بورس با وجود رشد اخیر همچنان در مسیر نزولی؛ پس کی سهام بخریم؟
- روزنامه هفت صبح نوشت: سایه بازار خرسی همچنان بر سر تالار شیش‌های سنگینی می‌کند. گاهی پیش می‌آید که شاخص کل بورس برای یکی دو روز رنگ سبز به تن کند و نور امید بر دل هر کدام از ما بتابد و دست به خرید سهام بزنیم، اما بعد از چند روز دوباره همان آش است و همان کاسه. هر مرتبه که بازار صعودی می‌شود، نمی‌تواند به سقف قبلی خود برگردد و این مورد به خوبی ثابت می‌کند که در یک بازار خرسی قرار داریم و روند نزولی که از تابستان شهریورماه شروع شده همچنان ادامه دارد. در چنین حالتی تنها تحت یک شرایط خاص می‌توانیم به ادامه دار بودن رنگ سبز گاه و بیگاه بورس امیدوار شویم. اگر هرکدام از این شرایط محقق نشده است، بهتر است فعال کل سرمایه را به سهام تبدیل نکنیم و تنها بخشی از پول هایمان را به بورس برگردانیم تا در صورتی که روند صعودی بعد از یکی دو روز به مدار نزولی افتاد، چندان متضرر نشویم و همینطور اگر روند صعودی ادامه دار بود، از سود سهامداری محروم نباشیم.
هرموقع صف‌های خرید از فروشنده‌ها جلو زدند
رقابت صف‌های خرید و فروش یک هفته است داغ شده و روز چهارشنبه بالاخره شاهد جلو افتادن ارزش صف‌های خرید از ارزش صف‌های فروش بودیم، ولی همچنان فاصله نزدیکی بین صف‌های خرید و فروش وجود دارد و حتــی در بعضی از روز‌های سبز هفته گذشته هم فروشنده‌ها برنده بودند. برای مثال در روز دوشنبه با وجود جهش بیش از ۲۰ هزار واحدی شاخص بورس، تعداد صف‌های فروش ۹۴ نماد و تعداد صف‌های خرید ۷۰ نماد بود. عجیبتر اینکه ارزش صف‌های فروش به ۵۰۰ میلیارد تومان و بیش از سه برابر مجموع ارزش صف‌های خرید رسید. تا زمانی که صف‌های خرید سبقت نگرفته فاصله معناداری از صف‌های فروش نداشته باشند، نمیتوان با اطمینان سهام خرید.
هرموقع ارزش معاملات به بالاتر از ۱۰ هزار میلیارد رسید
تا زمانی که ارزش معاملات به رقم قابل قبولی نرسد، به هیچ وجه نمیتوان به تغییرات قیمت‌ها و شاخص کل اعتماد کرد. درست مثل اینکه چند نفر در میدان فردوسی کنار هم بنشینند و با معاملات بین یکدیگر قیمــت دلار را تعیین کنند. بورس با حجم معاملات پایین شرایط مشابهی دارد و زمانی می‌توان به تغییرات روند شاخص و قیمت‌ها اعتماد کرد که تعداد افراد بیشتری در فرآیند کشف قیمت‌ها همراهی کنند. در هفته گذشته ارزش معاملات روزانه بورس تهران بین سه تا پنج هزار میلیارد تومان بود. بورس در دوران رونق خود شاهد معاملات ۳۰ هزار میلیارد تومانی بود. در چنین شرایطی احتمالا باید ارزش معاملات روزانه به حداقل ۱۰ هزار میلیارد تومان برسد تا بتوانیم نسبت به تغییر روند بورس امیدوار باشیم.
هرموقع شاخص هم وزن رشد کرد
شاخص کل به تنهایی نمی‌تواند نشان دهنده روند صعودی بازار باشد. ممکن است شاخص کل تنها تحت تاثیر چند نماد خاص به مدار صعودی افتاده باشد. چنین صعودی ادامه دار نخواهد بود، چراکه بدون همراهی نماد‌های کوچک و شاخص هم وزن. در عرض دو یا سه روز شاهد افزایش آمار معاملات در نماد‌های کوچک و تغییر قیمت پایانی آن‌ها خواهیم بود. همین موضوع می‌تواند حکم ترمز سنگین را برای روند صعودی بازار داشته باشد. هفته گذشته در تمام روز‌ها به جز روز چهارشنبه، شاخص هم وزن عملکرد بدتری نسبت به شاخص کل داشت و در نهایت بازدهی هفتگی زیر صفر را تجربه کرد.
هرموقع قیمت صندوق‌های ETF به ارزش NAV نزدیک شد
صندوق‌های سرمایه گذاری ETF آینه تمام نمای بازار سرمایه هستند. بررسی روند قیمت آن‌ها می‌تواند تا حد زیادی ما را در پیش بینی آینده بورس کمک کنند. زمانی که قیمت واحد‌های صندوق‌های سرمایه گذاری اختلاف زیادی با ارزش NAV پیدا می‌کند، به این معناست که سرمایه گذار‌های این صندوق‌ها آینده بورس را نزولی پیش بینی می‌کنند. برای همین حاضر هستند قیمت صندوق هــا پایین‌تر از ارزش فعلی شان باشد. زمانی که شاخص کل در آستانه روند صعودی قرار می‌گیرد، پیش بینی‌ها تغییر می‌کند. برای همین اختلاف بین قیمت و ارزش واحد‌های صندوق‌های سرمایه گذاری ETF کمتر می‌شود چراکه سرمایه گذار‌های آن‌ها نسبت به روند صعودی امیدوار شده و برای همین حاضرند پول بیشتری برای خرید این واحد‌ها بپردازند.
صندوق‌های ســرمایه گذاری بزرگ مثل آگاس، کاریس، اطلس. ســرو، ارزش و کاردان از جمله صندوق‌هایی هستند که می‌توان با توجه به تغییرات قیمت آن ها، روند آینده بازار را پیش بینی کرد. برای مثال قیمت واحد‌های صندوق سرو روز چهارشنبه هفت هزار و ۲۵۰ تومان بود و این در حالی اســت که این واحد‌ها هفت هزار و
۴۰۰ تومان می‌ارزند.
هرموقع خروج پول از بورس متوقف شد
خیلی از کارشناسان شــرایط این روز‌های بازار سرمایه را حاصل از بی اعتمادی سهامداران می‌دانند. اما این شاخص کیفی چطور قابل اندازه گیری است؟ نگاهی به روند تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی به خوبی نشان می‌دهد که چطور حتی در روز‌های سبزرنگ بازار سرمایه شاهد خروج پول از بازار توسط سهامداران حقیقی هستیم.
برای مثال در همین هفته ای که گذشت، با این که شاخص کل روند صعودی داشت و نهایتا با رنگ سبز به کار خود پایان داد، اما بیش از دو هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. موضوعی که نشان می‌دهد رشد شاخص بورس در نیمه دوم هفته گذشته، بیشتر به خاطر تزریق پول توسط حقوقی‌ها بوده. تجربه نشان می‌دهد چنین رشدی چندان پایدار نمی‌ماند و برای رشد پایدار لازم است تا خریداران حقیقی پا به میدان بگذارند.