رقم وام‌های دانشجویی باز هم از تورم عقب ماند!
- روزنامه فرهیختگان نوشت: خرج و مخارج دانشجویی از آن دغدغه‌هایی است که با شروع هر ترم فکر و ذهن دانشجویان را به خود مشغول می‌کند. به‌خصوص که شیوع بیماری کرونا نه‌تن‌ها تعطیلی دانشگاه‌ها را در پی داشت؛ بلکه کسب‌وکار‌های زیادی را نیز به تعطیلی کشاند و در پی آن نیز، کشور افزایش تورم بیش از صددرصدی را طی دو سال گذشته تجربه کرد.
حالا حتی برخی دانشجویانی که پیش از شیوع کرونا برای خود شغل و درآمدی داشتند نیز با مشکلات اقتصادی روبه‌رو بوده و برای پرداخت شهریه و درآمد‌های تحصیلی خود نگران هستند. شاید این مساله برای دانشجویانی که در شهری غیر از محل سکونت خود مشغول تحصیل هستند، ملموس‌تر باشد، زیرا هزینه‌هایی مانند شهریه، تغذیه، رفت‌وآمد، هزینه مسکن برای دانشجویان غیربومی و... نیز به هزینه شهریه آن‌ها اضافه می‌شود.
به‌عبارت بهتر باید گفت افزایش سرسام‌آور قیمت مسکن و اجاره‌بها، افزایش هزینه تردد در سطح شهر‌ها، افزایش نرخ اقلام اساسی و خوراکی طی دو سال اخیر باعث سخت شدن زندگی در شهر‌های بزرگ شده و این افزایش تورم و بالا رفتن قیمت نیاز‌های اولیه زندگی، ادامه تحصیل دانشجویان را نیز با چالش مواجه خواهد کرد؛ به‌ویژه دانشجویانی که مجبور به ادامه‌تحصیل در شهر دیگر هستند. اما آیا دانشگاه‌ها، راه‌حلی برای کاهش این مخارج و کم‌کردن نگرانی‌های دانشجویی فراهم کرده‌اند؟
تغییرات عمده در نحوه ارائه وام ضروری
وام ضروری دانشجویان امسال هم به نسبت سال گذشته متفاوت است، به‌طوری که وام ضروری در مقاطع عادی یک میلیون و ۵۰۰ هزارتومان و برای مقاطع تحصیلات تکمیلی ۳ میلیون خواهد بود. در این بین دانشجویان می‌توانند براساس مقطع تحصیلی خود ۳ تا ۵ نوبت از این وام بهره‌مند شوند. درحالی که سال گذشته رقم وام ضروری برای مقاطع کاردانی، کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی پیوسته، کارشناسی‌ارشد و دکتری حرفه‌ای یک میلیون تومان آن هم یک نوبت در طول تحصیل بود. این میزان برای مقاطع دکتری تخصصی و دکتری پژوهشی (Ph.D) و دستیاران تخصصی یک میلیون و ۶۰۰ هزارتومان بود، اما باز هم تنها یک نوبت پرداخت می‌شد؛ هرچند به دانشجویان واجد شرایط علاوه‌بر وام ضروری تا دوبرابر مبلغ پایه با رعایت فاصله یک نیمسال از شروع تحصیل، وام پرداخت می‌شد.
به‌طوری که به نفرات اول تا سوم (تیمی و انفرادی) المپیاد‌های ورزشی دانشگاه‌های کشور، المپیاد‌های فرهنگی، مسابقات ورزشی بین‌المللی و جهانی دانشجویی، نفرات اول تا سوم مسابقات قرآنی دانشگاه‌های کشور، مسابقات قرآنی بین‌المللی، امتحانات جامع علوم پایه و کارورزی، نفرات اول تا سوم (تیمی و انفرادی) المپیاد‌های پژوهشی دانشگاه‌های کشور، دانشجویان حادثه‌دیده در بلایای طبیعی (سیل و زلزله) دانشجویان حادثه‌دیده در سوانح و تصادفات و همچنین بیماری‌های خاص و پرهزینه تا سقف ۸۰۰ میلیون تومان پرداخت می‌شد، اما به نظر می‌رسد امسال چنین وضعیتی برای وام‌های دانشجویی وجود ندارد.
رقم وام‌ها باز هم از تورم عقب ماند!
وام تحصیلی یکی از ۵ نوع وام این صندوق است که صرفا در هر نیمسال تحصیلی و به دانشجویان همه مقاطع تحصیلی تعلق می‌گیرد، وامی که میزان آن سال گذشته یک تا ۲ میلیون تومان بود، اما حالا این میزان به یک میلیون و ۹۵۰ هزارتومان برای مجرد‌ها رسیده و برای دانشجویان متاهل هم با دوبرابر شدن به ۳ میلیون و ۹۰۰ هزارتومان افزایش پیدا کرده است.
