تکلیف طرح ممنوعیت شبانه چه می‌شود؟
_ روزنامه ایران نوشت: در شرایطی که این روز‌ها روند واکسیناسیون بر مدار سرعت می‌چرخد، محدودیت‌های فعالیت مشاغل سطح یک، دو، سه و چهار برداشته شده و مدارس و دانشگاه‌ها نیز در آستانه بازگشایی هستند، چالش‌ها درباره لغو طرح منع تردد شبانه در روز‌های اخیر به اوج رسیده است. احمد وحیدی وزیر کشور و فرمانده قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا می‌گوید: «منع تردد شبانه مصوبه ستاد است و باید در ستاد ملی کرونا بررسی شود.
به گفته وزیر کشور، محدودیت‌ها تاکنون تغییری نکرده مگر اینکه پیشنهاد‌های جدیدی به ستاد ملی کرونا ارائه و در ستاد بررسی شود؛ محدودیت‌ها تا رفع نگرانی‌ها ادامه دارد.» بر همین اساس قرار است قرارگاه عملیاتی مقابله با کرونا در وزارت کشور بزودی پس از بررسی اثر بخشی یا بی‌اثر بودن طرح منع تردد شبانه در کنترل کرونا و کاهش تجمعات خانوادگی پیشنهاد ادامه یا حذف این طرح را به ستاد ملی کرونا ارائه دهد.
طرح منع تردد شبانه در اول آذرماه سال گذشته و همزمان با اوج‌گیری موج کرونا در ستاد ملی مقابله با کرونا تصویب شد که بواسطه آن تردد شهروندان از ساعت ۹ شب تا ۴ بامداد در خیابان‌های پایتخت مشمول جریمه ۲۰۰ هزار تومانی می‌شد. این طرح که بعد‌ها به ساعت ۱۰ شب تا ۳ بامداد تغییر یافت و تا امروز نیز طبق مصوبه ستاد ملی کرونا پا برجاست.
گرچه که کارشناسان حوزه سلامت پس از افزایش درصد قابل توجهی از جمعیت واکسن زده و برداشته شدن محدودیت فعالیت اصناف بر بی‌اثر بودن اجرای منع تردد شبانه در مهار چرخه انتقال ویروس کرونا تأکید دارند و معتقدند این طرح از همان روز‌های اول تصویب اش یعنی آذر سال گذشته تأثیر زیادی در مهار چرخه انتقال ویروس کرونا و کنترل رفت و آمد‌های خانوادگی و کاهش تردد شهروندان نداشته است.
برخی کارشناسان از جمله علیرضا ناجی رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی و مسعود یونسیان رئیس کمیته راهبری واکسیناسیون وزارت بهداشت معتقدند: در این یک سالی که از اجرای این طرح می‌گذرد هنوز هیچ آمار و ارقام رسمی در کارآمدی این طرح منتشر نشده و هیچ گونه شواهد علمی دال بر تأثیر اجرای طرح منع تردد شبانه بر کاهش و کنترل بیماری موجود نیست و دیگر اینکه تردد خودرو‌های شخصی در ساعت منع تردد جای خود را به تاکسی‌های اینترنتی داده و از طرفی مردم زمان دورهمی‌های خانوادگی‌شان را به ساعت غیر از طرح ممنوعیت تردد موکول کرده‌اند، اما در این میان رئیس ستاد عملیات فرماندهی مدیریت کرونا در تهران از مخالفان سر سخت اجرای طرح ممنوعیت تردد شبانه است.
علیرضا زالی می‌گوید: «از نظر علمی منع تردد شبانه کاربردی در کنترل کرونا نداشته و نتیجه‌ای جز به کارگیری و خستگی نیرو‌های انسانی پلیس نداشته است. از طرفی شکل تردد شبانه تغییر کرده و ساعت‌های انتهایی شب خلوت‌تر و ساعات ابتدایی شلوغ‌تر شده است.»
