دو روی سکه شبکه‌های اجتماعی

- مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی نوشت: اینکه تصور کنیم شبکه‌های اجتماعی یا سفید هستند یا سیاه، نگاه درست و علمی به پدیده‌های شبکه‌های اجتماعی نیست. درست است که این شبکه‌ها با اتصال زنجیره وار پروفایل‌های افراد یا گروه‌های مختلف، یک جامعه مجازی را فراتر از مرز‌های جغرافیایی، اجتماعی و سیاسی شکل می‌دهند و سرمایه فردی را به سرمایه اجتماعی تبدیل می‌کنند، اما این سکه یک روی دیگر هم دارد و آن آسیب‌های روانی است. مشکلی که می‌توان آن را به چند بخش تقسیم کرد.

کاهش احساسات یکی از این مشکلات است. ارتباطات در این فضا اغلب نوشتاری است و کیفیت احساسی ارتباط در فضای واقعی را ندارد. پیام‌های متنی پایه و اساس شبکه‌های اجتماعی را می‌سازد. یک نوشته ممکن است خوب نوشته شود، اما به هیچ‌وجه نمی‌تواند تمام احساس نویسنده را به‌طور کامل منتقل کند.

دومین مسئله متن‌گرایی است. پیام‌های متنی با وجود تمام امکانات چندرسانه‌ای، هنوز بخش بزرگی از ارتباطات را در فضای مجازی تشکیل می‌دهد. این اتفاق، شکل جدیدی از هویت مجازی را شکل می‌دهد که متفاوت با هویت واقعی افراد است.

انعطاف‌پذیری هویتی از دیگر مشکلات این‌گونه ارتباطات است. به این ترتیب که افراد در فضای مجازی می‌توانند چهره‌های متفاوت و حتی متضادی با خود واقعی‌شان را ارائه دهند.

دریافت‌های جایگزین مشکل بعدی است. در ارتباطات مجازی گاهی دیوار‌ها شکسته می‌شوند و افراد به حریم خصوصی دیگران وارد می‌شوند و جملاتی می‌گویند که در ارتباط چهره به چهره به خاطر ملاحظات اخلاقی یا فرهنگی هیچ‌وقت به زبان نمی‌آورند.

یادآوری این نکته مهم ضروری است که متن گرایی یا تصویری شدن مفرط، هردو می‌تواند آسیب‌زا باشد. به قول معروف اندازه نگه‌دار که اندازه نکوست.