علائم و دلایل حساسیت به زیتون و روغن زیتون

- مجله کوروش نوشت: میوه زیتون منبع عالی از چربی‌های سالم، ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها است. همچنین بر اساس آزمایش‌های تخصصی، مشخص شده که این میوه منبع خوبی از ویتامین‌های E، K، D و A است. این در حالی است که برخی افراد نسبت به زیتون یا روغن آن واکنش آلرژیک نشان می‌دهند. هر چند آمار حساسیت به زیتون و روغن زیتون چندان زیاد نیست، اما بهتر است با علائم و نشانه‌های این آلرژی آشنا باشید تا در صورت لزوم بتوانید مراقبت‌های صحیح را انجام دهید. در این مقاله به علایم و دلایل حساسیت به زیتون و روغن زیتون می‌پردازیم.

دلیل ایجاد آلرژی یا حساسیت به زیتون و روغن زیتون

زیتون سیاه حاوی مقدار زیادی آهن است، در حالی که زیتون سبز و سیاه هر دو منبع مس و کلسیم هستند. علاوه بر این، زیتون در حفظ سلامت قلب، مبارزه با التهاب، کاهش رشد باکتری‌های بد در بدن، محافظت در برابر پوکی استخوان و سرطان بسیار موفق عمل می‌کند. البته بیشتر زیتون‌ها به دلیل تلخی زیاد، به صورت تازه مصرف نمی‌شوند.

این میوه معمولا پخته، تخمیر یا در روغن زیتون فشرده می‌شود. چربی زیتون برای تهیه روغن زیتون فوق بکر استخراج می‌شود که به عنوان یک روغن عالی برای پخت و پز شناخته می‌شود. هر چند حساسیت به زیتون و روغن زیتون نادر است، اما ممکن است رخ بدهد. در واقع بدن شما می‌تواند نسبت به هر غذایی حساسیت نشان دهد.

بد نیست بدانید که آلرژی‌های غذایی در دهه گذشته افزایش یافته است؛ و کودکان مبتلا به آلرژی غذایی احتمال بیشتری برای ابتلا به آسم، اگزما و سایر انواع آلرژی دارند. آلرژی غذایی یک پاسخ منفی به یک ماده غذایی از سیستم ایمنی بدن است. بدن آنتی بادی ایمونوگلوبولین E (IgE) را در پاسخ به غذا ایجاد می‌کند. اگر غذای آلرژیک را مصرف کنید، به آنتی بادی IgE متصل می‌شود. سپس مواد شیمیایی مانند هیستامین آزاد می‌شوند و واکنش آلرژیک رخ می‌دهد.

حساسیت به درخت و گرده زیتون

شایع‌ترین نوع حساسیت به زیتون، حساسیت فصلی به گرده درخت آن است. کسانی که در نزدیکی مراتع کاشت درخت زیتون زندگی می‌کنند، ممکن است به گرده زیتون حساسیت تنفسی داشته باشند. در حالی که حساسیت به گرده درخت زیتون شایع‌ترین پاسخ آلرژیک است، مواردی از حساسیت پوستی در اثر تماس با زیتون و خوردن آن هم گزارش شده است. در واقع، طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۲، گرده زیتون یکی از مهم‌ترین علل آلرژی فصلی در منطقه مدیترانه بوده است.

علایم حساسیت به گرده درخت زیتون

در گرده درخت زیتون ۱۲ ماده آلرژن یا حساسیت زا کشف شده است. این در حالی است که تنها یک آلرژن مرتبط با میوه است. علایم حساسیت به گرده زیتون معمولا خارش چشم و آبریزش بینی است. با این حال، معمولا مشکلات تنفسی به وجود نمی‌آورند و می‌توانید نفس راحتی بکشید. خبر خوب این که اگر به گرده درخت زیتون آلرژی داشته باشید به این معنی نیست که حتما به زیتون و روغن زیتون هم حساسیت دارید. ممکن است بدن تان نسبت به زیتون و روغن آن واکنش منفی نشان ندهد و بتوانید از خوردن زیتون یا روغن زیتون لذت ببرید و از فواید آن بهره ببرید.

حساسیت به زیتون شایع‌تر است یا روغن زیتون؟

احتمال ایجاد واکنش آلرژیک در میوه زیتون بیشتر از روغن زیتون است. چون روغن زیتون حاوی پروتئین کمتری است. با این حال، آلرژی به روغن هم دور از انتظار نیست و ممکن است ایجاد شود. البته واکنش‌های آلرژیک جدی به میوه زیتون کم است و واکنش‌های پوستی رایج نیستند. اما نمونه‌هایی از آن هم گزارش شده اند. تنها ماده موجود در روغن زیتون بکر، زیتون است. این بدان معناست که کسانی که به روغن زیتون حساسیت دارند، احتمالا به میوه زیتون هم حساسیت دارند.