همچنین سردار محمد حسین حمیدی رئیس پلیس راهور تهران نیز ادامه دار بودن ایجاد محدودیت برای منع خودرو‌ها در ساعات تعیین شده را یکی از عوامل مهم ترافیک پایتخت می‌داند و می‌گوید: طرح منع تردد شبانه در ساعات تعیین شده موفق نبود و پلیس راهور چندین بار نظر خود را رسماً به ستاد ملی کرونا اعلام کرده است. چرا که با وجود ایجاد محدودیت تردد‌های شبانه شاهد آن بودیم که مردم در ساعت محدودیت یعنی سر شب تقریباً تردد می‌کردند. رئیس پلیس راهور در حالی محدودیت‌های شبانه در عدم شیوع کرونا را بی‌اثر اعلام می‌کند که اگرچه شواهد نشان می‌دهد؛ رفع محدودیت‌ها در شش ماهه نخست سال به‌دلیل طولانی شدن روز باعث افزایش ترافیک در سطح شهر خواهد شد، اما در شش ماهه دوم تأثیر اجرای این طرح کمتر است.
به گفته حمیدی، ترافیک شبانه معمولاً ابتدای شب تمام می‌شود و اگر این محدودیت برداشته شود بخشی از سفر‌هایی که بعد از ساعت ۱۰ شب اتفاق می‌افتد آزاد می‌شود و دیگر ضرورت ندارد مردم تا قبل از ساعت منع تردد در انجام کار‌ها و ترددهایشان تعجیل کنند. طبعاً این موضوع باعث کاهش ترافیک شبانه خواهد شد و بالاخره محسن منصوری استاندار تهران نیز برای حذف طرح ممنوعیت تردد شبانه به ستاد ملی کرونا درخواست رسمی داده است.
به گفته استاندار تهران، با بررسی علمی و کارشناسی که در دانشگاه‌های علوم پزشکی سه گانه تهران، ایران و شهید بهشتی انجام گرفته، مشخص شده اجرای طرح محدودیت تردد شبانه در حال حاضر کم اثر است و باید در این طرح تجدید نظر شود. شهردار تهران نیز از جمله موافقان لغو محدودیت تردد شبانه است. علیرضا زاکانی روز گذشته در حاشیه جلسه آسیب‌های اجتماعی اعلام کرد: «با توجه به شرایط تهران این طرح باید لغو شود که البته این موضوع به شورای عالی ترافیک ارائه شده و قرار است این موضوع از طریق ستاد کرونا پیگیری و در صورت موافقت محدودیت طرح تردد شبانه لغو شود.»
همچنین مسعود یونسیان عضو کمیته علمی مقابله با کرونا هم می‌گوید: «ما مستنداتی مبنی بر اثرگذاری طرح منع تردد شبانه و محدودیت‌های بین شهری و استانی در زمینه اجرا و نظارت بر آن نداریم باید مستندات استخراج شده از پایش‌های صورت گرفته وجود داشته باشد که به‌لحاظ بهداشتی تداوم این طرح را تأیید کند به این دلیل که دوتا شاهد علمی برای اثرگذاری طرح ممنوعیت تردد شبانه نیاز داریم اینکه از همان ابتدا بر اساس چه مستنداتی این محدودیت وضع شد به این معنا که آیا با توجه به شکل زندگی در جوامع ما تردد‌های شبانه مشکل ایجاد می‌کرد یا خیر؟ دوم آنکه؛ شواهد علمی درباره اینکه آیا اجرای این طرح منجربه کاهش تماس‌های بین خانوادگی و اجتماعات دورهمی شد یا خیر؟ در اختیار نداریم.» این اپیدمیولوژیست؛ معتقد است نقد‌های زیادی به طرح ممنوعیت تردد شبانه وارد است. خیلی از مسئولان معتقدند این طرح منجربه تغییر در شکل تردد‌ها شده است و خودرو‌های شخصی جای خود را به تاکسی‌های اینترنتی داده است.
