کرد: مطالب این بیانیه بعضاً دارای زاویه‌ای با مواضع جمهوری اسلامی ایران است و نکاتی هم هست که قابل توجه است؛ برای مثال، به هر حال این ۴ کشور پذیرفته‌اند که مذاکرات ۱+۴ و یا ۱+۵ در آینده در چارچوب مسائل هسته‌ای خواهد بود و بیشتر از آن نیست.
سفیر پیشین کشورمان در فرانسه تاکید کرد: البته، در انتهای آن آمده است که اگر مذاکرات به سرانجام برسد و مسائل هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+۵ حل و فصل شود، آثار و نتایجی بر تحولات منطقه خواهد داشت و مسائل اقتصادی منطقه را نیز متحول خواهد کرد.
وی همچنین تاکید کرد: نکته دیگری که در بیانیه وجود داشت این بود که علاوه بر ۴ کشور مواضع خود را اعلام کردند و از ایران و شاید برای اولین بار از آمریکا خواستند که به تعهدات خودشان برگردند و این تعهدات آمریکا طبیعتاً در چارچوب برجام و ۱+۵ مشخص است.
طی روز‌های گذشته، علی باقری از آغاز مذاکرات با هدف لغو تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی، در روز ۸ آذرماه در وین با ۱+۴ طی تماس تلفنی با انریکه مورا خبر داد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه پیش از این در توییتی نوشته بود که ایران مصمم به انجام مذاکراتی است که تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی را به صورت کامل و موثر لغو نموده، عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران را تضمین نموده و ضمانت‌های معتبری برای عدم بدعهدی بیشتر فراهم کند.
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور نیز در مراسم یوم‌الله ۱۳ آبان در استان سمنان با اشاره به این مسئله گفت: مذاکره مدنظر ما، یک مذاکره نتیجه‌محور است و ما به هیچ عنوان از خواسته به‌حق ملت ایران یعنی رفع تحریم‌های ظالمانه کوتاه نخواهیم آمد.
رئیس جمهور اضافه کرد: همان‌طور که ایران پیش‌تر اعلام کرده است، میز مذاکره را ترک نمی‌کنیم، اما در مقابل زیاده‌خواهی‌ها هم که منجر به تضییع منافع ملت ایران می‌شود، ایستادگی می‌کنیم. از منافع ملت ایران به هیچ عنوان عقب نشینی نخواهیم کرد و همزمان، هم رفع تحریم‌ها و هم خنثی‌سازی تحریم‌ها را دنبال می‌کنیم.
طبق اعلام سایت خبری- تحلیلی نورنیوز، در حالی که تا پیش از اعلام آغاز زمان مذاکرات از سوی ایران، مقام‌های غربی به ویژه آمریکایی‌ها به صورت مکرر از تعلل ایران در بازگشت به مذاکرات انتقاد می‌کردند، به فاصله یک روز پس از اعلام خبر آمادگی ایران برای آغاز مذاکرات، فرانسه روز پنج‌شنبه ۱۳ آبان در اعلام موضعی کاملا تهدیدآمیز، اعلام کرد که مشغول رایزنی با متحدانش در مورد چگونگی واکنش به «عدم همکاری» ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
آن-کلر لوژاندر، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه روز پنج شنبه ۱۳ آبان در نشستی خبری تصریح کرد که این کشور هنوز هم می‌تواند در نشست آتی شورای حکام، به همراه شرکای خود علیه ایران دست به اقدام بزند.
دلفی همچنین درباره این اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه، تصریح کرد: روابط ایران با آژانس هم بخشی از روند گفتوگوها است. اگر چه در مذاکرات مطرح نمی‌شود، ولی آژانس مسئول نظارت بر مصوبات و آن چه که در ۱+۴ خواهد بود؛ لذا آژانس مترصد این است که به بازرسی‌های خود و ادامه روابطش با جمهوری اسلامی ایران بپردازد.
وی اظهار داشت: مطالبی که طی روز‌های اخیر در مورد ذخایر اورانیوم غنی شده جمهوری اسلامی ایران از سوی سخنگوی سازمان انرژی اتمی مطرح شد، عکس‌العمل‌هایی را در بیرون ایجاد کرد که از جمله آن‌ها مواضعی بود که فرانسوی‌ها گرفتند.