وقتی اسم درس و دانشگاه به میان می‌آید، اولین مساله پرداخت شهریه است؛ مولفه‌ای که صندوق رفاه سعی کرده با اختصاص مبالغی تحت‌عنوان وام شهریه تا حدی از نگرانی دانشجویان بکاهد. این وام البته به نسبت مقطع تحصیلی دانشجویان رقم‌های متفاوتی را شامل می‌شود. به‌طوری که سال گذشته وام دانشجویان کاردانی، کارشناسی پیوسته و ناپیوسته یک میلیون تومان، کارشناسی‌ارشد پیوسته و ناپیوسته و همچنین دکتری حرفه‌ای دو میلیون، دکتری پیوسته هم به همان میزان و دکتری تخصصی ناپیوسته ۵ میلیون تومان بوده، اما امسال این میزان به ترتیب به یک میلیون و ۳۰۰ هزارتومان، ۲ میلیون و ۶۰۰ هزارتومان و ۶ میلیون و ۵۰۰ هزارتومان رسیده است.
رشد چشمگیر مبلغ وام ودیعه مسکن دانشجویان پزشکی
وام ودیعه مسکن دانشجویان هم امسال رشد قابل‌توجهی داشته است، به‌طوری که برای استان تهران ۶۰ میلیون تومان با امکان افزایش تا سقف ۹۰ میلیون تومان، البته درصورت مشارکت دانشگاه‌ها، در مراکز استان‌ها ۵۰ میلیون و سایر شهرستان‌ها ۴۰ میلیون خواهد بود که رشد قابل‌توجهی نسبت به سال گذشته داشته است؛ چراکه در سال تحصیلی گذشته این وام بنا به مقطع تحصیلی پرداخت می‌شد. یعنی برای دانشجویان مقاطع کاردانی، کارشناسی و دکتری حرفه‌ای در گروه یک (تهران) تنها ۱۸ میلیون و ۵۰۰ هزارتومان، برای دانشجویان مقاطع کاردانی، کارشناسی و دکتری حرفه‌ای در گروه دو (مراکز استان) ۱۵ میلیون تومان، برای دانشجویان مقاطع کاردانی، کارشناسی و دکتری حرفه‌ای در گروه سه (سایر شهرستان‌ها) نیز ۱۱ میلیون تومان بود. همچنین برای دانشجویان مقاطع تکمیلی (کارشناسی‌ارشد ناپیوسته، دکتری تخصصی و دکتری پژوهشی و دستیاران تخصصی) در گروه یک ۲۵ میلیون، برای دانشجویان مقاطع تکمیلی (کارشناسی‌ارشد ناپیوسته، دکتری تخصصی و دکتری پژوهشی و دستیاران تخصصی) در گروه دو ۲۰ میلیون تومان و برای دانشجویان مقاطع تکمیلی (کارشناسی‌ارشد ناپیوسته، دکتری تخصصی و دکتری پژوهشی و دستیاران تخصصی) در گروه سه ۱۵ میلیون تومان بوده است.
امسال صندوق رفاه وزارت بهداشت وامی تحت‌عنوان تسهیلات تولد فرزند هم اختصاص داده که برای هر فرزند ۳ میلیون تومان خواهد بود.
وام شهریه دوباره برگشت
شاید یکی از نکات قابل‌توجه در بحث وام‌های وزارت بهداشت، بازگشت وام شهریه به انواع وام‌ها باشد؛ چراکه با نگاهی به تسهیلات سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ این وزارتخانه، جای خالی این نوع از تسهیلات به چشم می‌خورد. به گفته رحیمی، رئیس صندوق رفاه این وزارتخانه با توجه به اینکه میزان شهریه دانشجویان پزشکی از سایر دانشجویان بیشتر است، ازاین‌رو محدودیت تعداد برای پرداخت به دانشجویان در دانشگاه‌ها درنظر گرفته شده است و درصورتی که ظرفیت دانشگاه‌ها در این زمینه تکمیل شود، پرداخت وام شهریه متوقف خواهد شد؛ اما باید گفت رقم درنظر گرفته‌شده برای این نوع تا حدی قابل‌قبول است. به‌طوری که در مقطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته تا سقف ۵ میلیون تومان در ۴ نوبت، وام شهریه کارشناسی پیوسته تا سقف ۱۰ میلیون تومان در ۸ نوبت، وام شهریه کارشناسی‌ارشد تا سقف ۱۶ میلیون تومان در ۴ نوبت و وام شهریه دکتری تا سقف ۲۰ میلیون تومان در ۸ نوبت پرداخت می‌شود.
این صندوق امسال برای ازدواج دانشجویان هم مبلغی را تحت‌عنوان وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی درنظر گرفته و اگر زوجین هر دو، دانشجوی دانشگاه‌های علوم پزشکی باشند به هر دو نفر تعلق خواهد گرفت؛ وامی که البته دانشجویان تحت حمایت وزارت علوم از آن بی‌بهره هستند.