با وجود آنکه بی‌اثر بودن طرح ممنوعیت تردد شبانه در کاهش رفت و آمد‌های خانوادگی و کنترل کرونا اعتراضات گسترده‌ای را در پی داشته است؛ ستاد فرماندهی مقابله با کرونا نیز پیشنهاد لغو طرح ممنوعیت تردد شبانه را به ستاد ملی ارائه کرده و طبق آنچه که احمد جنیدی رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت خبر می‌دهد؛ در جلسه ۱۰ آبان در وزارت کشور بحث طرح منع تردد شبانه مطرح نشد بر این اساس و طبق اعلام او؛ در شرایط فعلی ستاد کرونا تهران پیشنهاد لغو طرح منع تردد شبانه را به ستاد ملی ارائه کرده و هنوز لغو ممنوعیت تردد شبانه مصوبه ستاد ملی کرونا را ندارد و کماکان برقرار است.
مردم چه می‌گویند؟
قانون ممنوعیت تردد شبانه در ساعت ۱۱ شب برای بیماران هم مشکلات زیادی ایجاد کرده است. سعید مرادی یکی از شهروندان تهرانی است که خودرواش توسط دوربین‌های طرح ترافیک مرکز شهر ثبت شده و به گفته خودش هنوز نمی‌داند در مدتی که شب‌ها مجبور بود فرزندش را به بیمارستان ببرد طرح ممنوعیت تردد شبانه چقدر خرج روی دستش گذاشته است. او می‌گوید: «چند هفته پیش فرزندم یک مرتبه تب کرد اولاً که بسیاری از داروخانه‌های شبانه روزی در منطقه ما در طرح اصلی شهر قرار دارند و هر گونه تردد در ساعت ۱۰ شب به بعد را ثبت می‌کنند، مجبور شدم برای تهیه دارو تاکسی اینترنتی بگیرم. شب دوم پسرم را باید سریع بیمارستان می‌بردیم از اینکه با وسیله نقلیه عمومی برویم نگران بودیم و در نهایت ساعت دو شب در دام دوربین‌های طرح ترافیک افتادم و برایم پیامک اخطار ارسال شد.»
نادر توکلی معاون درمان ستاد کرونا تهران درباره اثرگذاری اجرای این طرح می‌گوید: «سال گذشته و در روز‌های نزدیک به شب یلدا بر اساس بررسی‌های میدانی و مستندات علمی به این نتیجه رسیدند که اصطلاحاً جمع‌های کوچک غیر رسمی بیشترین نقش را در انتقال ویروس دارد و چرخه انتقال ویروس را تسریع می‌کنند. در آن زمان اجرای این طرح به‌دلیل شیوع ویروس جهش یافته تردد بین منازل را محدود کرد. در پیک سوم میزان مرگ و میر در افراد بستری تا ۱۶ درصد نیز افزایش یافت و به‌دلیل مرگ و میر بالا تدابیر سختگیرانه تری اعمال شد.»
توکلی در ادامه می‌افزاید: «با توجه به حجم قابل توجه واکسیناسیون عمومی و اقتضای زمان کنونی قانون منع تردد‌های شبانه نمی‌تواند اثر بخش باشد بواسطه اینکه در همه کشور‌های دنیا با افزایش پوشش واکسیناسیون به سمت قرنطینه هوشمند رفته‌اند و اعضای ستاد کرونا در تهران به این نتیجه رسیده‌اند که محدودیت‌ها اثر بخشی لازم را در شرایط فعلی ندارند و باید به موازات لغو محدودیت‌ها قرنطینه هوشمند اجرا شود. این موضوع به شکل پیشنهاد به ستاد ملی ارائه شده است، ولی همچنان قانون منع تردد تا زمان تصویب آن ادامه دارد.»