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در نمایشگاه دستاورد‌های صنعت هسته‌ای تحت عنوان در مسیر پیشرفت از عبور ذخایر اورانیوم ۲۰ درصد از ۲۱۰ کیلوگرم خبر داده و گفته بود: خوشبختانه با قانون اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی دست و بالمان باز شد. طبق قانون از ما ۱۲۰ کیلو ۲۰ درصد خواستند، در حالی‌که الان از ۲۱۰ کیلو عبور کرده‌ایم. تاکنون ۲۵ کیلو ۶۰ درصد تولید کرده‌ایم که به استثنای کشور‌های دارای سلاح هسته‌ای هیچ کشوری قادر به تولید آن نیست.
دلفی بیان داشت: آژانس مدعی است در مدتی که گفت‌وگو‌های دور ششم که متوقف شد و به بعد از استقرار دولت جدید در ایران موکول شد، همکاری‌های ایران و آژانس دچار اخلال شده و به دنبال این است که همکاری‌های ایران و آژانس به کانال قبلی برگردد. البته این بعید است که آژانس بتواند تحت شرایط گذشته به بازرسی بپردازد.
وی در ادامه گفت: فرانسوی‌ها همیشه از ابتدای مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران، چه دورانی که سه کشور اروپایی با جمهوری اسلامی مذاکره می‌کردند و چه زمانی که به گفت‌وگو‌های ۱+۵ تبدیل شد، همواره مواضع‌شان در گفتوگوها، هم در جمع غربی‌ها و هم در قبال ما تفاوت‌هایی داشت.
سفیر پیشین ایران در اتحادیه اروپا گفت: این تفاوت‌ها خیلی وقت‌ها آزاردهنده و مشکل‌ساز بوده است؛ از جمله آن‌ها همین موضع گیری اخیر است. در شرایطی که همه کشور‌های اروپایی و دنیا از تعیین زمان مذاکرات استقبال کردند تا طرفین بتوانند درباره مطالب خود با هم بحث کنند، این موضع گیری فرانسوی نه تنها کمکی به این روند نمی‌کند، بلکه حساسیت‌هایی را به وجود می‌آورد که فرانسوی‌ها دوباره قصد دارند به گذشته برگردند و نقش پلیس خوب و بد را بازی کنند و هر موقع ضرورت ایجاد شد مطالبی را عنوان کنند که باب طبع همه طرف‌ها از جمله جمهوری اسلامی ایران نباشد.
دلفی با بیان اینکه فرانسوی‌ها مدعی هستند که به دلیل توانایی‌های هسته‌ای خود و ظرفیت‌هایی که دارند، صاحب نظر هستند. به همین دلیل در موضوعات هسته‌ای با حساسیت بیشتری اعلام موضع می‌کنند، گفت: آن‌ها اخیراً اعلام کرده‌اند که تحولات همکاری‌های ایران با آژانس انرژی اتمی و پیشرفت‌های هسته‌ای ایران به دقت پیگیری می‌کنیم و با همپیمانان خودمان در تماس هستیم؛ در همین چارچوب است که موضع فرانسه متفاوت است.
وی در ادامه اضافه کرد: این موضع فرانسه هم آزاردهنده است و هم هیچ کمکی به روند نمی‌کند. انتظار نمی‌رفت فرانسوی‌ها با مواضع سیاسی که در گروه چهار کشور در رم گرفتند، موضع جداگانه‌ای داشته باشند. ولی به هر حال این از خصیصه‌های فرانسوی‌ها است که در مذاکرات هسته‌ای ما با همواره زیگزاگ داشتند و خط مستقیم و صراطی که مشخص باشد به کدام سمت و سو می‌روند، طی نکردند و بعضاً در این روند باعث ناخرسندی و گله‌مندی‌هایی از ناحیه جمهوری اسلامی ایران بودند که سخنگو و مقامات رسمی پاسخ آن‌ها را خواهند داد.
در مذاکرات چه به صورت دوجانبه و چه به صورت جمعی، باید از فرانسوی‌ها گله‌مندی و انتقاد کرد و خواست که روند کلی مذاکرات که مورد توافق دو طرف قرار می‌گیرد را رعایت کنند و از مواضع جداگانه‌ای که ایجاد مانع و ایجاد ملاحظه و گرفتاری در مذاکرات می‌کند اجتناب کند.
علاوه بر آمریکا که وظیفه تضمین عدم اعمال تحریم‌های جدید یا بازتحریم علیه ملت ایران را دارد، کشور‌های اروپایی نیز موظف‌اند که برای عمل به مسئولت‌های خود ذیل برجام تضمین بدهند تا مجددا شاهد بی‌مسئولیتی از طرف اروپایی‌ها نباشیم.