علائم حساسیت به زیتون و روغن آن

علائم زیادی وجود دارند که می‌توانند ناشی از واکنش آلرژیک بدن به غذا باشند. بیشتر علائم آلرژی غذایی در مدت یک ساعت ظاهر می‌شوند. واکنش‌های پوستی، اثرات گوارشی یا علائم تنفسی از واکنش‌های بدن نسبت به یک ماده غذایی است. شایع‌ترین علائم آلرژی غذایی و حساسیت تنفسی شامل موارد زیر است:

تورم حفره سینوسی

افزایش فشار سر

آبریزش از بینی

عطسه کردن

سردرد‌های سینوسی

آسم

سرفه بیش از حد

خس خس کردن سینه

از طرفی تجربه سوزش پوست هم در این مواقع غیر معمول نیست. این علائم عبارتند از:

قرمزی پوست

خارش

مور مور کردن

ورم

کهیر

راش (ضایعه پوستی)

اگزما

علائم گوارشی حساسیت به روغن زیتون نیز شامل موارد زیر است:

درد معده

اسهال

حالت تهوع و استفراغ

در موارد شدید، آنافیلاکسی (واکنش آلرژیک مهلک که می‌تواند باعث ایجاد شوک، فشار خون و مشکل تنفسی شود) هم می‌تواند ایجاد شود.

جایگزین روغن زیتون

در حالی که روغن زیتون می‌تواند یک روغن بسیار مفید برای سلامت بدن و پوست باشد، جایگزین‌های سالم دیگری هم در دسترس هستند:

روغن آرگان سرشار از ویتامین E، آنتی اکسیدان‌ها و اسید‌های چرب ضروری است. آرگان همچنین یک مرطوب کننده بدون چربی است که خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود می‌بخشد.

روغن دانه گل رز حاوی ویتامین‌های E، C، D و بتاکاروتن است. این روغن خاصیت جوان کنندگی دارد و مغذی، محافظ و آبرسان پوست است.

روغن مارولا می‌تواند تحریک و التهاب را کاهش دهد و پوست را آبرسانی کند. این روغن دارای خواص ضد میکروبی است که آن را برای پوست‌هایی که مستعد آکنه هستند، عالی می‌کند.

روغن نارگیل یک چربی اشباع شده حاوی اسید لوریک است که سطح کلسترول «خوب» را افزایش می‌دهد.

روغن بذر کتان منبع عالی فیبر محلول است و گزینه‌ای عالی برای سس سالاد است. علاوه بر این در برابر حرارت پایدار نیست؛ بنابراین نباید برای پخت و پز یا پخت استفاده شود.

روغن آووکادو حاوی اسید اولئیک است و آنتی اکسیدان بالایی دارد. روغن آووکادو به کاهش فشار خون کمک می‌کند. از طرفی می‌توان آن را تا دمای بالا گرم کرد. این روغن برای کباب کردن، تفت دادن، سرخ کردنی و پختن و همچنین برای استفاده در مارینادها، سس‌ها و چاشنی‌ها مناسب است.

راهکار‌هایی برای کسانی که به زیتون حساسیت دارند

اغلب کسانی که به میوه زیتون حساسیت دارند، می‌توانند روغن زیتون مصرف کنند. این به این دلیل است که آلرژی به زیتون ناشی از پروتئین موجود در زیتون است. از آن جایی که روغن زیتون فقط حاوی مقادیری از پروتئین است، ممکن است هیچ واکنشی وجود نداشته باشد. برای کسانی که حساسیت دارند، به جای روغن فیلتر نشده، روغن زیتون فیلتر شده را خریداری کنند. چون روغن زیتون فیلتر نشده حاوی پروتئین کمتری است. هر کسی که مشکوک به آلرژی به زیتون است باید قبل از مصرف روغن زیتون یا هر فرآورده حاوی روغن زیتون با پزشک خود مشورت کند. در ضمن اگر در جایی زندگی می‌کنید که درختان زیتون کشت می‌شوند، احتمال اینکه به گرده زیتون حساسیت داشته باشید، بسیار بیشتر است.

زمان مراجعه به پزشک

اگر مشکوک هستید که به زیتون یا روغن زیتون حساسیت دارید، از مصرف محصولات زیتون دار خودداری و با پزشک مشورت کنید. اگر یک واکنش آلرژیک شدید مانند مشکل در تنفس یا آنافیلاکسی را تجربه کردید، حتما با فوریت‌ها پزشکی و اورژانس در تماس باشید.

تشخیص و درمان حساسیت به زیتون

یک راه متداول برای تعیین این که آیا حساسیت به زیتون یا هر نوع آلرژی غذایی دیگری دارید، آزمایش پوستی است. بهترین راه برای جلوگیری از واکنش آلرژیک به میوه زیتون یا روغن زیتون، پرهیز از مصرف کامل این ماده است. ابتدا کمی از زیتون را تست کنید و واکنش بدن خود را تا یک ساعت بعد مورد بررسی قرار دهید.

سخن پایانی

در حالی که آلرژی به میوه زیتون یا روغن زیتون چندان شایع نیست، اما ممکن است اتفاق بیفتد. البته احتمال واکنش آلرژیک به گرده درخت زیتون بیشتر از خود میوه است. اگر به زیتون حساسیت غذایی دارید، بهتر است از مصرف این میوه خودداری کنید. کسانی که به زیتون حساس هستند هم ممکن است به روغن زیتون حساسیت داشته باشند. در این صورت جایگزین‌های روغن زیتون را در رژیم غذایی تان بگنجانید.