مستند «بازگشت دوباره» نگاه دقیقی به انسان شناسی دارد

- طبق اعلام روابط عمومی انجمن صنفی کارگردانان مستند، نشست نقد و بررسی بخش دوم فیلم «بازگشت دوباره» ساخته فرهاد ورهرام از سوی کارگروه نمایش انجمن صنفی کارگردانان مستند شب گذشته چهارم آبان ماه برگزار شد.

درابتدا مهرداد عربستانی استاد دانشگاه ومردم شناس درباره فیلم گفت: در ۲۰ دقیقه آخر «بازگشت دوباره» فیلمساز نگاه دقیق انسان شناسی به موضوع دارد، برخلاف فیلم «تاراز» که افراد با دوربین حرف می‌زنند و در غالب مصاحبه زندگی خود را به مخاطب توضیح می‌دهند و ما با انسان‌شناسی مدرن روبه رو می‌شویم و ورهرام را می‌بینیم که باافراد ایل تعامل دارد و مخاطب می‌تواند با این افراد همزاد پنداری کند.

وی تغییردر شیوه زیست ایل بختیاری را اجتناب ناپذیر دانست و افزود: زندگی ایل بختیاری امری پیچیده است تا آنجا که سئوالات زیادی را به وجود آورده و باعث مشکلات و معضلات در سکنی گزینی عشایر شده است.

فرهاد ورهرام پژوهشگر و مستندساز درباره فیلم خود گفت: دراین فیلم چکیده دو فیلم «علف» و «تاراز» گنجانده شده و سعی شده به شکلی فیلم ساخته شود تا مخاطبی که این دو فیلم را ندیده درجریان سیرتحول تاریخی ایل بختیاری قرار گیرد.

ورهرام در ادامه افزود: زمانیکه که ساخت فیلم درباره عشایر را آغازکردم مطالعات مردم شناسی و جامعه شناسی درمورد آن‌ها وجود نداشت و شهرنشینی و معضلاتی که در سکنی گزینی آن‌ها به وجود می‌آید بررسی نشده بود.

وی با بیان اینکه نادرافشارنادری و محمدبهمن بیگی درگذشته زوال و نابودی کوچ را پیش بینی کرده بودند، افزود: نادرافشارنادری اعتقاد داشت نباید در این پروسه دخالت کرد و باید اجازه دهیم تا خودشان با این تغییر کنار بیایند و محمدبهمن بیگی نیز سعی در باسواد کردن عشایر داشت تا با ورود عشایر به شهر‌ها مشکلات کمتری داشته باشند.
همایون امامی پژوهشگر ومستندساز نیز افزود: فیلم علاوه بر جذابیت سینمایی مخاطب را با فیلمی برپایه مردم‌نگاری علمی روبه رو می‌کند. فیلمساز اطلاعات را به درستی منتقل می‌کند و با نگاه ژرف وعمیق زوال و نابودی کوچ را به تصویر می‌کشد. درواقع ورهرام با درایت وبه موقع از پلان‌های صامت فیلم «علف» بدون موسیقی و کاملا در سکوت استفاده کرده است.

محمود یارمحمدلو مستندساز نیز حضور ورهرام در تصاویر را نقطه قوت فیلم دانست و بیان داشت: اغلب حضورکارگردانان در فیلم‌هایشان به شکل درشت نمایان است، اما حضور ورهرام در فیلم درست و به جا بوده است.

مهدی زمانپورکیاسری مستندساز، فیلم‌های ورهرام را مرجع مستندسازان دانست وگفت: قطعا ما و مستندسازان آینده در ساخت مستندهایمان به فیلم‌های ورهرام رجوع خواهیم کرد.

آرش اسحاقی مستند ساز نیز «تاراز» ساخته ورهرام را مهمترین وعلمی‌ترین فیلم مردم شناس ایران دانست و معتقد بود «بازگشت دوباره» پژوهش محوراست.

مهرداد فراهانی (منتقد فیلم) نیز خاطرنشان کرد: دو مقوله آرشیو و پژوهش به خوبی روایت فیلم را پیش می‌برند و مخاطب با فیلم کاملی روبه رواست.

ورهرام در پایان این جلسه بیان داشت: «بازگشت دوباره» هفتمین فیلمی است که ساختارش بازگشت به سوژه‌هایی است که در گذشته کار کرده و حال و روز کاراکترهایش را با گذر زمان به نمایش می‌گذارد.